Hôm nay chẳng cần ai đánh thức, tôi dậy sớm hơn mọi khi, vừa ngồi vào bàn định ôn bài, tôi rất ngạc nhiên nghe tiếng thì thầm của ai đó. Cả nhà vẫn ngủ. Tiếng ngáy như sấm của ba tôi chưa có dấu hiệu nào nói rằng nhà đã thức. Vậy ai vậy kìa? Tôi ngồi im thin thít để lắng nghe.

“Thì em cũng như anh vậy mà. Bây giờ người ta đã quên em rồi. Họ lỡ tay đánh rơi một vài hạt gạo có bao nhiêu mà phải bận tâm? Em vốn lại nhỏ bé, mà nằm kẹt trong hốc tối này thì chẳng bao giờ ai nhìn thấy em đâu. Có lẽ rồi em sẽ bị mốc, bị thối ở trong góc nhà này mất thôi...

Em chỉ tiếc cho anh thôi, Ghế ạ. Người ta mới đánh gãy anh một chân mà anh đã nằm chỏng quèo một xó. Không biết bao giờ thì anh mới được chú ý và người ta mới lắp chân cho anh?".

 À thì ra một hạt gạo bị đánh rơi đang kể lể nỗi niềm hẩm hiu của mình và thương thân cho chàng Ghế gãy chân bất hạnh.

- "Sao cô không nghĩ rằng khi nào người ta đưa tôi ra nhà bếp và biến tôi thành củi? ơ trong cái nhà này, tôi không còn hy vọng chút nào đâu. Mấy ngày trước, người ta cũng vừa khiêng một chiếc giường gãy một chân và bị mối xơi đi nhóm lửa. Tôi ngồi ở đây chẳng chóng thì chầy cũng được đối xử như thế. Chao ôi, nghĩ đến những con mối nhơn nhớt, mình thì mềm nhũn mà hàm răng thì cứng như thép là tôi hoảng hồn lên rồi. Cũng may là có mấy con leo lên gặm nhấm mặt tôi nhưng bất lực bởi tôi là gỗ tốt. Chắc có lẽ chúng dành tôi vào một dịp khác sau khi ăn hết anh Giường"...

Dường như hai đứa "tâm đầu ý hợp" lắm thì phải. Hết chuyện than khóc, chúng chuyển sang kể lể những ngày tháng vàng son trong quá khứ.

Ghế nói rằng khi vừa mới được mua về. Mấy anh em của Ghế đều cùng trang lứa và rất giống nhau. Chúng đều nho nhỏ nhưng được đóng giản dị và chắc chắn. Chúng được đưa ra quán để bà chủ bán cà phê.

Anh em nhà Ghế đã đón tiếp biết bao nhiêu vị khách tứ xứ. Có vị thì ghé qua uống xong ly nước và hút xong điếu thuốc thì đi ngay, nhưng cũng có những bác đạp xích lô khi ế khách thì ngồi từ sáng đến tối nói chuyện bóng đá và cá cược... ở ngoài quán, Ghế không được ai có cảm tình, nhưng vào trong nhà thì luôn có chú Mèo làm bạn. Một hôm không hiểu do tức gì Mèo, ông chủ con đã lấy chiếc giày đá vào Mèo,

Mèo nhanh chân lủi mất, riêng Ghế thì bị văng lông lốc và đập mặt vào bức tường trước mặt nên đau đớn, ế ẩm cả toàn thân.

Ngày hôm sau Ghế đã không còn chắc nữa. Ông khách đầu tiên đã chê Ghế để chuyển sang ngồi ghế khác. Và trong một lần ăn cơm một mình, cậu chủ lại cầm Ghế ném con Mèo mà cậu ghét cay ghét đắng. Lần này thì Ghế bị trọng thương, một chân bị gãy đánh "rắc" và biến thành thương phế binh không ai động đến. Và ngày sau nữa Ghế bị quăng vào góc xép này và đang bị lãng quên. À, thì ra Ghế đang tố cáo thằng Tuấn con ông chủ nhà tôi. Hèn chi mà nó chối đây đẩy là không phải hắn làm hỏng ghế, nó đổ lỗi cho một ông uống cà phê nào đó...

Nghe những lời tâm sự ấy, Gạo vô cùng xúc động. Nó tức tưởi khóc. Sau đó nó kể cho Ghế nghe về cuộc đời của nó. Gạo nhớ về những buổi sáng mai ánh hồng vừa nhú phía chân trời, Gạo (lúc bấy giờ người ta còn gọi nó là hạt thóc) hít thở no nê bầu(không khí mát lành và thơm tho buổi sớm. Nó thấy trong lòng nó dư vị ngọt ngào của dòng sữa trắng mà mẹ nó tích góp qua ngày đang keo đặc lại. Nó cũng thấy mình trưởng thành thật nhanh chóng. Mới ngày nào, áo nó còn xanh tơ, mình nó còn lép xẹp và gầy nhom thế mà bây giờ nó căng mẩy với chiếc áo màu vàng óng trông thật thích mắt. Nó và anh em nhà nó cứ lớn như thổi và kéo sa bông lúa lúc uốn mình vòng câu. Cây lúa mẹ ngày một mệt mỏi và xơ xác vì phải nuôi con giờ đây dường như kiệt sức, lá chuyển sang màu vàng rực. Hàng ngày những hạt lúa nghe mẹ chúng khuyên biết bao lời quý giá. Chúng nguyện sẽ sống sao cho có ích với cuộc đời. Rồi người ta gặt lúa về. Một số anh em của lúa được trữ lại trong vựa, một số được nối nghiệp mẹ chúng, nghĩa là được chọn giống để làm vụ sau. Còn một số được biến thành gạo.

-"Chao ôi, tôi phải chịu đựng bao nhiêu cực hình mới được d