Tình hình Đông Nam Á dưới ách thống trị của thực dân phương Tây vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 có những điểm nổi bật sau:

 1. **Sự xâm lược và chia cắt**
- **Thực dân phương Tây** (Pháp, Anh, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Mỹ) đã tiến hành xâm lược và chiếm đóng hầu hết các nước trong khu vực Đông Nam Á. Các nước như Việt Nam, Lào, Campuchia bị Pháp đô hộ; Myanmar (Miến Điện) và Malaysia (Malaya) bị Anh kiểm soát; Indonesia (thời kỳ thuộc Hà Lan) cũng nằm dưới ách thực dân.
- **Chia cắt lãnh thổ**: Các thực dân đã chia cắt lãnh thổ thành các thuộc địa và bảo hộ, gây ra sự phân tán về mặt chính trị và xã hội.

 2. **Ảnh hưởng đến kinh tế**
- **Kinh tế thực dân**: Các thực dân áp đặt chế độ kinh tế thuộc địa, tập trung vào khai thác tài nguyên thiên nhiên và phát triển đồn điền (như cao su, cà phê, thuốc lá).
- **Lợi ích một chiều**: Kinh tế địa phương bị bóc lột, phục vụ lợi ích của thực dân. Hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng chủ yếu được xây dựng để phục vụ việc vận chuyển hàng hóa về nước.

 3. **Thay đổi xã hội và văn hóa**
- **Hệ thống giáo dục**: Các trường học phương Tây được mở ra, nhưng chủ yếu phục vụ cho một số tầng lớp nhất định, trong khi đa số người dân vẫn bị bỏ lại phía sau.
- **Ảnh hưởng văn hóa**: Văn hóa phương Tây có sự ảnh hưởng mạnh mẽ, nhưng đồng thời cũng dẫn đến sự xung đột với các giá trị văn hóa truyền thống của các nước Đông Nam Á.

4. **Kháng chiến và đấu tranh**
- **Phong trào kháng chiến**: Dưới sự áp bức của thực dân, các phong trào kháng chiến và đấu tranh giành độc lập đã diễn ra ở nhiều nước, với những nhân vật và tổ chức nổi bật như Nguyễn Ái Quốc ở Việt Nam, các phong trào đấu tranh ở Indonesia và Philippines.
- **Tích cực đấu tranh**: Người dân đã vùng lên chống lại áp bức, từ các cuộc biểu tình nhỏ lẻ đến các cuộc khởi nghĩa lớn, đòi quyền tự do và độc lập.

 5. **Kết quả cuối cùng**
- Cuối cùng, sự chiếm đóng của thực dân phương Tây đã dẫn đến nhiều thay đổi lớn trong xã hội Đông Nam Á, tạo ra những mâu thuẫn và xung đột, đồng thời đặt nền móng cho các cuộc đấu tranh giành độc lập sau này trong thế kỷ 20.

Ách thống trị của thực dân phương Tây đã để lại những dấu ấn sâu sắc và phức tạp trong lịch sử Đông Nam Á, từ sự phân chia lãnh thổ đến những thay đổi kinh tế, xã hội và văn hóa, dẫn đến sự nổi dậy của các phong trào kháng chiến trong nửa đầu thế kỷ 20.