Trong truyện ngắn "Phiên chợ Giát" của Nguyễn Minh Châu, hình tượng nhân vật lão Khúng được khắc họa như một biểu tượng cho kiếp người nghèo khổ, nhẫn nhục và chịu đựng, bị mắc kẹt trong sự mâu thuẫn giữa hiện thực và những ước vọng tự do. Lão Khúng là một nông dân chất phác, đã dày công khai phá vùng đất, nhưng phải đối mặt với nỗi đau mất mát khi con trai hy sinh nơi chiến trường Cam-pu-chia. Cuộc hành trình của lão từ nhà đến phiên chợ Cầu Giát, dắt theo con bò già Khoang Đen, không chỉ là hành trình vật lý mà còn là cuộc hành trình nội tâm sâu sắc. Trong tâm trí lão, hình ảnh con bò không chỉ là gia súc mà còn là biểu tượng của chính cuộc đời lão—một kiếp người bị chà đạp, chịu đựng những bất công của xã hội. Sự hóa thân của lão thành con bò là một nét bút độc đáo của Nguyễn Minh Châu, thể hiện bi kịch về nhân phẩm và thân phận con người, sống trong sự hoang vu, bị đè nén. Hình tượng lão Khúng qua đó gợi lên nỗi niềm đồng cảm, thương xót, đồng thời là lời nhắn nhủ về khát vọng tự do của mỗi con người trong cuộc sống đầy những khắc nghiệt