Nhân vật Jean Valjean (Gavroche là một nhân vật khác trong tác phẩm "Những người khốn khổ" của Victor Hugo) là nhân vật chính của tác phẩm "Những người khốn khổ", và câu chuyện về cuộc đời của ông chính là dòng chảy xuyên suốt của toàn bộ tác phẩm. Phân tích nhân vật Jean Valjean giúp ta hiểu sâu hơn về những giá trị của tình người, sự đổi thay và khái niệm về sự công lý trong xã hội Pháp thời kỳ cách mạng.

Jean Valjean sinh ra trong một gia đình nghèo khó và phải chịu đựng rất nhiều khổ cực ngay từ khi còn là một đứa trẻ. Cuộc sống của ông trở nên bi đát khi ông phải vào tù vì ăn cắp bánh mì để nuôi các cháu. Tuy nhiên, Jean Valjean đã phải chịu hình phạt nặng nề đến 19 năm lao động khổ sai vì hành động này. Câu chuyện về cuộc đời ông có thể được coi là một trong những bi kịch của thời đại, phản ánh rõ nét bất công và sự tàn nhẫn của xã hội khi áp đặt hình phạt quá nặng đối với những người nghèo khổ, không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc vi phạm pháp luật để tồn tại.

Sau khi được giám mục Myriel cứu sống và chỉ dạy về tình thương, Jean Valjean đã bắt đầu một cuộc sống mới. Từ một kẻ ăn cắp, Jean Valjean đã trở thành một người đàn ông giàu lòng nhân ái và cương quyết làm lại cuộc đời. Ông đã giúp đỡ những người nghèo khó, chăm lo cho Cosette (con gái của Fantine), và luôn đặt mình vào vị trí của những người yếu thế trong xã hội. Hành động này không chỉ thể hiện sự chuyển biến mạnh mẽ trong tâm hồn mà còn phản ánh một tấm lòng nhân hậu, vị tha.

Mặc dù đã có sự thay đổi lớn về nhân cách, Jean Valjean không bao giờ hoàn toàn thoát khỏi quá khứ của mình. Ông luôn lo sợ sự trả thù từ Javert, viên cảnh sát kiên quyết bắt ông vì những sai lầm của quá khứ. Chính những đấu tranh nội tâm này làm cho nhân vật của Valjean trở nên phức tạp và sâu sắc. Valjean luôn có cảm giác mình không xứng đáng với những điều tốt đẹp mà ông đang có, và luôn ám ảnh bởi việc phải trả giá cho những tội lỗi trong quá khứ.

Sự gắn bó sâu sắc của Jean Valjean với Cosette cũng là một điểm sáng trong nhân cách của ông. Đối với ông, Cosette không chỉ là một đứa trẻ mà là sự cứu rỗi, là hy vọng cho cuộc đời ông. Valjean đã nuôi dưỡng Cosette bằng tất cả tình yêu thương và trách nhiệm. Dù có phải sống trong gian khó, ông vẫn sẵn sàng hy sinh tất cả vì hạnh phúc của Cosette. Điều này thể hiện tình phụ tử mạnh mẽ, sự yêu thương vô điều kiện và lòng tận tụy đối với người thân.

Jean Valjean là hình mẫu của người anh hùng trong xã hội, không phải vì ông có sức mạnh phi thường, mà bởi vì ông có sức mạnh vượt qua chính mình và những định kiến xã hội. Hình ảnh Jean Valjean là một minh chứng cho sức mạnh của lòng kiên trì và nhân đạo, một con người có thể thay đổi số phận và tạo dựng một cuộc sống mới, dù xuất phát điểm là một tội phạm.

Nhân vật Jean Valjean trong "Những người khốn khổ" là một nhân vật phức tạp, đầy tính nhân văn. Từ một kẻ tội phạm bị xã hội ruồng bỏ, ông đã chuyển hóa thành một người đàn ông cao thượng, giàu lòng nhân ái. Qua hình ảnh của Jean Valjean, Victor Hugo muốn khẳng định giá trị của lòng tốt, sự tha thứ và quá trình tìm kiếm công lý trong một xã hội đầy bất công.