Tác phẩm Chử Đồng Tử đã để lại cho kho tàng văn học Việt Nam một tác phẩm có giá trị sâu sắc, tác phẩm đã nêu lên giá trị đích thực trong cuộc sống của con người, giá trị đó có thể đánh thắng được cả tiền tài danh vọng.

Tác phẩm nói về hai nhân vật Tiên Dung và Chử Đồng Tử. Tiên Dung là một nhân vật rất độc đáo và đáng chú ý. Chính Tiên Dung (chứ không phải Chử Đồng Tử) đã chủ động kết hôn với Chử Đồng Tử và không hề hỏi ý kiến của vua cha. Cho nên vua cha (Vua Hùng Vương thứ 18) mới tức giận và ra lệnh “gọi hết binh lính và người hầu của Tiên Dung về”. Tự do và tự chủ là hai nét rất nổi bật trong tính cách của Tiên Dung. Tư tưởng thoát ly trần tục, không màng vinh hoa, phú quý ở Tiên Dung còn mạnh hơn nhiều so với Chử Đồng Tử. Hay nói đúng hơn, chính Chử Đồng Tử đã bị Tiên Dung cảm hóa, “lãnh đạo”.

Khi gặp Chử Đồng Tử ở bãi sông, những lời nói của Tiên Dung đã bộc lộ rất rõ tính tự do, chủ động của nàng. Nàng không theo ý cha, không chịu lấy chồng, chỉ thích đi du ngoạn núi sông. Nhưng khi tình cờ gặp Chử Đồng Tử trong “buồng tắm” giữa bãi sông thì nàng quyết định kết hôn ngay, vì coi đó là lẽ tự nhiên, là không cưỡng được ý

Gặp được Chử Đồng Tử, Tiên Dung cảm thấy định mệnh đã đến với mình: “Tôi đã nguyện không lấy chồng. Nay duyên Trời run rủi, lại gặp chàng chốn này, mới biết cưỡng không được ý Trời” và “Thiếp với chàng là tự Trời xe duyên, việc gì mà từ chối!”. Nói theo cách nói ngày nay thì Tiên Dung đã “tấn công” Chử Đồng Tử một cách liên tiếp, dồn dập bằng cả lí cả tình và có thể nói là cả sắc đẹp tự nhiên của nàng nữa khiến cho Chử Đồng Tử không thể nào cưỡng lại được. Và điều đó là hoàn toàn hợp lý, hợp tình, d