Em không hiểu sao cây dừa lại hay được trồng ở bờ ao hay bờ sông, nhà bác hàng xóm bên cạnh nhà em cũng có một cây dừa trồng ở bờ ao trông thật đẹp.

Chắc cây dừa này đã được trồng từ lâu, khi em lớn thì cây dừa đã khá to và cho quả rồi. Thân cây dừa không thẳng và cao vút như cây cau mà nghiêng nghiêng về phía bờ ao, như để hướng đến nguồn nước. Thân cây trơn có những vòng tròn cách đều từ gốc cho đến ngọn vì vậy rất khó để trèo lên cây dừa. Vậy mà em vẫn thấy trong những bức tranh vẽ một thằng trẻ con trên đỉnh cây dừa, còn rất nhiều đứa ở dưới hứng dừa.

Thân cây dừa rất đặc biệt, gốc cây thường phình ra to hơn, phần giữa và phần ngọn nhỏ hơn, phần ngọn hơi nhọn, trông cây dừa giống như một cái bút nhưng lại không được thẳng như cái bút. Cây dừa có những tàu lá dài, em đã được nghe câu thơ miêu tả tàu dừa: “Tàu dừa chiếc lược chải vào mây xanh”, hình ảnh so sánh rất sống động, tàu dừa có những chiếc lá dài và rất sắc, khi cứa vào tay có thể rất đau, những chiếc lá mọc đối xứng hai bên từ gốc cho đến ngọn tàu lá.

Khi cây dừa ra hoa, hoa dừa màu trắng giống như hoa cau, và có mùi thơm thoang thoảng, rồi đến khi kết quả, quả dừa hình tròn và màu xanh, đợi đến khi già có thể vặt xuống, bên trong quả dừa có nước, được ví như một giếng nước trong, nước dừa ngọt mát, là thức uống rất ngọt, mát vào mùa hè.

Ở những quả dừa già, bên trong lớp vỏ màu xanh là đến một lớp vỏ cứng màu nâu, rồi mới đến phần cùi dừa. Cùi dừa ăn màu trắng, ăn ngay cũng được, hoặc dùng để kho thịt hay nạo thành sợi nhỏ đồ lẫn với xôi để tạo mùi thơm. Cùi dừa cũng dùng để chế biến thành dừa khô hay nước cốt dừa. Vào những trưa nắng, cây dừa soi bóng xuống mặt nước yên tĩnh trông thật đẹp.

Cây dừa là một loại cây rất thân thuộc ở vùng nông thôn Việt Nam, đã có nhiều những bức tranh đẹp hay bài thơ về đề tài gần gũi quen thuộc này.

“Cây dừa xanh tỏa nhiều tàu
Dang tay đón gió gật đầu gọi trăng”

Đó là những câu thơ tả cây dừa mà em rất thích. Mùa hè đến, em được bố mẹ dẫn đi biển chơi và tại nơi đây, em đã được tận mắt chứng kiến cây dừa biển trong bài thơ thuở nào. Nhìn xa, cây dừa giống như một chiếc ô lớn tỏa ra xung quanh những tán lá rộng che mát cả một vùng. Thân dừa to lớn, xù xì, bạc phếch như in hằn những dấu vết thời gian, trên thân cây ấy hằn lên những khấc chia thân cây thành nhiều khoảng nhỏ. Thân cây nghiêng nghiêng như đón lấy ánh nắng từ trời ban phát xuống.

Cây dừa tỏa ra nhiều tàu lá, mỗi tàu lá là một cây lược khổng lồ hướng thẳng lên như đang chải vào làn tóc bồng bềnh là những đám mây trắng. Lá dừa dài, nhọn hoắt, người ta thường lấy tàu lá để lợp nhà, che nắng, che mưa rất tốt. Nhưng hay nhất vẫn là những trái dừa nằm lúc lỉu trên cây nom như những chú lợn con đang gục đầu vào bầu sữa mẹ. Quả dừa xanh mướt, nhẵn nhụi nhưng rất cứng. Khi đục trái dừa ra, hứng lấy dòng nước dừa trắng đục chảy ra trong quả mà uống thì cái nắng hè dẫu gay gắt đến đâu cũng đều tan biến tức khắc. Cùi dừa màu trắng muốt, thơm bùi, béo ngậy. Người ta lấy những chiếc cùi này để kho cá, kho thịt. Vào những ngày lễ tết, món xôi dừa lại trở thành một món ăn ngon lành có thể làm xiêu lòng bất cứ ai. Ngồi trên bãi cát vàng, dưới tán dừa mát, lắng nghe tiếng gió biển vi vu, miệng nhâm nhi trái dừa mát lạnh thì không có gì tuyệt vời bằng.

Cây dừa đã đi vào thơ ca như một đặc trưng của xứ biển và là ấn tượng khó phai trong lòng du khách mỗi khi ghé thăm những miền quê cát trắng biển xanh.