Thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở Việt Nam (từ năm 1897 đến 1914) đã làm cho nền kinh tế Việt Nam xuất hiện nhiều yếu tố mới, đặc biệt là sự xâm nhập và chi phối của kinh tế tư bản chủ nghĩa. Cụ thể:

1. Hệ thống giao thông và cơ sở hạ tầng được cải tạo: Pháp xây dựng nhiều công trình giao thông như đường sắt, đường bộ, cảng biển, giúp việc vận chuyển hàng hóa thuận lợi hơn. Điều này tạo điều kiện để khai thác tài nguyên và đưa sản phẩm nông sản, khoáng sản từ Việt Nam ra thế giới.

2. Nền kinh tế phụ thuộc vào nông sản và nguyên liệu: Pháp khai thác tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là nông sản như lúa gạo, cà phê, cao su, thuốc lá, gạo,... và thiết lập các đồn điền, để xuất khẩu ra thị trường quốc tế, làm nền kinh tế Việt Nam trở nên phụ thuộc vào nền kinh tế thực dân.

3. Sự xuất hiện của các công ty, nhà máy sản xuất: Các công ty, nhà máy của Pháp được xây dựng tại Việt Nam để phục vụ nhu cầu sản xuất nguyên liệu thô và tiêu thụ trong nước. Điều này dẫn đến việc phát triển một số ngành công nghiệp nhỏ như chế biến thực phẩm, dệt may, khai khoáng, nhưng vẫn chịu sự kiểm soát của thực dân.

4. Tư bản và thị trường phụ thuộc vào thực dân: Nền kinh tế Việt Nam bị chi phối bởi các nhà tư bản Pháp, với các hệ thống thương mại và ngân hàng do Pháp điều khiển, tạo ra một nền kinh tế lệ thuộc vào Pháp.

5. Công nhân và giai cấp mới: Sự xuất hiện của các đồn điền, nhà máy và công trường tạo ra một giai cấp công nhân và nông dân bị bóc lột. Đây là những yếu tố làm xuất hiện một tầng lớp xã hội mới, góp phần vào sự phát triển của phong trào công nhân và sự đấu tranh chống lại ách đô hộ.

Tóm lại, sự khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã đưa vào nền kinh tế Việt Nam các yếu tố của nền kinh tế tư bản, làm cho nền kinh tế Việt Nam chủ yếu phục vụ lợi ích của Pháp, đồng thời dẫn đến sự phân hóa xã hội và các mâu thuẫn xã hội sâu sắc.