Bài thơ "Sang Thu" của Hữu Thỉnh là một trong những tác phẩm đặc sắc thể hiện phong cách thơ trữ tình, sâu lắng của nhà thơ. Tác phẩm không chỉ là sự miêu tả cảnh sắc thiên nhiên vào mùa thu mà còn là sự chuyển giao của đất trời, là những cảm nhận tinh tế của con người về vẻ đẹp của cuộc sống. Qua từng khổ thơ, tác giả đã khéo léo sử dụng những hình ảnh, ngôn từ để khắc họa một mùa thu sang và những cảm xúc dịu dàng của con người trước khoảnh khắc giao mùa.

Khổ 1: Cảnh sắc thiên nhiên sang thu

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ miêu tả cảnh sắc thiên nhiên vào mùa thu, với những dấu hiệu rõ rệt của sự chuyển mùa:

“Sáng sớm mùa thu, trời xanh ngắt,
Một vài đám mây bồng bềnh trôi.”

Câu thơ mở đầu với hình ảnh sáng sớm mùa thu, không gian trong lành và mát mẻ, bầu trời xanh ngắt, khẳng định sự tươi mới của một mùa thu. Cùng với đó là hình ảnh “mây bồng bềnh trôi”, nhẹ nhàng, thanh thoát, tạo nên một không gian thanh bình, tĩnh lặng. Dưới ngòi bút của Hữu Thỉnh, mùa thu không chỉ là sự chuyển giao của thời gian mà còn là sự chuyển mình nhẹ nhàng của thiên nhiên, mang đến cho con người cảm giác yên bình, thư thái.

Khổ 2: Sự chuyển giao giữa hai mùa, giữa đất và trời

Khổ thơ thứ hai mang đến một hình ảnh đặc trưng của mùa thu:

“Gió se sẽ mang theo hương cốm mới,
Bước chân ai trên phố vắng im hơi.”

Hữu Thỉnh không chỉ miêu tả vẻ đẹp của mùa thu qua cảnh vật mà còn làm nổi bật sự chuyển giao giữa các mùa. Hình ảnh "gió se sẽ mang theo hương cốm mới" gợi lên cảm giác se lạnh của gió thu, mang theo mùi thơm của cốm – một biểu tượng đặc trưng của mùa thu miền Bắc. Cùng với đó là hình ảnh “bước chân ai trên phố vắng im hơi”, thể hiện sự tĩnh lặng, vắng vẻ của không gian, đồng thời tạo cảm giác thanh thản, nhẹ nhàng, không ồn ào.

Khổ 3: Cảm xúc con người với sự thay đổi của thiên nhiên

Khổ thơ thứ ba không chỉ là sự miêu tả, mà còn là những suy tư, cảm nhận của con người về mùa thu, về sự thay đổi của thiên nhiên:

“Lúa chín rồi, chín vàng trên ruộng,
Màu vàng của lúa như ánh mặt trời.”

Hình ảnh lúa chín vàng trên cánh đồng không chỉ là biểu tượng của sự trù phú, mùa màng bội thu mà còn gợi nhắc đến những thành quả của sự lao động vất vả. Lúa chín vàng là kết quả của một chu kỳ sinh trưởng, là sự chuyển mình từ một mùa khác sang mùa thu hoạch. Qua đó, tác giả cũng muốn nhấn mạnh đến mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, giữa công lao của con người với sự đền đáp của đất trời.

Khổ 4: Sự liên kết giữa thiên nhiên và cuộc sống con người

Khổ thơ cuối cùng là sự kết nối giữa thiên nhiên và cảm xúc con người, đặc biệt là sự suy tư, chiêm nghiệm về thời gian:

“Cái cảm giác thoáng qua rồi lại đến,
Sang thu, gió lạnh buốt vào lòng.”

Đây là một câu thơ sâu sắc, thể hiện những cảm nhận tinh tế của con người trước sự thay đổi của thiên nhiên. "Cái cảm giác thoáng qua rồi lại đến" là cảm giác man mác, xao xuyến khi mùa thu đến, khiến con người lắng đọng, suy tư về thời gian, về những đổi thay trong cuộc sống. Hình ảnh "gió lạnh buốt vào lòng" không chỉ là sự thay đổi của thiên nhiên mà còn là sự tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người. Đó là cảm giác của sự chia ly, sự tĩnh lặng, nhưng cũng là sự mong đợi một mùa mới, một khởi đầu mới.

Đánh giá về nghệ thuật của bài thơ:

Bài thơ "Sang Thu" của Hữu Thỉnh mang đậm chất trữ tình và sâu lắng. Thể thơ tự do, không gò bó về câu chữ, giúp tác giả dễ dàng bộc lộ cảm xúc và suy tư của mình. Hữu Thỉnh sử dụng những hình ảnh thiên nhiên đặc sắc như “gió se sẽ”, “hương cốm mới”, “lúa chín vàng” để khắc họa mùa thu một cách sinh động, gần gũi. Cảm xúc trong bài thơ cũng rất tự nhiên, nhẹ nhàng, không có sự cường điệu nhưng lại rất thấm thía, gợi mở những suy tư sâu sắc về sự thay đổi của đất trời và của lòng người.

Tuy nhiên, không chỉ miêu tả thiên nhiên, bài thơ còn là một bức tranh tinh tế về cảm xúc con người trong một khoảnh khắc giao mùa. Đó là sự lắng đọng, chiêm nghiệm về thời gian, về cuộc sống, và đặc biệt là về cái đẹp của cuộc sống qua những đổi thay nhẹ nhàng nhưng không kém phần sâu sắc.

Bài thơ "Sang Thu" của Hữu Thỉnh là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, thể hiện được vẻ đẹp của thiên nhiên mùa thu và cảm xúc của con người trước sự thay đổi của đất trời. Qua từng khổ thơ, tác giả khéo léo kết hợp miêu tả cảnh vật và cảm xúc nội tâm, tạo nên một tác phẩm có chiều sâu, đầy chất thơ. Bài thơ không chỉ đẹp về mặt hình thức mà còn giàu ý nghĩa về mặt nội dung, mang lại cho người đọc những suy ngẫm về sự chuyển giao, về mối liên hệ giữa con người và thiên nhiên, và đặc biệt là sự trân trọng những khoảnh khắc trong cuộc sống.