lấy ví dụ chứng tỏ giác quan của chúng ta xác định sai các đại lượng đo chiều dài thể tích khối lượng nhiệt độ thời gian

huong thu Hỏi từ APP VIETJACK

· 4 giờ trước

Trả Lời (+5 điểm)

Hỏi chi tiết

Quảng cáo

1 câu trả lời 30

Sang Phạm

2 giờ trước

Giác quan của con người hoạt động dựa trên sự so sánh tương đối và kinh nghiệm quá khứ, không phải là những công cụ đo lường tuyệt đối. Dưới đây là các ví dụ cụ thể cho thấy sự sai lệch của giác quan đối với từng đại lượng:

1. Chiều dài (Thị giác bị đánh lừa bởi bối cảnh)
Ví dụ: Ảo giác Müller-Lyer. Hãy vẽ hai đoạn thẳng dài bằng nhau.

Đoạn A: Vẽ các mũi tên hướng ra ngoài ở hai đầu (><).
Đoạn B: Vẽ các mũi tên hướng vào trong ở hai đầu (<>).
Cảm nhận sai: Mắt ta sẽ luôn thấy đoạn B dài hơn đoạn A, dù thực tế chúng bằng nhau.
Giải thích: Não bộ bị đánh lừa bởi các đường xiên (mũi tên), tạo ra cảm giác về chiều sâu không gian, khiến phán đoán về độ dài thực tế bị sai lệch.
2. Thể tích (Thị giác bị đánh lừa bởi hình dáng)
Ví dụ: Thí nghiệm bảo toàn của Piaget. Lấy hai cốc nước giống hệt nhau (A và B) chứa lượng nước bằng nhau. Sau đó, đổ toàn bộ nước từ cốc B sang một chiếc cốc C có hình dáng cao và hẹp hơn.
Cảm nhận sai: Khi nhìn vào, hầu hết trẻ em (và cả người lớn nếu nhìn lướt qua) đều cảm thấy cốc C chứa nhiều nước hơn cốc A vì mực nước dâng cao hơn.
Giải thích: Mắt chúng ta thường chú ý vào chiều cao của cột nước mà bỏ qua tiết diện ngang của cốc, dẫn đến ước lượng sai về thể tích thực.
3. Khối lượng (Xúc giác bị đánh lừa bởi kỳ vọng)
Ví dụ: Ảo giác Kích thước - Trọng lượng. Chuẩn bị hai chiếc hộp:

Hộp to (kích thước thùng mì tôm) nặng 1kg.
Hộp nhỏ (kích thước hộp điện thoại) nặng 1kg.
Cảm nhận sai: Khi nhấc lần lượt hai hộp lên, bạn sẽ cảm thấy hộp nhỏ nặng hơn nhiều so với hộp to.
Giải thích: Não bộ xây dựng một "kỳ vọng": vật to phải nặng, vật nhỏ phải nhẹ. Khi nhấc vật nhỏ mà thấy nó nặng bằng vật to, não bị "sốc" vì nó nặng hơn dự đoán, tạo ra cảm giác ảo là nó nặng hơn thực tế.
4. Nhiệt độ (Xúc giác bị đánh lừa bởi sự dẫn nhiệt và thích nghi)
Ví dụ 1: Thí nghiệm 3 chậu nước (của John Locke).

Tay trái nhúng vào chậu nước lạnh.
Tay phải nhúng vào chậu nước nóng.
Sau 1 phút, rút cả hai tay ra và cùng nhúng vào một chậu nước ấm (nhiệt độ bình thường).
Cảm nhận sai: Tay trái sẽ thấy nước nóng, trong khi tay phải lại thấy nước lạnh, dù chúng đang ở trong cùng một chậu nước.
Ví dụ 2: Trong cùng một căn phòng 25°C, sờ tay vào thanh kim loại thấy lạnh hơn sờ vào mặt bàn gỗ.
Giải thích: Da chúng ta không đo nhiệt độ, mà đo tốc độ mất nhiệt. Kim loại dẫn nhiệt tốt nên lấy nhiệt từ tay nhanh hơn gỗ -> cảm giác lạnh hơn.
5. Thời gian (Cảm giác tâm lý bị chi phối bởi cảm xúc)
Ví dụ: Hãy thử thực hiện động tác Plank (chống đẩy tĩnh) trong 1 phút và so sánh với việc lướt TikTok/Facebook trong 1 phút.
Cảm nhận sai: 1 phút Plank cảm giác dài như vô tận, trong khi 1 phút lướt mạng xã hội trôi qua chỉ như vài giây.
Giải thích: Khi não bộ tập trung vào sự khó chịu hoặc đau đớn, nó ghi nhận thời gian chi tiết hơn, khiến thời gian "giãn ra". Ngược lại, khi hưng phấn, não bỏ qua việc đếm thời gian.
Chính vì các giác quan không đáng tin cậy trong việc định lượng, con người buộc phải phát minh ra các dụng cụ đo lường khách quan như: Thước kẻ, bình chia độ, cân, nhiệt kế và đồng hồ.

...Xem thêm

0 bình luận

Đăng nhập để hỏi chi tiết

Quảng cáo

Bạn muốn hỏi bài tập?