1. Phân tích hình ảnh người lữ khách qua 2 câu thơ 3 và 4
Hai câu thơ 3 và 4 thể hiện rõ nét hình ảnh người lữ khách trong cảnh vật thiên nhiên:
“Rừng thu lạnh lẽo vắng tanh vắng vắng,
Nước sông sâu thăm thẳm thăm thẳm mênh mông.”
+ Hình ảnh người lữ khách hiện lên giữa khung cảnh thiên nhiên hoang vắng, tĩnh lặng, mang sắc thái cô đơn, xa cách.
+ Từ ngữ như “lạnh lẽo”, “vắng tanh”, “thăm thẳm”, “mênh mông” gợi cảm giác bao la, rộng lớn của thiên nhiên, đồng thời làm nổi bật sự nhỏ bé, cô độc của người lữ khách.
+ Người lữ khách như đang đứng trước không gian rộng lớn và thời gian vô tận, cảm nhận sâu sắc sự trống trải, tĩnh mịch của cảnh vật.
2. Liên hệ 2 câu cuối với 2 câu đầu để thấy sự vận động của thời gian, không gian và tư thế, tâm trạng người lữ khách
- Hai câu đầu:
“Mới hôm qua còn thấy bạn hiền,
Giờ ở nơi đâu, sương che mờ mịt.”
+ Hai câu đầu cho thấy sự thay đổi của thời gian (từ “hôm qua” đến hiện tại) và sự xa cách trong không gian (người bạn hiền giờ không thấy, bị “sương che mờ mịt”).
+ Người lữ khách đang cảm nhận sự mất mát, nỗi nhớ và tâm trạng cô đơn khi rời xa bạn bè.
- Hai câu cuối:
“Gió thu thổi mãi thổi hoài,
Buồn thay cảnh cũ, người đi cũng xa.”
+ Hai câu cuối tiếp tục thể hiện sự vận động của thời gian (gió thu “thổi mãi thổi hoài”) và không gian (cảnh cũ vẫn nguyên vẹn, nhưng người đã “đi xa”).
+ Tư thế người lữ khách ở đây là tâm trạng buồn thương, tiếc nuối, trước cảnh vật cũ và sự thay đổi của con người xung quanh.
+ Thời gian trôi qua làm thay đổi cảnh vật lẫn con người, nhưng người lữ khách vẫn đứng đó, lặng lẽ chiêm nghiệm.
- Tóm lại:
+ Qua 2 câu thơ 3 và 4, hình ảnh người lữ khách được khắc họa là nhỏ bé, cô đơn giữa thiên nhiên rộng lớn, tĩnh lặng và mênh mông.
+ Liên hệ 2 câu đầu và 2 câu cuối cho thấy sự vận động của thời gian và không gian, từ sự hiện diện của bạn bè đến sự mất mát, từ cảnh vật sống động đến sự tĩnh lặng buồn bã.
+ Tư thế và tâm trạng người lữ khách thay đổi theo thời gian: từ nhớ bạn, buồn bã đến chiêm nghiệm, trầm tư giữa cảnh vật cũ.