Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)

 Bối cảnh:
- **Nguyên nhân chính:** Sự căng thẳng giữa các cường quốc châu Âu do chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa dân tộc và sự liên minh quân sự. Các liên minh chính gồm:
- **Liên minh Trung tâm:** Đức, Áo-Hung, Ottoman.
- **Liên minh Đồng minh:** Anh, Pháp, Nga, sau này có thêm Ý và Mỹ.

Khởi đầu:
- Chiến tranh bùng nổ sau vụ ám sát Archduke Franz Ferdinand của Áo-Hung vào ngày 28 tháng 6 năm 1914. Áo-Hung tuyên chiến với Serbia, dẫn đến sự kéo theo của các đồng minh vào cuộc chiến.

 Diễn biến chính:
- **Mặt trận phía Tây:** Cuộc chiến diễn ra chủ yếu ở Pháp và Bỉ, nơi diễn ra các trận đánh lớn như trận Somme và trận Verdun. Tình hình chiến tranh bị đình trệ với chiến tranh đường hầm.
- **Mặt trận phía Đông:** Có sự di chuyển lớn hơn, với Đức và Áo-Hung đánh bại Nga, dẫn đến sự rút lui của Nga khỏi chiến tranh vào năm 1917.
- **Chiến tranh hải quân:** Cuộc chiến giữa hải quân Anh và Đức, với các cuộc tấn công tàu ngầm và trận Jutland.

Kết thúc:
- **Tham gia của Mỹ:** Mỹ tham gia vào chiến tranh vào năm 1917, cung cấp lực lượng và tài chính cho Đồng minh.
- **Đại dịch cúm 1918:** Gây ra nhiều tổn thất, làm tăng sự mệt mỏi và áp lực trong xã hội.
- **Kết thúc chiến tranh:** Chiến tranh chính thức kết thúc vào ngày 11 tháng 11 năm 1918 với việc Đức đầu hàng.

Hậu quả:
- **Tổn thất:** Khoảng 10 triệu lính chết và hàng triệu dân thường thiệt mạng.
- **Hiệp ước Versailles (1919):** Thiết lập lại biên giới châu Âu, buộc Đức phải chịu trách nhiệm chính cho chiến tranh và bồi thường lớn.
- **Ảnh hưởng chính trị:** Sự tan rã của các đế chế lớn như Áo-Hung và Ottoman, dẫn đến sự hình thành các quốc gia mới ở châu Âu.

Chiến tranh thế giới thứ nhất đã để lại di sản lâu dài, định hình lại bản đồ chính trị và xã hội của châu Âu, tạo nền tảng cho những xung đột trong tương lai, bao gồm cả chiến tranh thế giới thứ hai.