Bài 2: Làm quen với chương trình và ngôn ngữ lập trình

A. Lý thuyết 

• Nội dung chính:

- Ngôn ngữ lập trình là gì?

- Từ khóa của ngôn ngữ lập trình

- Cấu trúc chung của 1 chương trình máy tính.

1. Ví dụ về chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal

2. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì?

   - Ngôn ngữ lập trình được tạo nên từ bảng chữ cái và các quy tắc. Các câu lệnh chỉ được viết từ những chữ cái đó.

   - Khái niệm bảng chữ cái: là tập các kí tự cấu tạo nên các câu lệnh. Thường bao gồm các chữ cái tiếng anh và một số kí hiệu khác như phép toán +, -, ∗, ⁄,…

   - Mỗi câu lệnh trong ngôn ngữ lập trình phải tuân thủ 1 quy tắc nhất định, nếu sai quy tắc chương trình sẽ bị lỗi.

3. Từ khóa và tên

a. Từ khóa

   - Là những từ dành riêng, không được dùng các từ khóa này cho bất kì mục đích nào khác. Mỗi từ khóa có chức năng riêng biệt.

   - Trong hình 2.2, ta có thể thấy các từ khóa: Program, Uses, Begin, Writeln, End.

b. Tên

- Do người lập trình đặt, phải tuân thủ theo các quy tắc của ngôn ngữ lập trình cũng như của chương trình dịch và thỏa mãn:

   + Tên khác nhau tương ứng với những đại lượng khác nhau

   + Tên không được trùng với các từ khóa

   + Ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ.

- Ví dụ: Stamgiac, ban_kinh,…

4. Cấu trúc chung của chương trình

Gồm 2 phần:

- Phần khai báo:

   + Khai báo tên chương trình

   + Khai báo các thư viện.

- Phần thân: chứa các câu lệnh để máy tính cần thực hiện, đây là phần bắt buộc phải có.

Trong hình 2.3, ta thấy:

- Phần khai báo: gồm 2 câu lệnh là khai báo tên chương trình là CT_Dau_Tien và khai báo thư viện Ctr.

- Phần thân: dùng từ khóa begin và end cho biết điểm bắt đầu và kết thúc chương trình và 1 câu lệnh in ra màn hình.

5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình

- Sử dụng môi trường lập trình Free Pascal.

- Sử dụng bàn phím để soạn thảo chương trình như dưới đây

- Ấn tổ hợp Alt + F9 để dịch chương trình, nhập tên để lưu chương trình lại cho những lần sử dụng sau này.

- Nhấn tổ hợp Ctrl + F9 để chạy chương trình.

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Ngôn ngữ lập trình gồm:

   A. tập hợp các kí hiệu và quy tắc viết các lệnh

   B. tạo thành một chương trình hoàn chỉnh

   C. và thực hiện được trên máy tính

   D. Cả A, B và C

Câu 2: Từ khóa dùng để khai báo là:

    A. Program, Uses

    B. Program, Begin, End

    C. Programe, Use

    D. Begin, End

Câu 3:Trong ngôn ngữ lập trình, từ khóa và tên:

   A. Có ý nghĩa như nhau

    B. Người lập trình phải tuân theo qui tắc của ngôn ngữ lập trình đó

    C. Có thể trùng nhau

    D. Các câu trên đều đúng

Câu 4: Để dễ sử dụng, em nên đặt tên chương trình :

   A. ngắn gọn

    B. dễ hiểu

    C. dễ nhớ

   D. A, B và C

Câu 5:Cấu trúc chung của mọi chương trình gồm mấy phần?

   A. 1

   B. 2

   C. 3

   D. 4

Câu 6:Phần khai báo gồm các câu lệnh dùng để :

    A. Khai báo tên chương trình

    B. Khai báo các thư viện

    C. Khai báo tên chương trình và khai báo các thư viện

    D. Khai báo từ khóa

Câu 7:Để chạy chương trình em nhấn tổ hợp phím:

   A. Alt+F9

   B. Ctrl+F9

   C. Shift+F9

   D. Alt+F2

Câu 8:Từ khoá của một ngôn ngữ lập trình là:

   A. là những từ dành riêng

   B. cho một mục đích sử dụng nhất định

   C. cho những mục đích sử dụng nhất định

   D. A và B

Câu 9:Tên chương trình do ai đặt?

   A. học sinh

   B. sinh viên

   C. người lập trình

   D. A và B

Câu 10:Cách đặt tên nào sau đây không đúng ?

   A. Tugiac

   B. CHUNHAT

   C. End

   D. a_b_c