Soạn hộ t bài Nam quốc sơn hà (trang 69) - Kết nối tri thức
Quảng cáo
5 câu trả lời 260
Nội dung chính: Văn bản thể hiện niềm tin về sức mạnh của chính nghĩa và được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên. Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược. Nhưng qua từng câu chữ, ta vẫn bắt gặp những dòng cảm xúc, tâm trạng của tác giả.
Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Bài thơ được coi là bản “tuyên ngôn độc lập” đầu tiên của nước ta. Em hiểu thế nào là bản “tuyên ngôn độc lập”?
Trả lời:
“Tuyên ngôn độc lập” là văn bản tuyên bố sự độc lập của một quốc gia, thường là ra đời để khẳng định chủ quyền của quốc gia vừa giành lại từ tay ngoại bang.
Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Từ “cư” trong nguyên tác có thể dịch là “ngự” (cai quản), cũng có thể dịch là “ở” (cư trú). Theo em, cách dịch nào thể hiện được rõ tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập” hơn? Hãy lí giải ý kiến của em.
Phương pháp:
Giải nghĩa của từ và dựa vào văn cảnh để lý giải.
Trả lời:
Cách lí giải từ “cư” là “ngự” (cai quản) thể hiện được rõ hơn tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập”. Vì “ở” (cư trú) là việc một người sinh sống thường xuyên tại địa điểm nào đó. Còn “ngự” (cai quản) nghĩa là trông coi và điều khiển về mọi mặt. Trong khi đó, “tuyên ngôn độc lập” là sự tuyên bố độc lập của quốc gia nên sử dụng từ “ngự” (cai quản) sẽ hợp lí và rõ nghĩa hơn.
Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ nào?
Phương pháp:
Đọc kĩ bài thơ, chú ý 2 câu thơ đầu
Trả lời:
Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ:
- Sông núi nước Nam vua nước Nam cai quản
- Giới phận đã được khẳng định rõ ràng ở trong sách trời
Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Theo em, câu thơ cuối cảnh báo điều gì đối với quân xâm lược? Do đâu em khẳng định như vậy?
Phương pháp:
Đọc và giải nghĩa câu thơ cuối để trả lời.
Trả lời:
- Câu thơ cuối cảnh báo quân giặc nhất định sẽ bại trận (chuốc lấy bại vong)
- Bởi vì quân giặc đã xâm phạm nước Nam, tức là xâm phạm sách trời.
Câu 5 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Câu thơ nào trong bài thơ để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
Phương pháp:
Chọn câu thơ mà em ấn tượng nhất và lý giải nguyên do.
Trả lời:
Em ấn tượng nhất với câu thơ cuối cùng: Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. Bởi vì câu thơ đó gợi lên kết cục thất bại thảm hại của quân giặc.
Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 KNTT Tập 1): Em rút ra được nhận thức gì cho bản thân sau khi học bài thơ này?
Phương pháp:
Nêu nhận thức của em sau khi đọc xong bài thơ
Trả lời:
Bài học: Nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trước mọi kẻ thù xâm lược.
Tác giả: Thơ được thơ truyền khẩu, thường được gọi là Hưng Đạo đại vương Lý Thường Kiệt (theo truyền thuyết).
Thể loại: Thơ thần – là bài thơ yêu nước, khẳng định chủ quyền dân tộc.
Hoàn cảnh sáng tác: Thơ ra đời trong thời kỳ chống quân xâm lược phương Bắc (từ Tống, Nguyên).
2. Nội dung chính
Bài thơ khẳng định chủ quyền thiêng liêng của đất nước: “Sông núi nước Nam, vua Nam ở…”
Thể hiện ý chí quyết chiến, bảo vệ đất nước trước kẻ thù.
Góp phần tạo niềm tin, cổ vũ tinh thần quân dân trong chiến đấu.
3. Giá trị nghệ thuật
Ngôn từ giản dị, mạnh mẽ, dễ nhớ, dễ thuộc.
Nhịp điệu hào hùng, dứt khoát, tạo cảm giác kiên cường.
Cấu trúc chặt chẽ, nhấn mạnh chủ quyền đất nước.
4. Ý nghĩa
Bài thơ là lời khẳng định độc lập, tự chủ của dân tộc Việt Nam.
Tăng cường tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
Giáo dục thế hệ trẻ tự hào về truyền thống lịch sử.
5. Bài học rút ra
Luôn giữ gìn chủ quyền, đoàn kết bảo vệ đất nước.
Truyền thống yêu nước là một phần quan trọng trong giáo dục đạo đức, lối sống.
Câu 1 (trang 70, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
“Tuyên ngôn độc lập” là lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước, của dân tộc và khẳng định không một thế lực nào được phép xâm phạm vào quyền độc lập ấy.
Câu 2 (trang 70, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
Theo em, cách dịch "ngự" (cai quản) sẽ thỏa đáng hơn bởi vua của một nước nên dùng chữ này có nghĩa là người đứng đầu trong một quốc gia có trách nhiệm cai quản và vận hành đất nước chứ không phải chỉ đơn giản là một người sống ở đó, từ “ở” (cư trú) không bao hàm được hết nghĩa nguyên tác của bài thơ.
Câu 3 (trang 70, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ:
+ Sông núi nước Nam, vua Nam ở, điều đó cũng có nghĩa là ở phương Bắc thì vua Bắc ở. Đất nào vua ấy. Đó là sự hiển nhiên tất yếu không ai được xâm phạm của ai → chân lí cuộc đời.
+ Trong đời sống tinh thần của người Việt Nam và Trung Quốc. Trời là oai linh tối thượng, sắp đặt và định đoạt tất cả mọi việc. Cương vực lãnh thổ của vua Nam, của người Nam đã được định phận tại sách trời – có nghĩa là không ai được phép đi ngược lại đạo trời → chân lí của đất trời.
→ Như vậy tuyên bố chủ quyền dựa trên chân lí cuộc đời, chân lí đất trời, dựa trên lẽ phải. Chủ quyền nước Nam là không thể chối cãi, không thể phủ nhận.
Câu 4 (trang 70, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
Câu cuối cảnh cáo quân xâm lược là sẽ chuốc lấy thất bại, chúng sẽ phải chính mắt chứng kiến việc thất bại tan tành do bọn chúng tự gây ra, bởi kẻ đi xâm lược đất nước của dân tộc khác thì đang làm trái với ý trời. Kết thúc của một cuộc chiến tranh phi nghĩa chính là sự thất bại của kẻ thù xâm lược. Đó là sự thật đã được lịch sử chứng minh. Câu thơ cuối thể hiện niềm tin vào chiến thắng tất yếu của dân tộc.
Câu 5 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
Câu thơ em ấn tượng nhất trong bài thơ là câu thơ “Nam quốc sơn hà Nam đế cư” vì câu khai mở vấn đề “kinh thiên định nghĩa” rằng đất của Đại Việt thì phải do người dân Đại Việt cai quản, sinh sống, đó là lẽ tất nhiên. Ý thơ nhằm khẳng định tư thế hiên ngang, bình đẳng về mặt chính trị, vị thế quốc gia đối với đất nước láng giềng, bằng khẩu khí tự hào, kiêu hãnh, mang đậm lòng tự tôn dân tộc sâu sắc.
Câu 6 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lời giải
“Nam quốc sơn hà” là tác phẩm kết tinh được hào khí thời đại, cảm xúc của muôn trái tim, vì thế, nó tiêu biểu cho tinh thần độc lập, khí phách anh hùng và khát vọng lớn lao của dân tộc trong buổi đầu xây dựng một quốc gia phong kiến độc lập. Sau khi đọc xong bài thơ, em ý thức hơn về nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền dân tộc trước mọi ý đồ và kẻ thù xâm lăng.
Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ được coi là bản “tuyên ngôn độc lập” đầu tiên của nước ta. Em hiểu thế nào là bản “tuyên ngôn độc lập”?
Trả lời:
“Tuyên ngôn độc lập” là văn bản tuyên bố sự độc lập của một quốc gia, thường là ra đời để khẳng định chủ quyền của quốc gia vừa giành lại từ tay ngoại bang.
Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Từ “cư” trong nguyên tác có thể dịch là “ngự” (cai quản), cũng có thể dịch là “ở” (cư trú). Theo em, cách dịch nào thể hiện được rõ tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập” hơn? Hãy lí giải ý kiến của em.
Trả lời:
Cách lí giải từ “cư” là “ngự” (cai quản) thể hiện được rõ hơn tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập”. Vì “ở” (cư trú) là việc một người sinh sống thường xuyên tại địa điểm nào đó. Còn “ngự” (cai quản) nghĩa là trông coi và điều khiển về mọi mặt. Trong khi đó, “tuyên ngôn độc lập” là sự tuyên bố độc lập của quốc gia nên sử dụng từ “ngự” (cai quản) sẽ hợp lí và rõ nghĩa hơn.
Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ nào?
Trả lời:
Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ:
Khám phá thêm
sách
Nam quốc sơn hà
Chữ viết
- Sông núi nước Nam vua nước Nam cai quản
- Giới phận đã được khẳng định rõ ràng ở trong sách trời
Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, câu thơ cuối cảnh báo điều gì đối với quân xâm lược? Do đâu em khẳng định như vậy?
Trả lời:
- Câu thơ cuối cảnh báo quân giặc nhất định sẽ bại trận (chuốc lấy bại vong)
- Bởi vì quân giặc đã xâm phạm nước Nam, tức là xâm phạm sách trời.
Câu 5 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Câu thơ nào trong bài thơ để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
Trả lời:
Em ấn tượng nhất với câu thơ cuối cùng: Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. Bởi vì câu thơ đó gợi lên kết cục thất bại thảm hại của quân giặc.
Câu 6 (trang 71 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Em rút ra được nhận thức gì cho bản thân sau khi học bài thơ này?
Trả lời:
Bài học: Nêu cao ý chí bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trước mọi kẻ thù xâm lược.
Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 Kết nối tri thức hay nhất, ngắn gọn khác:
Viết bài văn nghị luận về một vấn đề đời sống (con người trong mối quan hệ với xã hội, cộng đồng, đất nước)
Thảo luận về một vấn đề trong đời sống phù hợp với lứa tuổi (ý thức trách nhiệm với cộng đồng của học sinh)
BÀI 6: THƯỞNG THỨC VẺ ĐẸP VĂN HỌC
Văn bản 1: NAM QUỐC SƠN HÀ
(Trang 69, Sách Ngữ văn 7, Tập một, Kết nối tri thức với cuộc sống)
I. Chuẩn bị (Trước khi đọc)
Thể loại: Thơ thất ngôn tứ tuyệt (bốn câu, mỗi câu bảy chữ).
Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ được cho là của Lý Thường Kiệt, vang lên trong cuộc kháng chiến chống Tống (năm 1077) tại phòng tuyến sông Như Nguyệt, có tác dụng khích lệ tinh thần ba quân, tạo sức mạnh tinh thần to lớn để đánh thắng giặc ngoại xâm.
Mục đích: Khẳng định chủ quyền đất nước và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó.
II. Đọc văn bản
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?
Chúng đẳng hành khan thủ bại hư.
(Sông núi nước Nam vua Nam ở, Rành rành định phận ở sách trời. Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm? Chúng bay chờ đó chuốc bại thôi!)
III. Suy ngẫm và Phản hồi (Trả lời câu hỏi trong sách)
(Các câu hỏi này nhằm giúp học sinh phân tích và cảm nhận văn bản)
Câu 1: Câu thơ thứ nhất và thứ hai khẳng định điều gì?
Hai câu thơ đầu là lời khẳng định đanh thép, mang tính thiêng liêng:
Khẳng định chủ quyền lãnh thổ: Nước Nam là một quốc gia độc lập, có lãnh thổ riêng ("sơn hà").
Khẳng định tính chính danh, hợp pháp: "Nam đế cư" (vua Nam ở) đối lại với vua Tàu (Bắc đế), khẳng định người Việt có vua riêng, không lệ thuộc. Sự phân định này đã được "thiên thư" (sách trời) ghi nhận, không thể chối cãi.
Câu 2: Câu thơ thứ ba và thứ tư thể hiện thái độ gì đối với kẻ thù xâm lược?
Hai câu cuối thể hiện rõ thái độ căm phẫn và ý chí quyết thắng:
Thái độ căm phẫn, khinh bỉ: Gọi giặc là "nghịch lỗ" (lũ giặc phản loạn, làm trái lẽ trời) thể hiện sự tức giận và coi thường hành động xâm lược phi lý của chúng.
Thái độ kiên quyết, tự tin: Lời tiên đoán "Chúng đẳng hành khan thủ bại hư" (Chúng bay chờ đó chuốc bại thôi) khẳng định thất bại thảm hại của kẻ thù. Đây là lời cảnh báo đanh thép, thể hiện niềm tin tuyệt đối vào chính nghĩa.
Câu 3: Bài thơ thể hiện tình cảm, thái độ của tác giả đối với đất nước và kẻ thù như thế nào?
Đối với đất nước: Thể hiện tình yêu nước sâu sắc, niềm tự hào dân tộc mãnh liệt và ý chí bảo vệ nền độc lập, chủ quyền lãnh thổ.
Đối với kẻ thù: Thể hiện sự căm ghét, khinh bỉ và thái độ kiên quyết không khoan nhượng, sẵn sàng chiến đấu đến cùng.
Câu 4: Nêu nhận xét về nghệ thuật và giọng điệu của bài thơ.
Nghệ thuật: Văn bản sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt hàm súc, cô đọng. Lập luận rất chặt chẽ (nêu chính nghĩa, tố cáo hành động phi nghĩa, khẳng định kết quả).
Giọng điệu: Giọng điệu bài thơ hùng hồn, mạnh mẽ, dứt khoát. Nó vừa đĩnh đạc, trang trọng khi khẳng định chủ quyền, vừa gay gắt, quyết liệt khi nói về chiến thắng.
IV. Tổng kết (Ghi nhớ)
Nội dung: Nam quốc sơn hà là một áng thơ hùng vĩ, là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta. Bài thơ khẳng định chủ quyền lãnh thổ và thể hiện quyết tâm sắt đá bảo vệ nền độc lập của dân tộc Việt Nam.
Nghệ thuật: Lập luận chặt chẽ, lời lẽ đanh thép, giọng điệu hùng hồn, có sức thuyết phục và lay động lòng người.
Quảng cáo
Bạn cần hỏi gì?
Câu hỏi hot cùng chủ đề
-
20488
-
12124
-
Đã trả lời bởi chuyên gia
11015 -
10984
-
Đã trả lời bởi chuyên gia
9966 -
Đã trả lời bởi chuyên gia
9351
