Cuộc Khởi nghĩa Lý Bí (năm 542) và Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) đều là những cuộc khởi nghĩa chống lại ách đô hộ của phong kiến phương Bắc, nhưng mỗi cuộc khởi nghĩa có những đặc điểm riêng biệt. Dưới đây là những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai cuộc khởi nghĩa này:

Điểm giống nhau:
Mục tiêu chung: Cả hai cuộc khởi nghĩa đều nhằm giải phóng dân tộc, đánh đuổi ách thống trị của phong kiến phương Bắc (nhà Đông Hán trong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và nhà Lương trong cuộc khởi nghĩa Lý Bí).
Lãnh đạo là những người tài năng: Cả Lý Bí và Hai Bà Trưng đều là những người có tài năng lãnh đạo, có tầm nhìn và lòng yêu nước sâu sắc. Họ đều đứng lên khởi nghĩa, lãnh đạo nhân dân đấu tranh vì độc lập tự do cho đất nước.
Sự tham gia của nhân dân: Cuộc khởi nghĩa của cả Hai Bà Trưng và Lý Bí đều nhận được sự hưởng ứng rộng rãi của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, những người chịu nhiều áp bức dưới ách đô hộ của phong kiến phương Bắc.
Quyết tâm đánh đuổi quân xâm lược: Cả hai cuộc khởi nghĩa đều thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc đánh đuổi quân xâm lược và bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc.
Điểm khác nhau:
Thời gian và hoàn cảnh lịch sử:

Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) diễn ra vào thời kỳ nhà Đông Hán (trước công nguyên), khi dân tộc ta còn sống dưới sự thống trị của quân Hán.
Khởi nghĩa Lý Bí (năm 542) xảy ra vào thời kỳ Nhà Lương (thế kỷ 6) khi Việt Nam dưới sự cai trị của nhà Lương (Trung Quốc). Khởi nghĩa này diễn ra sau khoảng 500 năm so với cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng.
Lãnh đạo:

Hai Bà Trưng là hai chị em (Trưng Trắc và Trưng Nhị) cùng đứng lên lãnh đạo cuộc khởi nghĩa, thể hiện sự lãnh đạo của phụ nữ trong lịch sử.
Lý Bí là một người đàn ông, một vị tướng tài ba của nước Vạn Xuân, người đã thành lập nhà Lý sau khi giành thắng lợi trong cuộc khởi nghĩa.
Quy mô và kết quả:

Cuộc Khởi nghĩa Hai Bà Trưng mặc dù chiến thắng ban đầu và giành được độc lập cho nước ta trong vòng 3 năm, nhưng cuối cùng bị quân Hán đánh bại, Hai Bà Trưng hy sinh.
Cuộc Khởi nghĩa Lý Bí dù gặp phải sự can thiệp mạnh mẽ từ quân Lương, nhưng Lý Bí vẫn thành công, đánh đuổi được quân Lương và sau đó trở thành vua của nước Vạn Xuân (từ năm 544), xây dựng nền độc lập bền vững.
Lý do khởi nghĩa:

Khởi nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra vì sự bức xúc của người dân trước sự tàn bạo của các quan lại đô hộ nhà Hán, đặc biệt là Tô Định, người đã áp bức dân chúng.
Khởi nghĩa Lý Bí diễn ra khi Lý Bí, một quan lại dưới triều Lương, bị áp bức và thấy rõ sự bất công trong chính quyền nhà Lương, đồng thời Lý Bí muốn xây dựng một quốc gia độc lập và tự chủ.

Mặc dù có nhiều điểm tương đồng trong mục tiêu và tinh thần chống giặc ngoại xâm, nhưng Khởi nghĩa Hai Bà Trưng và Khởi nghĩa Lý Bí lại khác nhau về bối cảnh lịch sử, thời gian diễn ra, lãnh đạo và kết quả. Hai cuộc khởi nghĩa này đều góp phần quan trọng trong công cuộc bảo vệ độc lập dân tộc, nhưng mỗi cuộc khởi nghĩa đều mang đậm dấu ấn và đặc trưng riêng của thời đại mình.