1. Nhiệt độ
Tăng nhiệt độ: Khi nhiệt độ tăng, các phân tử sẽ di chuyển nhanh hơn, dẫn đến tỷ lệ va chạm giữa chúng tăng lên. Do đó, tốc độ phản ứng hóa học sẽ nhanh hơn.
Giảm nhiệt độ: Khi nhiệt độ giảm, tốc độ va chạm giữa các phân tử giảm, làm cho phản ứng xảy ra chậm hơn.
2. Nồng độ chất phản ứng
Tăng nồng độ: Nếu nồng độ của chất tham gia phản ứng (chất phản ứng) tăng, số lượng phân tử hoặc ion của chất phản ứng sẽ tăng, làm tăng khả năng va chạm giữa chúng, dẫn đến tốc độ phản ứng nhanh hơn.
Giảm nồng độ: Nếu nồng độ giảm, sẽ có ít phân tử va chạm hơn, khiến phản ứng diễn ra chậm hơn.
3. Diện tích bề mặt của chất phản ứng
Tăng diện tích bề mặt: Chất rắn có diện tích bề mặt lớn sẽ tạo ra nhiều cơ hội va chạm hơn giữa các phân tử hoặc ion, từ đó làm tăng tốc độ phản ứng.
Giảm diện tích bề mặt: Chất rắn với diện tích bề mặt nhỏ sẽ làm giảm cơ hội va chạm, làm chậm phản ứng.
4. Chất xúc tác
Thúc đẩy phản ứng (Chất xúc tác): Chất xúc tác là một chất tham gia vào phản ứng nhưng không bị thay đổi sau phản ứng. Nó giúp tăng tốc độ phản ứng mà không tiêu tốn năng lượng. Chất xúc tác làm giảm năng lượng kích hoạt (activation energy) của phản ứng, giúp các phản ứng xảy ra nhanh hơn.
Kìm hãm phản ứng (Chất ức chế): Ngược lại, chất ức chế có thể làm giảm tốc độ phản ứng bằng cách làm tăng năng lượng kích hoạt hoặc ngăn cản các phản ứng xảy ra.
5. Áp suất (đối với các phản ứng khí)
Tăng áp suất: Với phản ứng xảy ra giữa các khí, tăng áp suất sẽ làm tăng nồng độ các phân tử khí, dẫn đến sự va chạm nhiều hơn và tăng tốc độ phản ứng.
Giảm áp suất: Giảm áp suất có thể làm giảm tốc độ phản ứng khí, vì giảm áp suất làm giảm mật độ phân tử khí.
6. Loại phản ứng (Cơ chế phản ứng)
Phản ứng đơn giản: Các phản ứng đơn giản có xu hướng xảy ra nhanh hơn so với các phản ứng phức tạp. Việc hiểu rõ cơ chế phản ứng sẽ giúp điều chỉnh các yếu tố trên để tăng hoặc giảm tốc độ phản ứng.