Phân tích một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật yêu cầu ta hiểu về cấu trúc, âm điệu, ngôn từ và hình ảnh để nắm bắt chiều sâu của cảm xúc và tư tưởng mà tác giả gửi gắm. Thơ thất ngôn tứ tuyệt gồm bốn câu, mỗi câu bảy chữ, tuân thủ nghiêm ngặt về luật bằng trắc và bố cục hài hòa. Các bài thơ thuộc thể này thường chia thành hai phần: hai câu đầu là phần đề, nêu chủ đề, hai câu sau là phần thực và kết, phát triển chủ đề hoặc bày tỏ tâm sự của tác giả.

Ví dụ, trong bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh, hình ảnh thiên nhiên được vẽ lên qua từng câu chữ: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa / Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.” Tác giả dùng âm thanh và hình ảnh để tạo nên bức tranh đêm yên bình nơi núi rừng. Âm điệu dịu dàng và nhịp thơ chậm rãi khiến người đọc như hòa vào thiên nhiên, cảm nhận sự tĩnh lặng, thanh thoát của cảnh vật. Hai câu sau, "Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ / Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà," bộc lộ nỗi niềm trăn trở của tác giả. Nét đẹp thiên nhiên không thể làm lòng người an yên, bởi trách nhiệm với đất nước luôn thôi thúc.

Thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật thường ẩn chứa tầng ý nghĩa sâu sắc trong ngôn từ súc tích, sử dụng phép đối và âm điệu để thể hiện cảm xúc, tư tưởng cô đọng. Những bài thơ thuộc thể loại này không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn là lời tự tình của tác giả với thời đại, cuộc sống.