Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá đang có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, nhưng đa số là do sự hiểu biết một cách cụ thể về tác hại của khói thuốc lá còn hạn chế, kiến thức chưa đầy đủ. Điều đó xuất phát từ việc thiếu các biện pháp tuyên truyền giáo dục về thuốc lá và tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người. Khi hút thuốc lá, hoặc sống chung với người hút thuốc, khói thuốc hít qua phổi ngấm vào máu, tích luỹ lâu ngày trở thành điều kiện và nguyên nhân gây nên các bệnh tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp gây tổn thương trong lòng mạch máu. Vì vậy người hút thuốc lá dễ bị các bệnh như: rụng tóc, đục thủy tinh thể, da nhăn, giảm thính lực, sâu răng, ung thư da, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, loãng xương, bệnh tim mạch, vàng móng tay, ung thư cổ tử cung, tinh trùng biến dạng, bệnh vảy nến, viêm tắc mạch máu, ung thư phổi và các cơ quan khác như: mũi, miệng, lưỡi, tuyến nước bọt, họng, thanh quản, thực quản, thận, dương vật, tụy v.v. Ngoài ra hút thuốc lá còn làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ dẫn đến vô sinh ở nam giới; tăng nguy cơ ung thư tử cung, rối loạn kinh nguyệt, ung thư vú, đối với phụ nữ; dễ bị còi xương, trí tuệ chậm phát triển, suy dinh dưỡng đối với trẻ em. Chính vì vậy "hãy nói không với thuốc lá ngay từ hôm nay".

Xã hội hiện đại giúp cho con người trở nên văn minh hơn, song nó cũng luôn ẩn chứa những mặt trái với các tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng. Hút thuốc lá chưa phải là một tệ nạn mang tính chất nguy hiểm như cướp của, giết người hay buôn bán thuốc phiện nhưng hiện tại, nó đang là một vấn đề gây nhức nhối trong xã hội hiện nay.

Với những nghiên cứu khoa học và những cảnh báo được tuyên truyền phổ biến, ai trong chúng ta cũng đều biết hút thuốc lá chỉ có hại chứ không có lợi ích gì. Nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người hút thuốc mà còn ảnh hưởng gián tiếp đến những người xung quanh. Mặc dù trên các vỏ bao thuốc lá hiện nay đều có dòng chữ “Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi” nhưng hầu như những người hút thuốc lá đều bỏ qua lời cảnh báo này.

Vì sao đã có những lời cảnh báo về tác hại ghê gớm của thuốc lá mà nhiều người vẫn hút thuốc? Nguyên nhân hút thuốc lá thì có nhiều và có lẽ chủ yếu là do giao tiếp. Bên cạnh tục lệ mời trầu tiếp khách của dân gian ngày xưa thì nay người ta mời nhau nước chè, thuốc lá để thể hiện sự “hiện đại, tân tiến”. Với một số người thì hút thuốc lá để giải tỏa cảm xúc. Hoặc với những phần tử thanh niên hư hỏng hiện nay thì hút thuốc lá là để “khẳng định ta đây đã là người lớn”. Chính vì thế mà ta rất dễ dàng bắt gặp những bao thuốc lá nằm trên bàn làm việc, trong các buổi gặp gỡ trò chuyện hay trong những đám hiếu, đám hỉ… ngày nay.

Như đã nói ở trên, ai trong chúng ta cũng đều biết thuốc lá có hại cho sức khỏe, thậm chí là người hút thuốc cũng biết nhưng lại không có ý thức ngừng sử dụng nó. Trong thuốc lá có chứa chất nicotin gây nghiện, khiến cho người hút thuốc lá rất khó bỏ, khó cai. Điều này lại làm gia tăng tỉ lệ hút thuốc lá cũng như gia tăng tần suất hút thuốc lá. Hút thuốc lá nhiều sẽ gây ra nhiều bệnh tật cho người hút như hen suyễn, ho, khó thở, tức ngực, ung thư phổi, ung thư vòm họng. Có thể thấy những hệ lụy mà nó gây ra rất khủng khiếp nhưng mãi đến sau này con người chúng ta mới nhận ra dù đã được cảnh báo. Khi ấy, mọi sự cố gắng chữa trị đều trở nên vô nghĩa.

Không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến người hút thuốc lá mà nó còn là một “kẻ giết người” vô hình đối với những người xung quanh. Trong khói thuốc lá cũng chứa nhiều chất độc hại và do đó, khi người hút thuốc không chỉ làm giảm sức khỏe cho bản thân mình mà còn làm ảnh hưởng đến những người xung quanh. Những người xung quanh khi hít phải khói thuốc lá cũng có thể mắc những bệnh tật đã trên như ho, tức ngực, khó thở hay thậm chí nghiêm trọng hơn là ung thư phổi. Đối với phụ nữ đang mang thai nếu hút thuốc lá hay hít phải khói thuốc nhiều sẽ dẫn đến dị tật thai nhi và kéo theo những hậu quả rất đáng buồn.

Biết rằng tác hại của thuốc lá rất ghê gớm như vậy thì chúng ta cần làm gì để ngăn chặn việc hút thuốc lá trong xã hội hiện nay? Đối với những người hút thuốc lá thì hãy từ bỏ hút thuốc ngay giờ. Thuốc lá rất khó bỏ, vì rằng thuốc lá có chứa chất gây nghiện nhưng không phải không thể bỏ được. Sự ý thức cao độ cùng với những nỗ lực của bản thân kết hợp với các phương pháp cai thuốc lá hiệu quả hiện nay (như là dùng thuốc uống, các bài thuốc dân gian,…) sẽ giúp cho bạn kiềm chế được cơn thèm muốn hút thuốc lá. Điều quan trọng nhất đó chính là ý thức và ý chí của con người. Nếu biết đến tác hại của thuốc lá và quyết tâm cai thuốc thì nhất định chúng ta sẽ làm được.

Đối với những cơ sở sản xuất thuốc lá và các cơ quan chức năng cần có những kế hoạch sản xuất phối hợp với tuyên truyền để giảm thiểu tỷ lệ người hút thuốc lá. Xây dựng môi trường không khói thuốc lá không chỉ giúp bảo vệ chúng ta mà còn giúp môi trường trở nên trong lành, khỏe mạnh hơn, nhất là ở các môi trường công cộng đông người như cơ quan, trường học, sảnh chờ sân bay, trên xe bus….

Sự giúp đỡ của mọi người xung quanh đối với người hút thuốc lá và của tất cả chúng ta trong mọi trường hợp có khói thuốc lá cũng là điều vô cùng quan trọng. Nó không chỉ giúp bảo vệ chính chúng ta, bảo vệ người hút thuốc lá mà còn góp phần xây dựng môi trường văn hóa, văn minh lịch sự và lành mạnh hơn. Bởi vậy mọi người hãy cùng nhau chung tay bài trừ hành vi hút thuốc lá ẩn chứa nhiều hậu họa này để mang đến cuộc sống tốt đẹp hơn.