Điệp từ “không”:
Từ “không” được lặp lại nhằm nhấn mạnh sự thiếu thốn, đơn sơ của không gian trong tù. Điều này làm nổi bật hoàn cảnh khắc nghiệt, lạnh lẽo và tẻ nhạt mà tác giả đang trải qua.
Nhân hóa:
Hình ảnh “trăng nhòm” khiến trăng trở nên gần gũi, sinh động như một người bạn đồng hành. Sự nhân hóa này làm tăng tính tương tác giữa con người và thiên nhiên, tạo cảm giác rằng trăng và người đang chia sẻ, thấu hiểu lẫn nhau, trở thành tri âm, tri kỷ giữa hoàn cảnh ngục tù.
Điệp từ “ngắm”:
Việc lặp lại từ “ngắm” nhấn mạnh sự tương xứng giữa trăng và người. Hành động cả hai cùng ngắm nhau không chỉ thể hiện sự hòa hợp mà còn là biểu tượng cho tâm hồn thi sĩ luôn hướng đến cái đẹp và ánh sáng, bất chấp hoàn cảnh khắc nghiệt.
Đối:
Hai câu thơ:
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ
được tổ chức theo phép đối hoàn chỉnh với các cặp đối như “người - trăng,” “cửa sổ - khe cửa,” “ngắm - nhòm.” Cách đối này thể hiện sự giao hòa, đồng điệu giữa con người và thiên nhiên, làm nổi bật mối quan hệ tri âm, tri kỷ giữa nhà thơ và vầng trăng, ngay cả khi bị ngăn cách bởi song sắt nhà tù.