I. Truyện cười: Hai kiểu áo
Câu 1. Đề tài và bối cảnh của truyện cười
- Đề tài: Truyện đề cập đến thói xu nịnh kẻ trên, hách dịch với kẻ dưới của tầng lớp quan lại trong xã hội phong kiến.
- Bối cảnh: Câu chuyện diễn ra trong xã hội phong kiến, tại hiệu may, khi một ông quan lớn đến may áo để tiếp khách.
Câu 2. Đối tượng bị phê phán và nội dung phê phán
- Đối tượng bị phê phán: Ông quan lớn.
- Nội dung phê phán:
- Truyện phê phán:
+ Thói luồn cúi quan trên, nịnh bợ kẻ có quyền thế.
+ Thái độ khinh rẻ, hách dịch với dân thường.
+ Lối sống giả tạo, hai mặt, không có nhân cách ngay thẳng.
→ Qua đó, tác giả dân gian phê phán bản chất xấu xa của tầng lớp quan lại phong kiến.
Câu 3. Thủ pháp nghệ thuật gây cười
- Truyện gây cười bằng các thủ pháp:
+ Tình huống trào phúng: May áo mà lại có “hai kiểu” cho hai đối tượng khác nhau.
+ Nói ngược – mỉa mai: Người thợ may giả vờ hỏi để “may cho vừa” nhưng thực chất là châm biếm.
+ Xây dựng nhân vật điển hình: Ông quan hiện lên rõ nét với bản chất xu nịnh, hách dịch.
Câu 4a. Câu nêu nghĩa hàm ẩn
+ “Nếu ngài mặc hầu quan trên thì vạt đằng trước phải may ngắn đi dăm tấc, còn nếu ngài mặc để tiếp dân đen, thì vạt đằng sau phải may ngắn lại.”
- Nghĩa hàm ẩn: Châm biếm thói cúi đầu trước quan trên, quay lưng lại với nhân dân của ông quan.
II. Truyện cười: Quả bí khổng lồ
Câu 1. Đề tài và bối cảnh của truyện cười
- Đề tài: Truyện nói về thói nói khoác, nói phét, phóng đại sự thật.
- Bối cảnh: Câu chuyện diễn ra trong đời sống sinh hoạt hằng ngày, khi hai người đi ngang qua một khu vườn trồng bí.
Câu 2. Đối tượng bị phê phán và nội dung phê phán
Đối tượng bị phê phán: Anh chàng hay nói khoác.
Nội dung phê phán:
- Truyện phê phán:
+ Thói khoe khoang, nói quá sự thật.
+ Lối sống thiếu trung thực, thích đề cao bản thân bằng lời nói dối.
→ Qua đó, truyện nhắc nhở con người cần sống thật thà, khiêm tốn.
Câu 3. Thủ pháp nghệ thuật gây cười
- Truyện gây cười bằng:
+ Phóng đại đến mức phi lí: Quả bí to bằng cái nhà, cái nồi to bằng đình làng.
+ Đối đáp thông minh, bất ngờ: Lời đáp của anh kia khiến kẻ nói khoác “tự lật tẩy” mình.
+ Mâu thuẫn trào phúng: Cái nồi to được dùng để luộc quả bí tưởng tượng.
Câu 4a. Câu nêu nghĩa hàm ẩn
“Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.”
Nghĩa hàm ẩn: Chế giễu, vạch trần lời nói khoác, nói phét vô lý của anh chàng hay khoe khoang.