Bài 1: Tìm các chi tiết chứng minh Heng-bu thuộc kiểu nhân vật bất hạnh
Heng-bu là nhân vật bất hạnh vì:

Bị người anh là Non-bu đuổi ra khỏi nhà, không cho chia tài sản.
Gia đình nghèo khó, nhà cửa rách nát, không có đồ ăn, phải sống bằng nghề làm thuê.
Con cái đông, cuộc sống thiếu thốn, luôn ở trong cảnh vất vả.
Bị đau ốm, không có tiền chữa bệnh.
Dù tốt bụng nhưng luôn chịu thiệt thòi, bị anh trai đối xử tàn nhẫn, không được công nhận.
 Những chi tiết trên cho thấy Heng-bu là nhân vật xuất thân nghèo, chịu nhiều thiệt thòi và bất công – tiêu biểu cho kiểu nhân vật bất hạnh trong truyện dân gian.

Bài 2: Chỉ ra các chi tiết kỳ ảo trong truyện và nêu tác dụng
Các chi tiết kỳ ảo trong truyện:
Con chim én biết nói và đến để trả ơn.
Hóa thân của chim én đem theo hạt bầu kỳ lạ.
Khi gieo hạt bầu, quả bầu nở ra vàng bạc, châu báu.
Ở nhà Non-bu, quả bầu nở ra tai họa, yêu quái, rắn độc, làm tan hoang nhà cửa.
Tác dụng của các chi tiết kỳ ảo:
Tô đậm bài học nhân quả: người tốt sẽ gặp điều tốt, kẻ xấu phải chịu hậu quả.
Tăng sức hấp dẫn, tạo yếu tố thần kỳ – ly kỳ, đúng đặc trưng truyện dân gian.
Làm nổi bật phẩm chất của nhân vật:

Lòng tốt của Heng-bu được đền đáp xứng đáng.
Sự tham lam, độc ác của Non-bu bị trừng phạt.
Gửi gắm ước mơ công bằng của nhân dân: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo.

Bài 3: Hoàn thành bảng nhận xét về hai nhân vật Non-bu và Heng-bu
Dưới đây là bảng hoàn chỉnh cho em, đúng mẫu bài tập yêu cầu:

Nhân vật: Non-bu
Nội dung
Ghi chép
Chi tiết / Hành động
- Đuổi em trai ra khỏi nhà.
- Không chia tài sản cho em.
- Tham lam bắt chước em để làm giàu.
- Gieo hạt bầu kỳ lạ để mong lấy châu báu.
Tính cách
- Tham lam, ích kỉ.
- Tàn nhẫn với em trai.
- Giàu nhưng không biết chia sẻ.
- Chỉ nghĩ đến lợi ích của mình.
Cảm nhận của em
- Non-bu là người đáng trách, đại diện cho kẻ tham lam bị nhân dân phê phán.
- Nhân vật giúp người đọc hiểu rằng sống ích kỉ sẽ tự chuốc lấy hậu quả.

Nhân vật: Heng-bu
Nội dung
Ghi chép
Hành động
- Nhặt và cứu con chim én bị gãy chân.
- Tốt bụng dù bản thân nghèo khổ.
- Gieo hạt bầu và dùng tài sản có được để chăm lo gia đình.
- Không oán trách anh trai dù bị đối xử tệ bạc.
Tính cách
- Hiền lành, nhân hậu.
- Chịu thương chịu khó.
- Không oán hận, bao dung.
- Sống có tình nghĩa.
Cảm nhận của em
- Em yêu quý nhân vật Heng-bu vì giàu lòng nhân ái.
- Nhân vật thể hiện quan niệm “ở hiền gặp lành” của dân gian, là tấm gương sống đẹp.

Mình sẽ giúp bạn trả lời các bài tập về văn bản “Non-bu và Heng-bu” một cách chi tiết và rõ ràng.

Bài tập 1: Heng-bu thuộc kiểu nhân vật bất hạnh
Chi tiết chứng minh:

Heng-bu có hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ.
Ông là người hiền lành, chăm chỉ, nhưng liên tục gặp tai ương, mất mát, ví dụ: con chó bị chết, gia sản bị mất đi.
Những khó khăn, bất hạnh này khiến ông trở thành nhân vật bất hạnh điển hình trong truyện dân gian.

Bài tập 2: Các chi tiết kỳ ảo trong truyện
Một số chi tiết kỳ ảo:

Con chó chết biến thành thần giúp Heng-bu.
Heng-bu trở nên giàu có nhờ phép màu, tiền bạc tự nhiên xuất hiện.
Non-bu cũng được phép màu “trừng phạt” vì tham lam, hoa quả hay vật thể biến đổi kỳ diệu.
Tác dụng của chi tiết kỳ ảo:

Nhấn mạnh sự tưởng thưởng cho người tốt, trừng phạt kẻ xấu.
Tạo nên sự hấp dẫn, sinh động, kỳ thú cho câu chuyện.
Giúp truyền tải bài học đạo đức một cách trực quan: nhân quả, thiện ác có báo.

Bài tập 3: Bảng nhận xét nhân vật
Nhân vật
Chi tiết
Hành động
Tính cách
Cảm nhận của em
Non-bu
Tham lam, nhìn thấy Heng-bu giàu có
Dùng mưu mô, muốn bắt chước Heng-bu
Tham lam, ích kỷ, không chăm chỉ
Em thấy Non-bu là nhân vật xấu, hành động thiếu đạo đức, cần bài học về sự thật thà và chăm chỉ
Heng-bu
Người hiền lành, nghèo khổ nhưng chăm chỉ
Nuôi chó cẩn thận, giúp đỡ người khác
Hiền lành, chăm chỉ, lương thiện
Em cảm phục Heng-bu vì tính cách tốt, luôn được báo đáp xứng đáng nhờ lòng nhân hậu

BT1: Tìm các chi tiết chứng minh Heng-bu thuộc kiểu nhân vật bất hạnh
Heng-bu (người em) là đại diện tiêu biểu cho kiểu nhân vật bất hạnh, nghèo khổ trong truyện cổ tích. Các chi tiết chứng minh điều này bao gồm:
Bị anh ruột đối xử tàn nhẫn: Sau khi cha mẹ mất, Non-bu đã đuổi Heng-bu và gia đình ra khỏi nhà chỉ với một ít tài sản ít ỏi, không một chút tình thương máu mủ.
Cuộc sống nghèo khổ cùng cực: Gia đình Heng-bu phải dựng một túp lều tạm bợ để sống, luôn trong cảnh thiếu ăn, thiếu mặc.
Phải làm lụng vất vả: Heng-bu phải làm đủ mọi việc nặng nhọc, thậm chí phải đi ăn xin, để nuôi vợ con qua ngày.
Số lượng con cái đông: Gia đình đông con càng làm gánh nặng kinh tế thêm chồng chất, khiến cuộc sống đã nghèo lại càng nghèo hơn.
 

 
BT2: Chỉ ra một số chi tiết kỳ ảo trong truyện "Non-bu và Heng-bu" và tác dụng của chúng
Các chi tiết kỳ ảo (hoang đường, siêu nhiên) là yếu tố không thể thiếu trong truyện cổ tích, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cốt truyện và thể hiện ý nghĩa.
Các chi tiết kỳ ảo:
Con chim én biết bay về phương Nam và trở lại.
Chim én ngậm theo quả bầu tiên (hạt giống).
Khi bổ quả bầu ở nhà Heng-bu, vàng bạc, châu báu, người hầu, thợ xây nhà... xuất hiện.
Khi bổ quả bầu ở nhà Non-bu, rắn rết, yêu quái, người trói người đánh xuất hiện.
Tác dụng của các chi tiết kỳ ảo:
Các chi tiết này giúp tạo sự hấp dẫn, ly kỳ cho câu chuyện. Chúng thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân về công lý: người hiền (Heng-bu) sẽ được thần linh (qua hình ảnh chim én) giúp đỡ, kẻ ác (Non-bu) sẽ bị trừng trị thích đáng. Từ đó, các chi tiết này làm nổi bật chủ đề đề cao đạo đức, lòng nhân ái và phê phán thói tham lam, độc ác.
 

 
BT3: Nhận xét hành động, tính cách của hai nhân vật Non-bu và Heng-bu
 
Nhân vật: Non-bu
Hành động:Đuổi em trai và gia đình ra khỏi nhà sau khi cha mẹ mất, chiếm đoạt toàn bộ tài sản thừa kế.
Thấy em giàu có thì ghen tị, không giúp đỡ mà còn tìm cách bắt chước một cách mù quáng (cố tình làm gãy chân chim én).
Tính cách: Tham lam, ích kỷ, độc ác, vô tình, máu lạnh.
Cảm nhận của em: Em cảm thấy phẫn nộ trước sự độc ác, bất nhân của Non-bu. Hắn là hiện thân của cái ác, chỉ biết nghĩ đến bản thân mà chà đạp lên tình nghĩa anh em.
 
Nhân vật: Heng-bu
Hành động:Sống hiếu thảo với cha mẹ (lúc còn sống), thương yêu vợ con dù nghèo khổ.
Dù cuộc sống khốn khó vẫn dành sự chăm sóc tận tình cho con chim én bị thương.
Khi giàu có vẫn giữ được lòng tốt và sống chan hòa.
Tính cách: Hiền lành, nhân hậu, chất phác, chăm chỉ, biết ơn.
Cảm nhận của em: Em cảm thấy thương cảm cho số phận bất hạnh của Heng-bu, đồng thời ngưỡng mộ tấm lòng nhân hậu của anh. Anh xứng đáng nhận được hạnh phúc và sự giàu có.