BÀI VĂN MẪU DẠNG KHUNG CHUNG – ÁP DỤNG MỌI BÀI THƠ
Mở bài
Thơ ca luôn được xem là tiếng nói tinh tế của tâm hồn, là nơi gửi gắm những tình cảm sâu sắc và những suy tư về cuộc đời. Bài thơ “…(ghi tên tác phẩm)….” của (tên tác giả) không chỉ thể hiện một nội dung giàu ý nghĩa mà còn hội tụ giá trị nghệ thuật độc đáo, góp phần khẳng định vị trí của tác giả trong nền văn học Việt Nam.

Thân bài
1. Giá trị nội dung
Trước hết, bài thơ đem đến những nội dung sâu sắc. Qua hình ảnh thơ, tác giả gợi lên những cảm xúc ( nêu cảm xúc chính: tình yêu quê hương, thương nhớ, nỗi buồn, niềm tự hào…) và đồng thời gửi gắm những suy tư về cuộc đời, con người, thiên nhiên hoặc giá trị truyền thống.

Ngôn từ trong bài thơ không chỉ phản ánh hiện thực (nêu hiện thực được phản ánh) mà còn thể hiện khát vọng, ước mơ và quan niệm sống của tác giả. Qua đó, người đọc cảm nhận được những vẻ đẹp của tâm hồn con người Việt Nam, những bài học ý nghĩa hoặc thông điệp nhân văn mà nhà thơ muốn chuyển tải.

2. Giá trị nghệ thuật
Không chỉ giàu nội dung, bài thơ còn ghi dấu ấn bằng những giá trị nghệ thuật đặc sắc.

Tác giả sử dụng hệ thống hình ảnh giàu sức gợi, ngôn từ chọn lọc, câu chữ tinh tế, biện pháp tu từ (so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ...) được vận dụng linh hoạt đã tạo nên những vần thơ giàu cảm xúc và sức ngân vang. Giọng điệu thơ lúc thiết tha, lúc trầm lắng, lúc tha thiết… giúp bài thơ trở nên có chiều sâu, dễ chạm đến trái tim người đọc.

Ngoài ra, thể thơ, nhịp điệu, cấu trúc câu thơ cũng góp phần tạo nên âm hưởng riêng biệt, làm nổi bật cảm xúc chủ đạo của tác phẩm.

Kết bài
Tóm lại, bài thơ “….” không chỉ giàu giá trị nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật. Tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc, góp phần làm phong phú kho tàng thơ ca và khẳng định tài năng sáng tạo của tác giả. Qua đó, chúng ta thêm yêu quý, trân trọng những giá trị nhân văn mà thơ ca mang lại.

Bạn có thể sử dụng các mẫu mở bài và cách tóm tắt sau đây để áp dụng cho hầu hết các bài thơ khi phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật.

Mở bài chung cho mọi bài thơ

Bạn có thể chọn một trong các cách tiếp cận sau:

Cách 1: Đi từ chủ đề chung

Cách 2: Đi từ vị trí, vai trò của tác giả/tác phẩm

Cách 3: Kết hợp cả hai cách

Cách tóm tắt để làm bài (Dàn ý chung)

Để phân tích một bài thơ hiệu quả, bạn nên tuân theo một cấu trúc tóm tắt (dàn ý) như sau:

1. Mở bài

2. Thân bài

Đây là phần quan trọng nhất, nơi bạn phân tích chi tiết:

3. Kết bài

Phần 1: Mở bài "đa năng" dùng cho mọi bài thơ
Mở bài này được thiết kế theo kiểu Qui nạp, đi từ nhận định chung về thơ ca rồi dẫn vào bài thơ cụ thể bạn cần phân tích.
Công thức mở bài:
 
Thơ ca từ lâu đã được mệnh danh là tiếng nói của tâm hồn, là nơi gửi gắm những cảm xúc và suy tư sâu lắng nhất của người nghệ sĩ. Mỗi tác phẩm thơ đều mang một giá trị riêng, góp phần làm phong phú thêm vườn hoa văn học dân tộc. Trong số đó, [Tên bài thơ] của nhà thơ [Tên tác giả] là một tác phẩm đặc sắc. Bằng ngòi bút tài hoa và trái tim nhạy cảm, [Tên tác giả] đã gửi gắm những giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc, để lại ấn tượng khó phai trong lòng độc giả.
Ví dụ áp dụng cho bài "Sang thu" của Hữu Thỉnh:
 
Thơ ca từ lâu đã được mệnh danh là tiếng nói của tâm hồn, là nơi gửi gắm những cảm xúc và suy tư sâu lắng nhất của người nghệ sĩ. Mỗi tác phẩm thơ đều mang một giá trị riêng, góp phần làm phong phú thêm vườn hoa văn học dân tộc. Trong số đó, "Sang thu" của nhà thơ Hữu Thỉnh là một tác phẩm đặc sắc. Bằng ngòi bút tài hoa và trái tim nhạy cảm, Hữu Thỉnh đã gửi gắm những giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc, để lại ấn tượng khó phai trong lòng độc giả.
 

 
Phần 2: Cách tóm tắt ý để làm bài phân tích
Để phân tích một bài thơ hiệu quả, bạn cần tóm tắt và hệ thống hóa các ý chính trước khi viết. Quá trình này gồm 3 bước:
 
Bước 1: Tìm hiểu bối cảnh (Context)
Tác giả: Họ là ai? Phong cách thơ của họ là gì? (Ví dụ: Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc, thơ Tố Hữu giàu chất sử thi...).
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời trong thời kỳ nào? Chiến tranh, hòa bình, hay một sự kiện lịch sử cụ thể? (Hoàn cảnh giúp hiểu rõ tâm trạng tác giả).
Chủ đề chính: Bài thơ nói về cái gì? (Tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, thiên nhiên, chiến đấu...).
 
Bước 2: Tóm tắt Giá trị nội dung (Ý nghĩa, thông điệp)
Hãy tự hỏi: "Bài thơ muốn nói lên điều gì?" và gạch đầu dòng các ý chính.
Thông điệp 1: (Ví dụ: Cảm nhận tinh tế về khoảnh khắc giao mùa).
Thông điệp 2: (Ví dụ: Suy ngẫm về sự trưởng thành của con người trước biến cố).
Giá trị nhân văn: (Ví dụ: Đề cao tình yêu thương, lòng dũng cảm...).
 
Bước 3: Tóm tắt Giá trị nghệ thuật (Cách thể hiện)
Hãy tự hỏi: "Tác giả đã dùng cách nào để truyền tải thông điệp?" và liệt kê các biện pháp chính.
Thể thơ: Thơ năm chữ, lục bát, tự do...?
Biện pháp tu từ: Ẩn dụ, so sánh, nhân hóa, điệp ngữ...?
Hình ảnh thơ: Giàu sức gợi, độc đáo, lãng mạn...?
Ngôn ngữ: Giản dị, trong sáng hay trang trọng, cổ kính?
Giọng điệu: Tha thiết, hào hùng, trầm buồn hay lạc quan?
 

 
Dàn ý tổng quát của bài văn phân tích
Khi đã có các ý tóm tắt, bạn sắp xếp chúng vào dàn ý chuẩn:
I. Mở bài: Dùng công thức phía trên để giới thiệu tác giả, tác phẩm và nhận định chung.
II. Thân bài: Phân tích lần lượt từng khía cạnh:
Phân tích nội dung chính (qua từng đoạn thơ/khổ thơ):Tình cảm, cảm xúc của tác giả.
Các thông điệp, ý nghĩa được gửi gắm.
Dùng dẫn chứng từ thơ để minh họa.
Đánh giá nghệ thuật nổi bật:Phân tích các biện pháp tu từ, hình ảnh thơ độc đáo, giọng điệu...
Luôn gắn nghệ thuật với nội dung (Nghệ thuật này giúp thể hiện nội dung kia như thế nào?).
III. Kết bài: Khẳng định lại giá trị của bài thơ và cảm nghĩ của bản thân.
 
 
 
 
 

I. MỞ BÀI MẪU DÙNG CHO MỌI BÀI THƠ
Mở bài 1 (chuẩn mực – dễ dùng)
Trong kho tàng văn học Việt Nam, thơ luôn là tiếng nói giàu cảm xúc, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của cuộc sống và tâm hồn con người. Tác phẩm (tên bài thơ) của (tác giả) là một trong những bài thơ tiêu biểu, thể hiện rõ điều đó qua hình ảnh thơ gợi cảm và cảm xúc chân thành. Bài thơ không chỉ đem đến những rung động thẩm mĩ mà còn chứa đựng nhiều giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc.

Mở bài 2 (nâng cao – có chất văn)
Thơ ca là thế giới nơi cảm xúc hóa thành lời, nơi những rung động thầm kín được gửi gắm qua hình ảnh giàu sức gợi. Bài thơ (tên bài thơ) của (tác giả) là một minh chứng tiêu biểu. Với những câu thơ giàu nhạc điệu và hình ảnh, tác phẩm đem đến cho người đọc nhiều suy ngẫm sâu sắc về (chủ đề chung của bài thơ).

Mở bài 3 (ngắn gọn – dành cho bạn cần 5–6 dòng)
Thơ ca luôn giúp ta cảm nhận cuộc sống bằng trái tim. Bài thơ (tên tác phẩm) của (tác giả) đã thể hiện điều đó qua những hình ảnh giàu cảm xúc và ý nghĩa. Tác phẩm không chỉ gợi lên vẻ đẹp (thiên nhiên/con người/cuộc sống) mà còn chứa đựng giá trị tư tưởng sâu sắc.

II. CÁCH TÓM TẮT MỘT BÀI THƠ ĐỂ PHÂN TÍCH
Bạn chỉ cần trả lời 4 câu hỏi sau:

1. Bài thơ nói về điều gì?
(Chủ đề: thiên nhiên, tình cảm gia đình, tình yêu quê hương, người lính, tuổi học trò…)

2. Tác giả dùng những hình ảnh nào nổi bật?
(Trăng, mây, cánh đồng, dòng sông, mái nhà, người mẹ, người lính…)

3. Tác phẩm thể hiện cảm xúc gì?
(Trân trọng, biết ơn, tự hào, nhớ nhung, xót xa, hạnh phúc…)

4. Nghệ thuật nổi bật là gì?
- Hình ảnh giàu sức gợi
- Biện pháp tu từ (ẩn dụ, nhân hoá, điệp ngữ…)
- Nhạc điệu, vần, nhịp thơ
- Ngôn từ giản dị mà giàu cảm xúc
Chỉ cần tóm 4 ý này là bạn có sườn cho cả bài phân tích.

III. DÀN Ý NGẮN – ÁP DỤNG CHO MỌI BÀI PHÂN TÍCH THƠ
Mở bài:
Giới thiệu thơ → tác giả → tác phẩm → định hướng phân tích.

Thân bài:
1. Nội dung chính

- Bài thơ nói về điều gì
- Hình ảnh tiêu biểu
- Cảm xúc, suy ngẫm của tác giả
- Ý nghĩa thông điệp
2. Nghệ thuật

- Thể thơ
- Hình ảnh
- Nhạc điệu
- Biện pháp tu từ
→ Tác dụng: làm tăng sức gợi, tạo cảm xúc…
Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị bài thơ
- Cảm nghĩ của bản thân

BÀI VĂN MẪU DẠNG KHUNG CHUNG – ÁP DỤNG MỌI BÀI THƠ
Mở bài
Thơ ca luôn được xem là tiếng nói tinh tế của tâm hồn, là nơi gửi gắm những tình cảm sâu sắc và những suy tư về cuộc đời. Bài thơ “…(ghi tên tác phẩm)….” của (tên tác giả) không chỉ thể hiện một nội dung giàu ý nghĩa mà còn hội tụ giá trị nghệ thuật độc đáo, góp phần khẳng định vị trí của tác giả trong nền văn học Việt Nam.

Thân bài
1. Giá trị nội dung
Trước hết, bài thơ đem đến những nội dung sâu sắc. Qua hình ảnh thơ, tác giả gợi lên những cảm xúc ( nêu cảm xúc chính: tình yêu quê hương, thương nhớ, nỗi buồn, niềm tự hào…) và đồng thời gửi gắm những suy tư về cuộc đời, con người, thiên nhiên hoặc giá trị truyền thống.

Ngôn từ trong bài thơ không chỉ phản ánh hiện thực (nêu hiện thực được phản ánh) mà còn thể hiện khát vọng, ước mơ và quan niệm sống của tác giả. Qua đó, người đọc cảm nhận được những vẻ đẹp của tâm hồn con người Việt Nam, những bài học ý nghĩa hoặc thông điệp nhân văn mà nhà thơ muốn chuyển tải.

2. Giá trị nghệ thuật
Không chỉ giàu nội dung, bài thơ còn ghi dấu ấn bằng những giá trị nghệ thuật đặc sắc.

Tác giả sử dụng hệ thống hình ảnh giàu sức gợi, ngôn từ chọn lọc, câu chữ tinh tế, biện pháp tu từ (so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ...) được vận dụng linh hoạt đã tạo nên những vần thơ giàu cảm xúc và sức ngân vang. Giọng điệu thơ lúc thiết tha, lúc trầm lắng, lúc tha thiết… giúp bài thơ trở nên có chiều sâu, dễ chạm đến trái tim người đọc.

Ngoài ra, thể thơ, nhịp điệu, cấu trúc câu thơ cũng góp phần tạo nên âm hưởng riêng biệt, làm nổi bật cảm xúc chủ đạo của tác phẩm.

Kết bài
Tóm lại, bài thơ “….” không chỉ giàu giá trị nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật. Tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc, góp phần làm phong phú kho tàng thơ ca và khẳng định tài năng sáng tạo của tác giả. Qua đó, chúng ta thêm yêu quý, trân trọng những giá trị nhân văn mà thơ ca mang lại.

BÀI VĂN MẪU DẠNG KHUNG CHUNG – ÁP DỤNG MỌI BÀI THƠ
Mở bài
Thơ ca luôn được xem là tiếng nói tinh tế của tâm hồn, là nơi gửi gắm những tình cảm sâu sắc và những suy tư về cuộc đời. Bài thơ “…(ghi tên tác phẩm)….” của (tên tác giả) không chỉ thể hiện một nội dung giàu ý nghĩa mà còn hội tụ giá trị nghệ thuật độc đáo, góp phần khẳng định vị trí của tác giả trong nền văn học Việt Nam.

Thân bài
1. Giá trị nội dung
Trước hết, bài thơ đem đến những nội dung sâu sắc. Qua hình ảnh thơ, tác giả gợi lên những cảm xúc ( nêu cảm xúc chính: tình yêu quê hương, thương nhớ, nỗi buồn, niềm tự hào…) và đồng thời gửi gắm những suy tư về cuộc đời, con người, thiên nhiên hoặc giá trị truyền thống.

Ngôn từ trong bài thơ không chỉ phản ánh hiện thực (nêu hiện thực được phản ánh) mà còn thể hiện khát vọng, ước mơ và quan niệm sống của tác giả. Qua đó, người đọc cảm nhận được những vẻ đẹp của tâm hồn con người Việt Nam, những bài học ý nghĩa hoặc thông điệp nhân văn mà nhà thơ muốn chuyển tải.

2. Giá trị nghệ thuật
Không chỉ giàu nội dung, bài thơ còn ghi dấu ấn bằng những giá trị nghệ thuật đặc sắc.

Tác giả sử dụng hệ thống hình ảnh giàu sức gợi, ngôn từ chọn lọc, câu chữ tinh tế, biện pháp tu từ (so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ...) được vận dụng linh hoạt đã tạo nên những vần thơ giàu cảm xúc và sức ngân vang. Giọng điệu thơ lúc thiết tha, lúc trầm lắng, lúc tha thiết… giúp bài thơ trở nên có chiều sâu, dễ chạm đến trái tim người đọc.

Ngoài ra, thể thơ, nhịp điệu, cấu trúc câu thơ cũng góp phần tạo nên âm hưởng riêng biệt, làm nổi bật cảm xúc chủ đạo của tác phẩm.

Kết bài
Tóm lại, bài thơ “….” không chỉ giàu giá trị nội dung mà còn đặc sắc về nghệ thuật. Tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc, góp phần làm phong phú kho tàng thơ ca và khẳng định tài năng sáng tạo của tác giả. Qua đó, chúng ta thêm yêu quý, trân trọng những giá trị nhân văn mà thơ ca mang lại.