Bước 1: Phân tích bài toán
Trong một nguyên tử, các loại hạt gồm:

• Proton (p) là hạt mang điện dương.
• Electron (e) là hạt mang điện âm.
• Nơtron (n) là hạt không mang điện.

Ta có các dữ kiện sau:

• Tổng số hạt: p + e + n = 82,
• Số hạt mang điện âm (electron) ít hơn số hạt không mang điện (nơtron) là  hạt:
                                                  e = n - 4

Do nguyên tử trung hòa về điện, nên số proton bằng số electron:

                                                         p = e

—

Bước 2: Thiết lập hệ phương trình
Từ các điều kiện đã cho, ta có hệ phương trình:

—

Bước 3: Giải hệ phương trình
Thay p = e và e = n - 4 vào phương trình p + e + n = 82:

e + e + (e + 4) = 82

Rút gọn:

3e + 4 = 82

Giải phương trình:

Vậy:

e = 26

Do p = e, nên:

p = 26

Tính n từ e = n - 4:

—

Bước 4: Kiểm tra lại
Tổng số hạt:

p + e + n = 26 + 26 + 30 = 82

Điều kiện số hạt mang điện âm ít hơn số hạt không mang điện 4 hạt:

Các điều kiện đều thỏa mãn.

—

Kết luận
Số proton của nguyên tử X là: