Có thể nói, giáo dục là thứ vũ khí mạnh mẽ nhất mà con người luôn mang theo trên con đường chinh phục thế giới. Mục tiêu của giáo dục không phải là dạy cách kiếm sống hay cung cấp công cụ để đạt được sự giàu có, mà đó phải là con đường dẫn lối tâm hồn con người vươn đến cái chân và thực hành cái thiện. Thế nhưng, ngày nay, trước hiện tượng học tủ, học vẹt của nhiều học sinh không khỏi khiến ta đau lòng.
Học tủ là cách học đơn lập, chỉ học một phần kiến thức mà bỏ qua nhiều kiến thức khác nhằm đối phó với bài kiểm tra hoặc kì thi. Người học tủ thường chỉ học qua loa, sơ sài, học lí thuyết suông mà không gắn với thực hành, thực tế để rèn luyện kĩ năng, kiện toàn và phát triển năng lực người học.
Học vẹt là một cách nói ẩn dụ, ví cách học của học sinh như cách học của con vẹt. Học sinh chỉ bắt chước sao cho giống, lặp lại trôi chảy nhưng không hiểu gì. Học vẹt là cách học thụ động, tiêu cực. Người học chỉ nhớ được cái bóng của kiến thức chứ không lĩnh hộ được nội dung, ý nghĩa. Tuy ghi nhớ nhưng hoàn toàn không thấu hiểu tri thức. Từ đó không có kĩ năng và kinh nghiệm thực ti

Sinh thời, Bác Hồ đã từng nói học phải đi đôi với hành. Điều đó đồng nghĩa với việc cách học phải thực sự hiệu quả, nâng cao khả năng nhận thức và tự giác. Tuy nhiên hiện nay, tình trạng học tủ học vẹt ngày càng lan rộng trong nhà trường và trở thành một vấn nạn phức tạp trong học hành.

Học vẹt là lối học đọc ra rả như cuốc kêu, lặp đi lặp lại nguyên si những bài học có sẵn trong sách vở hoặc do thầy cô cung cấp mà không hiểu mình đang học gì, không nắm được bản chất của vấn đề trong bài học. Học tủ là việc chỉ học một số bài nhất định có khả năng thi hoặc kiểm tra để rồi khi bị "lệch tủ", tức là việc đề ra không trúng vào những gì đã học thì không thể làm được gì nữa.

Cả hai cách học đều đem lại những hậu quả khó lường khiến kết quả học tập của học sinh ngày càng đi xuống. Học tủ, học vẹt những bài học của thầy cô giảng chính là học mà không hiểu gì, đầu óc rỗng tuếch, kiến thức hạn hẹp, nông cạn. Không hiểu thấu được bài học cho nên khi đề ra hơi khác so với ban đầu, lập tức học sinh sẽ cảm thấy lúng túng không biết làm cách nào để có thể giải quyết vấn đề được đặt ra trong đề bài.

Học tủ, học vẹt là cách học không sử dụng đến suy nghĩ, vì vậy khả năng tư duy, năng lực phát triển phân tích và lí giải vấn đề không được nâng cao. Mục đích của việc học tập là rèn luyện khả năng tư duy tuy nhiên chính vì học tủ học vẹt mà cuối cùng học sinh lại trở nên thụ động, kém phát triển khả năng sáng tạo.

Bị động tiếp thu kiến thức, không hiểu bài khi học nên học sinh d

Sidney Jourard đã từng khẳng định: “Học tập không phải là một nhiệm vụ hay một vấn đề khó giải quyết – nó là cách để sống trong thế giới. Con người học tập khi theo đuổi các mục tiêu và kế hoạch có ý nghĩa cho chính mình.”. Câu nói đã nhắc nhở bản thân mỗi người hãy coi việc học là điều tất yếu. Thế nhưng tại sao hiện nay một bộ phận không nhỏ học sinh lại không nhìn nhận được giá trị đích thực của việc học rồi đi theo lối mòn “học tủ, học vẹt”.

“ Học tủ” là cách học chọn lọc những kiến thức quan trọng, cần thiết để làm bài kiểm tra, làm bài thi…Còn “học vẹt” là cách nói ẩn dụ, ví cách học của học sinh với con vẹt – bắt chước, nói nhại lại, nhưng không hiểu gì. Khi học thuộc bài, đọc rất trôi chảy nhưng không nắm chắc nội dung, học một các máy móc, thụ động. Học tủ được thể hiện qua cách học sinh làm bài kiểm tra. Nếu vào phần bài đã học thuộc thì có thể làm rất nhanh lẹ, chính xác, nhưng sự may mắn không phải lúc nào cũng đến với những người lười nhác, những lúc ấy, học sinh sẽ bị rơi vào thế bị động, không biết giải quyết những bài tập này như thế nào. Còn việc học vẹt được biểu hiện qua việc học sinh có thể đọc làu làu những kiến thức có trong sách vở nhưng khi hỏi về bản chất của những lí thuyết này thì lại bó tay, không trả lời được.

Việc học tủ, học vẹt dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Học tốn thời gian nhưng không đem lại hiệu quả, không hiểu bản chất kiến thức, không áp dụng được kiến thức vào thực tế cuộc sống. Học theo hai cách này sẽ dẫn đến tình trạng học lệch, làm giảm bớt đi tính sáng tạo, sự độc đáo, mới lạ trong bài làm của học sinh. Một cá nhân học vẹt, học tủ có thể không gây ảnh hưởng nhiều thế nhưng với tốc độ lan truyền nhanh chóng như hiện nay của căn bệnh này thì khả năng rất cao nó sẽ làm ảnh hưởng tới cả một nền giáo dục.

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng đáng buồn này? Có lẽ nó được bắt nguồn thực trạng của ngành giáo dục hiện nay: những bài giảng khô khan, thiếu tính sáng tạo của một số giáo viên, những kỳ thi đầy áp lực. Tuy nhiên cũng không thể phủ nhận nguyên nhân trực tiếp đến từ trách nhiệm của các bạn học sinh đối với việc học. Một bộ phận không nhỏ học sinh học không phải vì tương lai mà chỉ để đối phó với các kì thi làm hài lòng cha mẹ, thầy cô. Vậy chúng ta cần làm gì để khắc phục hiện tượng đáng buồn này. Nhà trường cần nâng cao chất lượng bài giảng, tìm những cách giảng dạy mới mẻ, tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ học, phối hợp với phụ huynh theo dõi nhắc nhở con em mình trong việc học tập. Đặc biệt là các bạn học sinh, cần nâng cao trách nhiệm, tính chủ động của mình đối với việc học, không được rơi vào tình trạng thụ động, lấy việc học như một trò mạo hiểm, thử thách may rủi trong các bài kiểm tra. Bên cạnh đó cũng cần tuyên dương những cá nhân chăm chỉ trong việc học tập và rèn luyện, tránh xa lối “học tủ, học vẹt”.

Học tập vốn là một con đường gian nan đầy chông gai thử thách đòi hỏi sự quyết tâm. Trên con đường chiếm lĩnh tri thức, ai cũng cần bỏ ra mồ hôi, nước mắt để đạt được những thành quả nhất định. Và nếu muốn hưởng trái ngọt đó ta cần phải tránh xa cách “học tủ, học vẹt”. Tương lai ta nằm trong tay ta, một cách học đúng đắn sẽ là kim chỉ nam hiệu quả dẫn ta đến con đường thành công.

“Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến thức là hạt giống của hạnh phúc”. Đời người ai chẳng mong có được hạnh phúc, được sống một cuộc đời dẫu là trăm năm hữu hạn nhưng phải hết sức ý nghĩa. Muốn vậy, có một con đường là học tập. Nhưng ngày nay, lại có vấn đề nổi lên đó là học vẹt và học tủ.

Trước hết, chúng ta cần phải hiểu rõ học vẹt và học tủ là gì. Học tủ là học không hết bài, chỉ học một phần, phần nào cảm thấy hứng thú thì mới học. Học vẹt là học thuộc lòng như một cái máy, như một con vẹt chỉ bắt chước tiếng người mà không hiểu rõ bản chất của vấn đề.

Sở dĩ lại có hiện tượng này xuất hiện là bởi ý thức của mỗi học sinh chúng ta. Chúng ta chưa ý thức được rõ tầm quan trọng của việc học. Trên lớp thì có học sinh không nghe thầy, cô giáo giảng bài, chỉ làm việc riêng, về nhà thì bị những thiết bị công nghệ tân tiến, hiện đại là máy tính, điện thoại hấp dẫn, do đó thời gian dành cho việc học cũng ít đi. Mặt khác, cũng bởi học sinh không có một kế hoạch học tập cụ thể, cứ đến gần kì thi hoặc gần giờ kiểm tra mới bắt đầu học. Có những người học chỉ để lấy điểm cao, lấy thành tích do đó chọn lối học vẹt mà không hiểu rằng việc học là việc của cả một đời người và học bao giờ cũng phải đi đôi với hành. Nguyên nhân khách quan cũng bởi những người làm cha, làm mẹ, ai chẳng yêu những đứa con của mình, ai chẳng mong những đứa con ấy sau này trở thành người tử tế, thành người thành đạt, có địa vị trong xã hội. Bởi tình yêu ấy, dễ dẫn thành những áp lực với những đứa con. Học sinh vì thế học như để đối phó với cha mẹ. Chương trình giáo dục của chúng ta hiện nay vẫn còn nặng về lý thuyết, ít gắn liền với thực tế, do đó không hấp dẫn được học sinh.

Học tủ và học vẹt để lại những hậu quả cả trước mắt và cả tương lai lâu dài. Cả hai cách học đều khiến học sinh mất thời gian mà không thu được lợi ích gì. Học tủ và học vẹt chỉ giúp chúng ta đi qua được một vài bài kiểm tra mà thôi. Hai cách học ấy cũng khiến trí tuệ của chúng ta giảm, sức sáng tạo kém. Trong khi đó, bước vào cuộc đời, vào tương lai, ai chẳng cần đến trí tuệ và sự sáng tạo, nếu cứ mãi như vậy thì chúng ta sao có thể phát triển bản thân và kiến tạo ra các giá trị sống? Sự trì trệ của mỗi cá nhân còn làm ảnh hưởng đến cả một nền giáo dục và rộng ra là tương lai của xã hội sau này.

Do đó, mỗi chúng ta, ngay từ bây giờ, cần phải xác định cho mình một kế hoạch học tập có định hướng, cần phải biết và hiểu rõ mục đích của việc học. Đồng thời, cũng xác định cho mình một cách học phù hợp. Giáo dục của chúng ta đang ngày càng đổi mới, do đó sự nặng nề trong lý thuyết cũng giảm đi, tiến gần hơn đến việc học đi đôi với hành…

Có thể nói, việc học vẹt và học tủ chính là một thứ virus rất nguy hại, có thể ngấm sâu trong mỗi con người, hủy hoại dần đi mỗi chúng ta và lây lan sang cả cộng đồng. Do đó, trong cuộc trường chinh bước vào tương lai, chúng ta cần dũng cảm từ bỏ việc học vẹt và học tủ thì những giá trị sống tốt đẹp, những điều ta hằng mong đợi mới gõ cửa chào đón chúng ta. Cuộc đời của mỗi chúng ta dù là trăm năm những vẫn hữu hạn, do đó đừng bỏ lỡ những quỹ thời gian đáng giá của mình.