Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" – Tố Hữu

Bài thơ "Lượm" của Tố Hữu là một khúc ca trong sáng và xúc động về hình ảnh một chú bé liên lạc nhỏ tuổi trong kháng chiến chống Pháp. Qua những vần thơ mộc mạc, nhà thơ đã vẽ nên chân dung Lượm – một em bé hồn nhiên, yêu đời nhưng cũng vô cùng dũng cảm và kiên cường.

Ngay từ những khổ thơ đầu, hình ảnh Lượm hiện lên thật dễ thương:

"Ngày Huế đổ máu,
Chú bé loắt choắt..."
Tố Hữu đã dùng những từ ngữ như "loắt choắt", "cái xắc xinh xinh", "cái chân thoăn thoắt" để khắc họa vẻ nhanh nhẹn, hồn nhiên của một chú bé nhỏ nhắn, đáng yêu giữa chiến trường ác liệt. Dù chiến tranh khốc liệt, tâm hồn trẻ thơ trong Lượm vẫn trong sáng như "một búp măng non".

Điều đặc biệt là tinh thần trách nhiệm và lòng dũng cảm nơi Lượm. Em không ngại hiểm nguy, sẵn sàng nhận nhiệm vụ truyền tin giữa bom đạn. Câu thơ:

"Đường quê vắng vẻ,
Thoắt ẩn, thoắt hiện,
Cái đầu nghênh nghênh,
Cái chân thoăn thoắt..."
diễn tả sống động cảnh Lượm len lỏi giữa những làng mạc, cánh đồng, mang trong mình niềm vui làm nhiệm vụ cao cả.

Thế nhưng, bi kịch đã xảy ra. Lượm hy sinh trên đường làm nhiệm vụ. Tin em ngã xuống khiến người đọc không khỏi bàng hoàng, xót xa:

"Ra thế, chú mày
Đã chết rồi ư?
Chú bé thân yêu
Đã nằm dưới đất..."
Cách kể chuyện như lời tâm sự, như tiếng nấc nghẹn ngào của tác giả trước sự ra đi của một đứa trẻ vô cùng trong sáng, dũng cảm. Nhưng Lượm trong tâm trí tác giả và người đọc vẫn mãi là hình ảnh sống động, tươi vui:

"Lượm ơi còn không?
Mặt trời chói chang,
Trên lúa vàng trĩu hạt,
Lượm còn chạy tung tăng."
Qua hình ảnh ấy, Tố Hữu đã ca ngợi vẻ đẹp bất tử của tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến. Dù đã hy sinh, Lượm vẫn sống mãi trong lòng đất nước, như ánh nắng bất diệt trên những cánh đồng quê hương.

Tóm lại, bài thơ "Lượm" không chỉ là tiếng khóc thương mà còn là bài ca ngợi tinh thần yêu nước, lòng quả cảm của thiếu nhi Việt Nam. Với giọng thơ tự nhiên, tha thiết, Tố Hữu đã để lại trong lòng người đọc một hình ảnh Lượm vừa thân thương, vừa bất tử.

Bài văn phân tích bài thơ "Lượm" của Tố Hữu

Tố Hữu là một trong những nhà thơ cách mạng lớn của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Thơ của ông luôn thấm đẫm tinh thần yêu nước, tình cảm cách mạng nồng nàn và sâu sắc. Trong số những bài thơ nổi bật của ông, "Lượm" là một bài thơ giản dị mà xúc động, khắc họa hình ảnh một em bé liên lạc nhỏ tuổi, gan dạ trong kháng chiến chống Pháp, đồng thời thể hiện niềm thương tiếc, yêu mến và tự hào của tác giả dành cho những con người nhỏ bé nhưng anh hùng.

Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, Tố Hữu đã giới thiệu hình ảnh Lượm – một chú bé liên lạc hồn nhiên, dễ mến:

"Lượm ơi!
Cháu đi đâu mà nhảy nhót
Cái đầu tròn, cái cổ cao
Cái dáng nhỏ nhắn, nhanh nhẹn"
Bằng lối kể tự nhiên, chân thành, hình ảnh Lượm hiện lên thật sinh động với những nét đặc trưng ngây thơ, vui tươi của một đứa trẻ. Dáng đi nhảy nhót, gương mặt hồn nhiên và tác phong nhanh nhẹn của Lượm đã gieo vào lòng người đọc một cảm giác yêu mến đặc biệt.

Không chỉ dừng lại ở vẻ ngoài đáng yêu, bài thơ còn khắc họa sâu sắc phẩm chất anh dũng, tinh thần trách nhiệm của Lượm. Dù tuổi còn nhỏ, em đã nhận nhiệm vụ liên lạc trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Công việc tưởng chừng giản đơn ấy lại vô cùng nguy hiểm, đòi hỏi lòng dũng cảm và ý chí sắt đá. Hình ảnh Lượm "loắt choắt" nhưng "thoăn thoắt", "như con chim chích nhảy trên đường quê" đã làm nổi bật sự nhanh nhẹn, can trường của em.

Thế nhưng, chiến tranh tàn khốc đã cướp đi sinh mạng nhỏ bé ấy. Sự hy sinh của Lượm được tác giả miêu tả với những câu thơ nghẹn ngào:

"Cháu nằm trong lúa
Tay nắm chặt bông
Mắt cháu còn mở
Mồm cháu còn cười"
Cái chết của Lượm không bi thảm mà ngược lại rất đẹp, rất trong sáng. Em ra đi giữa cánh đồng lúa mênh mông, tay vẫn nắm chặt bông lúa – biểu tượng của sự sống và hi vọng, mắt vẫn mở hướng về tương lai, môi còn giữ nụ cười ngây thơ. Tố Hữu đã khéo léo tô đậm sự bất tử hóa hình ảnh Lượm trong tâm trí người đọc – em mãi mãi trẻ trung, hồn nhiên và bất khuất.

Bằng thể thơ bốn chữ, ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh và cảm xúc, bài thơ "Lượm" đã khắc sâu trong lòng người đọc hình tượng một chú bé liên lạc nhỏ bé mà anh hùng. Qua đó, Tố Hữu ca ngợi sự cống hiến, hy sinh thầm lặng nhưng vô cùng cao đẹp của những con người bình dị trong cuộc kháng chiến giành độc lập cho Tổ quốc.

Kết bài, "Lượm" không chỉ là tiếng lòng yêu thương, tiếc thương một em bé nhỏ mà còn là lời ca ngợi sức sống bất diệt, tinh thần quả cảm của thế hệ thiếu niên Việt Nam trong kháng chiến. Bài thơ mãi mãi để lại trong lòng người đọc sự cảm phục, tự hào và xúc động sâu sắc.