Soạn văn “Nhớ đồng” – Tố Hữu
1. Tác giả – Tác phẩm

Tác giả Tố Hữu (1920 – 2002) là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam.

Bài thơ “Nhớ đồng” sáng tác năm 1939, khi Tố Hữu bị giam ở nhà lao Thừa Phủ, Huế.

Thể thơ: lục bát biến thể, giọng tâm tình, tha thiết.

2. Bố cục

Phần 1 (10 câu đầu): Tâm trạng người tù nhớ quê hương, nhớ cảnh đồng ruộng.

Phần 2 (12 câu tiếp): Hồi tưởng tuổi thơ gắn bó với đồng ruộng, con trâu, lũy tre.

Phần 3 (phần còn lại): Nỗi khao khát tự do, ý chí thoát khỏi xiềng xích để trở về với nhân dân, với quê hương.

3. Phân tích chi tiết
a. Nỗi nhớ quê hương, đồng ruộng

Mở đầu bài thơ, nỗi nhớ hiện lên mãnh liệt:

"Gì đâu như nhớ như thương,
Nhớ ai, nhớ cảnh, nhớ đường cày sương…"

Câu thơ diễn tả tâm trạng bồn chồn, nhớ nhung không dứt.

Hình ảnh quen thuộc: đường cày, ruộng đồng, hương lúa, gió nội đồng – gợi hồn quê mộc mạc.

b. Hồi tưởng tuổi thơ

Nhà thơ nhớ tuổi thơ gắn với con trâu, bãi mía, nương khoai, khúc sông, bờ đê.

Giọng thơ trở nên hồn nhiên, trong trẻo, khắc họa tình yêu quê chân thành.

Qua đó thấy tâm hồn Tố Hữu gắn bó máu thịt với quê hương nông thôn Việt Nam.

c. Khát vọng tự do, hòa nhập với cuộc đời

Từ nỗi nhớ đồng, tác giả bộc lộ khát vọng:

Được sống tự do, được trở về cùng nhân dân.

Được tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp cách mạng.

Nỗi nhớ đồng không chỉ là nhớ cảnh vật, mà còn là biểu hiện của tình yêu quê, yêu nước, căm ghét xiềng xích tù đày.

4. Nghệ thuật

Thể thơ lục bát uyển chuyển, giàu âm điệu dân ca.

Ngôn ngữ bình dị, giàu hình ảnh gợi cảm.

Kết hợp giữa cái riêng (nỗi nhớ quê của người tù) và cái chung (tình yêu quê hương, đất nước của dân tộc).

5. Ý nghĩa

“Nhớ đồng” là khúc ca thắm thiết về tình yêu quê hương đất nước.

Qua bài thơ, ta thấy được tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm, khát vọng tự do và lý tưởng cách mạng của Tố Hữu.

Gợi ý kết bài

“Nhớ đồng” không chỉ là tiếng lòng của riêng Tố Hữu trong cảnh tù đày, mà còn là tâm sự chung của cả một thế hệ thanh niên yêu nước lúc bấy giờ. Bài thơ đã gieo vào lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết và khát vọng tự do mãnh liệt.