Trần Tế Xương (1870–1907) là nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX. Ông được mệnh danh là “Ngòi bút trào phúng vĩ đại”, thường sử dụng lối thơ trào phúng để châm biếm thói hư tật xấu của con người, xã hội phong kiến suy thoái. Bài thơ “Năm mới chúc nhau” ra đời trong bối cảnh xã hội phong kiến trì trệ, quan lại tham nhũng, dân nghèo cơ cực, nhưng vẫn giữ tục lệ chúc Tết theo hình thức bên ngoài, thiếu thực chất.

2. Nội dung chính
Bài thơ phản ánh tình trạng giả tạo, hình thức trong lễ chúc Tết:

Con người chúc nhau những lời hay ý đẹp, nhưng bên trong chỉ có sự toan tính, hời hợt hoặc vô cảm.
Qua đó, Trần Tế Xương châm biếm sự đạo đức giả, hư danh, chạy theo hình thức của xã hội phong kiến.
Ví dụ: lời chúc đầy vẻ trang trọng nhưng không đi kèm hành động tốt, hay sự quan tâm thực sự, tạo cảm giác trớ trêu, phi lý.

3. Nghệ thuật
Trào phúng sâu sắc: Dùng lời chúc Tết quen thuộc nhưng lồng vào ý châm biếm tinh tế, khiến người đọc vừa cười vừa suy ngẫm.
Ngôn ngữ giản dị, gần gũi: Dễ hiểu, dễ liên hệ với đời sống hằng ngày, nhưng vẫn đầy sức gợi.
Hình ảnh đời thường, sinh động: Mọi thứ đều xuất phát từ thói quen, tập tục mà ai cũng nhìn thấy, nên hiệu quả trào phúng càng cao.

4. Ý nghĩa
Phản ánh chân thực xã hội phong kiến suy đồi, con người sống hình thức.
Khơi gợi suy ngẫm về đạo đức và lối sống, khuyến khích người đọc tránh hình thức, sống thực chất, trung thực và nhân ái.
Đưa văn học trào phúng trở thành vũ khí sắc bén để phê phán xã hội, vừa giải trí vừa giáo dục.

Kết luận:
Bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương không chỉ là một tác phẩm trào phúng hài hước mà còn mang tính phê phán xã hội sâu sắc, phản ánh thói đạo đức giả và hình thức trong lễ Tết phong kiến, đồng thời nhắc nhở con người sống trung thực, có tâm và có thực chất.