Câu nói của Belinski "Thơ trước hết là cuộc đời, sau đó là nghệ thuật" nhấn mạnh rằng thơ phải xuất phát từ cuộc sống thực tế, từ những cảm xúc chân thật của con người, rồi từ đó mới thể hiện được tài năng nghệ thuật của người làm thơ. Để chứng minh câu nói này, ta có thể lấy bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu làm ví dụ. Bài thơ "Đồng chí" là một minh chứng điển hình cho việc thơ xuất phát từ cuộc đời, từ những trải nghiệm và cảm xúc của những người lính trong chiến tranh, rồi sau đó được thể hiện một cách nghệ thuật.

Khổ 1:
“Quê hương tôi có một dòng sông
Chảy qua làng tôi, bến đò nhỏ...”

Trong khổ thơ đầu, Chính Hữu đã khắc họa một khung cảnh làng quê bình dị, gắn liền với hình ảnh con sông và bến đò nhỏ. Đây là hình ảnh gần gũi, quen thuộc trong đời sống của những người dân quê. Tuy nhiên, tác giả không chỉ dừng lại ở việc miêu tả cảnh vật, mà còn khơi gợi những cảm xúc của con người. "Quê hương tôi" mang một ý nghĩa lớn hơn chỉ là không gian, mà còn là nơi chứa đựng những ký ức, những trải nghiệm của tác giả.

Trong lời thơ, chúng ta cảm nhận được sự bình dị, sự gần gũi với thiên nhiên và quê hương, đó chính là cuộc sống thực – cái nền tảng cho bất cứ bài thơ nào.

Khổ 2:
“Chúng tôi cùng đi qua vùng đất này
Bên nhau, không một lời,
Những con đường chúng tôi đi
Chỉ là đường chờ đợi...”

Khổ thơ này phản ánh cảm xúc của những người lính trong chiến tranh, họ phải đối mặt với những khó khăn, gian khổ trong những cuộc hành quân. Những con đường không chỉ là đường đi, mà còn là những con đường chứa đựng niềm hy vọng, những chờ đợi, những ước mơ về tương lai, về hòa bình.

Bằng ngôn ngữ giản dị và hình ảnh cụ thể, Chính Hữu đã thể hiện được sự gian khổ trong cuộc sống của những người lính. Đây chính là cuộc đời – những trải nghiệm thực tế mà người lính phải trải qua. Từ cuộc đời thực, tác giả đã khắc họa một cách sinh động và chân thật.

Khổ 3:
“Cùng một áo, một giày
Cùng một túi thuốc nhỏ
Là những anh em đã cùng đi
Cùng đi suốt con đường dài.”

Khổ thơ này nói về tình đồng chí, đồng đội giữa những người lính. Họ chia sẻ với nhau những gian khổ, từ trang phục đến thuốc men, và cùng sát cánh bên nhau trong chiến tranh. Những hình ảnh như “cùng một áo, một giày” hay “cùng một túi thuốc nhỏ” cho thấy sự đoàn kết, tương trợ trong hoàn cảnh khó khăn.

Cảm xúc của tác giả trong khổ thơ này gắn liền với tình đồng chí, tình đồng đội - là những yếu tố thuộc về cuộc đời thực, không phải là lý tưởng hóa hay tưởng tượng. Chính từ những tình cảm chân thành trong cuộc sống mà tác giả đã xây dựng nên một tình đồng đội đầy sức mạnh và ý nghĩa.

Khổ 4:
“Họ là đồng đội của tôi
Họ là tất cả.”

Khổ thơ cuối thể hiện sự tôn vinh tình đồng chí. Tác giả đã nhấn mạnh tình đồng đội là tất cả đối với người lính, là nguồn động viên tinh thần trong những giờ phút gian khổ. Cảm xúc trong bài thơ này là cảm xúc chân thực, từ chính những trải nghiệm trong cuộc sống chiến tranh mà ra.

Phân tích nghệ thuật:
Sau khi xuất phát từ cuộc đời thực, Chính Hữu đã sử dụng các thủ pháp nghệ thuật đặc sắc như so sánh, hình ảnh đối lập để thể hiện những tình cảm sâu sắc. Ngôn ngữ của bài thơ giản dị, dễ hiểu, nhưng lại chứa đựng nhiều tầng nghĩa, tạo nên sức mạnh nghệ thuật. Các hình ảnh trong bài thơ như "áo", "giày", "túi thuốc"… đều là những chi tiết thực tế, nhưng khi được sắp xếp và lựa chọn một cách tài tình đã nâng chúng lên thành những biểu tượng của tình đồng chí, tình đồng đội thiêng liêng.

Bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu chính là một minh chứng sinh động cho câu nói của Belinski: "Thơ trước hết là cuộc đời, sau đó là nghệ thuật". Thơ "Đồng chí" xuất phát từ những trải nghiệm thực tế, từ những khó khăn, gian khổ trong cuộc sống của những người lính trong chiến tranh, rồi từ đó, tác giả đã biến những trải nghiệm ấy thành nghệ thuật qua ngôn ngữ giản dị nhưng đầy sức mạnh biểu cảm. Thực tế cuộc sống và nghệ thuật trong thơ không thể tách rời, mà luôn hòa quyện, bổ sung cho nhau để tạo nên một tác phẩm hoàn chỉnh.