1. Giới thiệu chung: "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" là một câu chuyện dân gian nổi tiếng trong kho tàng truyện cổ tích và thần thoại Việt Nam. Truyện kể về một nhân vật tên là Phạm Tử Hư, một người có tài trí và tham vọng lớn, nhưng cuối cùng vì tính kiêu ngạo và thái độ bất kính với thần linh, anh ta phải trả giá đắt. Câu chuyện phản ánh một số giá trị đạo đức sâu sắc của dân tộc Việt Nam, như lòng kiên nhẫn, sự khiêm nhường và đạo đức trong cuộc sống.

2. Tóm tắt nội dung: Phạm Tử Hư, một người rất tài giỏi, vì tham vọng muốn được chứng tỏ tài năng và muốn nhận được sự tôn trọng của thần linh, đã có ý định lên trời, đến Thiên Tào để chứng tỏ bản lĩnh. Với trí thức và sự tự mãn của mình, Phạm Tử Hư không hề e ngại sự khác biệt giữa con người và thần linh. Tuy nhiên, khi lên đến Thiên Tào, anh ta không hề nhận được sự chào đón nồng nhiệt mà anh tưởng tượng, trái lại, anh bị các vị thần thờ ơ và coi thường. Hành động lên chơi Thiên Tào của Phạm Tử Hư không chỉ là sự thể hiện kiêu ngạo mà còn là một lời cảnh tỉnh cho những ai coi thường đạo lý, lòng kiên nhẫn và sự tôn trọng.

3. Phân tích nhân vật:

Phạm Tử Hư là một nhân vật có tài nhưng lại thiếu khiêm tốn và sự tôn trọng với thần linh. Sự tự mãn và kiêu ngạo đã khiến anh không nhận thức được rằng, dù tài giỏi đến đâu, con người vẫn có những giới hạn nhất định so với các thần thánh và vũ trụ. Anh lên Thiên Tào không phải để học hỏi hay tìm hiểu mà là để khoe khoang và chứng tỏ bản lĩnh, điều này cuối cùng khiến anh phải chịu hậu quả.
Thiên Tào (hoặc các vị thần linh) trong truyện lại không tỏ ra quan tâm đến Phạm Tử Hư. Họ thể hiện sự bình thản và thậm chí là sự coi thường đối với người trần gian, điều này phản ánh ý thức của người dân Việt Nam về sự vĩ đại của thần linh, cũng như sự phân biệt giữa người trần và các vị thần. Thiên Tào không phải là nơi để khoe khoang tài năng, mà là nơi để bày tỏ sự kính trọng và khiêm tốn.
4. Yếu tố hoang đường và thần thoại: Truyện "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" có yếu tố hoang đường và thần thoại rõ rệt. Thiên Tào là một cõi vĩnh hằng, nơi có các thần linh, là nơi chỉ dành cho những ai có đức hạnh và biết sống khiêm nhường. Sự xuất hiện của Thiên Tào trong câu chuyện là biểu tượng cho một thế giới hoàn toàn khác biệt, nơi có các quy luật và chuẩn mực khác với thế giới loài người. Hành trình của Phạm Tử Hư lên Thiên Tào có ý nghĩa tượng trưng cho cuộc thử thách mà mỗi người phải vượt qua khi muốn tìm kiếm sự khẳng định bản thân trong một thế giới rộng lớn hơn, nơi mà mọi thứ không đơn giản như họ tưởng.

5. Tư tưởng và thông điệp: Câu chuyện không chỉ là một bài học về sự kiêu ngạo mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của sự khiêm tốn, tôn trọng và lòng kính sợ đối với những quyền lực cao hơn. Phạm Tử Hư đại diện cho những người tự cho mình là giỏi giang, coi thường thế giới xung quanh, nhưng lại thiếu hiểu biết về những giới hạn của bản thân. Câu chuyện nhấn mạnh rằng, dù tài năng có thể đưa chúng ta đến nhiều nơi, nhưng chính cái tôi quá lớn và thiếu sự khiêm nhường sẽ là nguyên nhân dẫn đến thất bại.

6. Giá trị văn hóa và triết lý nhân sinh: Truyện "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" phản ánh triết lý nhân sinh trong văn hóa Việt Nam, đó là sự kính trọng đối với thiên nhiên, thần linh, và các giá trị truyền thống. Người Việt tin rằng con người phải biết sống khiêm nhường, biết ơn và tôn trọng những điều lớn lao trong vũ trụ, để có thể tồn tại một cách hòa hợp và tốt đẹp trong xã hội. Hành động của Phạm Tử Hư trong câu chuyện thể hiện một sự thiếu hiểu biết về những giá trị đạo đức này và nhắc nhở con người về hậu quả của sự kiêu ngạo.

Câu chuyện "Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào" là một câu chuyện đầy tính giáo dục, mang lại cho người đọc nhiều bài học quý giá về sự khiêm tốn, tôn trọng và sự tự nhận thức. Dù tài giỏi hay có sức mạnh đến đâu, con người vẫn cần phải biết giữ gìn sự khiêm nhường và tôn trọng những giá trị đạo đức để không rơi vào sự kiêu ngạo và tự mãn.

“Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc. Theo học nhà xử sĩ Dương Trạm, Trạm thường răn Tử Hư về cái tính hay kiêu căng. Từ đấy chàng cố sức sửa đổi, trở nên người có đức tính tốt. Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ; đời Trần, sang du học ở kinh, ngụ ở trong một nhà dân bên bờ hồ Tây.

     Một buổi sáng, ở nhà trọ đi ra, trong áng sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm. Chàng toan đến gần sụp lạy nhưng Trạm xua tay nói:

– Giữa đường không phải chỗ nói chuyện, tối mai nên đến đền Trấn Vũ cửa Bắc, thầy trò ta sẽ hàn huyên.  Tử Hư bèn sắm rượu và thức nhắm, đúng hẹn mà đến. Thầy trò gặp nhau vui vẻ lắm, chàng nhân hỏi rằng:
 

– Thầy mới từ trần chưa bao lâu, thoắt đã trở nên hiển hách khác hẳn ngày trước, xin thầy cho biết rõ duyên do để con được vui mừng. Dương Trạm nói:

– Ta thuở sống không có một điều thiện nào đáng khen, chỉ có hay giữ điều tín thực đối với thầy bạn, quý trọng những tờ giấy có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi. Đức Đế quân đây ngài khen là có bụng tốt tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng. Hôm qua ta hầu lính giá ngài lên chầu Thiên cung, tình cờ lại gặp nhà ngươi, đó cũng là vì thầy trò mình có cái mối duyên…”

**I. Mở bài**

- **Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ**: Nguyễn Dữ là một nhà văn nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam, với tập truyện nổi bật *Truyền kỳ mạn lục* gồm các truyện kỳ ảo, pha trộn yếu tố hiện thực và siêu nhiên để phản ánh xã hội đương thời.

- **Giới thiệu về tác phẩm "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục"**: Đây là một trong những truyện ngắn đặc sắc thuộc *Truyền kỳ mạn lục*, kể về cuộc hành trình kỳ ảo của Phạm Tử Hư lên thiên đình, qua đó bộc lộ những tư tưởng sâu sắc về công lý và đạo đức.

**II. Thân bài**

**1. Tóm tắt nội dung**

- **Câu chuyện chính**: Phạm Tử Hư là một nho sĩ, một người học thức nhưng sống trong cảnh nghèo khó. Một ngày, ông được thần tiên dẫn đi du ngoạn đến Thiên Tào (một dạng thiên đình), nơi các thần thánh và quan chức trên trời bàn về các vấn đề của con người, từ đó giúp ông nhìn rõ hơn về cuộc sống thế gian.

- **Cuộc đối thoại**: Trên Thiên Tào, Phạm Tử Hư được chứng kiến những vấn đề của con người như sự tham lam, bất công và gian dối. Ông cũng hiểu rõ rằng sự giàu có hay nghèo khổ trong đời sống không hoàn toàn do con người mà một phần do mệnh trời.

- **Kết thúc**: Sau khi chứng kiến và suy ngẫm về cuộc đời và số phận của con người, Phạm Tử Hư quay trở lại trần gian, nhận ra rằng sống chân thành, liêm chính là điều quan trọng hơn cả.

**2. Luận điểm 1: Hình tượng Phạm Tử Hư - con người trí thức, liêm chính**

- **Phạm Tử Hư là đại diện cho người trí thức trong xã hội phong kiến**: Ông là người có học vấn nhưng sống trong cảnh nghèo khó, không bị cuốn theo ham muốn danh lợi, và luôn sống thanh bạch.

- **Tâm thế đối diện với xã hội**: Phạm Tử Hư không chạy theo quyền thế hay của cải, mà luôn giữ vững lòng chính trực, điều này phản ánh phẩm chất của một người trí thức lý tưởng thời bấy giờ. Trong cuộc hành trình lên Thiên Tào, ông luôn giữ sự điềm tĩnh, tỏ ra hiểu biết và không mù quáng tin vào những điều thần thánh, mà luôn đặt ra câu hỏi về ý nghĩa cuộc sống và công lý.

**3. Luận điểm 2: Tư tưởng về công lý và đạo đức qua cuộc du hành Thiên Tào**

- **Cuộc hành trình lên Thiên Tào và nhận thức về công lý**: Qua cuộc đối thoại với các thần tiên trên Thiên Tào, Phạm Tử Hư nhận ra rằng trên đời này, không phải lúc nào con người cũng được đền đáp xứng đáng với công lao của mình. Công lý không chỉ nằm trong tay con người, mà còn phụ thuộc vào mệnh trời.

- **Phê phán sự bất công trong xã hội phong kiến**: Thông qua việc Phạm Tử Hư chứng kiến nhiều bất công xảy ra trong đời sống trần thế, tác giả Nguyễn Dữ muốn phê phán một xã hội phong kiến đầy bất công, nơi mà những người liêm khiết, tài đức thường bị đẩy vào cảnh khổ, trong khi kẻ gian ác, tham lam lại có được quyền lực và của cải.

  **4. Luận điểm 3: Nhận thức về giá trị thực sự của cuộc sống**

- **Sự thức tỉnh của Phạm Tử Hư sau chuyến du hành**: Sau khi trải qua cuộc du hành, Phạm Tử Hư nhận ra rằng điều quan trọng trong cuộc sống không phải là danh vọng hay của cải, mà là sự liêm chính và sống chân thành. Điều này khớp với quan niệm "tri túc" (biết đủ) trong triết lý Nho giáo, rằng người ta nên biết chấp nhận những gì mình có, sống ngay thẳng và trung thực.

- **Ý nghĩa đạo đức trong cách sống**: Phạm Tử Hư quay trở lại cuộc sống với nhận thức rằng, sống một cuộc đời ngay thẳng và liêm chính mới là điều có giá trị. Ông từ bỏ mong muốn tìm kiếm giàu sang, mà thay vào đó giữ gìn lòng chính trực, đây là thông điệp sâu sắc về đạo đức mà Nguyễn Dữ muốn truyền tải.

**5. Luận điểm 4: Nghệ thuật xây dựng câu chuyện truyền kỳ**

- **Yếu tố kỳ ảo và hiện thực đan xen**: "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục" có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố kỳ ảo (cuộc du hành lên thiên đình, các vị thần tiên) và yếu tố hiện thực (bối cảnh xã hội phong kiến với nhiều bất công). Qua đó, tác phẩm không chỉ mang lại sự lôi cuốn mà còn phản ánh sâu sắc các vấn đề đạo đức và xã hội.

- **Lối kể chuyện tự nhiên, lôi cuốn**: Nguyễn Dữ sử dụng lối kể chuyện tự nhiên, từ tốn nhưng đầy triết lý, vừa kể vừa như dẫn dắt người đọc đến những suy ngẫm về cuộc đời, công lý và cách sống.

**III. Kết bài**

- **Khẳng định giá trị của tác phẩm**: "Phạm Tử Hư du Thiên Tào lục" là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và triết lý sâu sắc. Qua cuộc du hành kỳ ảo của Phạm Tử Hư, tác giả Nguyễn Dữ đã nêu lên những suy nghĩ về công lý, đạo đức và giá trị thực sự của cuộc sống.

- **Liên hệ thực tiễn**: Tác phẩm nhắc nhở chúng ta về giá trị của sự liêm chính, sống chân thành và biết đủ trong cuộc sống. Dù trong xã hội có nhiều bất công, mỗi người cần giữ vững lòng chính trực và biết trân trọng những giá trị tinh thần, thay vì chạy theo danh vọng và của cải.