Trong kho tàng văn học Việt Nam hiện đại, không ít nhà thơ đã chọn hình ảnh những con người bé nhỏ, nghèo khổ để gửi gắm những suy tư sâu sắc về thân phận con người và ý nghĩa nhân văn. Bài thơ “Của con người ăn mày” là một trong những tác phẩm đặc biệt như vậy. Với giọng điệu giản dị nhưng đầy ám ảnh, bài thơ không chỉ khắc họa chân thực hình ảnh người ăn mày mà còn mở ra một chiều sâu suy tưởng về lòng nhân ái, sự đồng cảm và giá trị con người.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh quen thuộc nhưng gây nhiều xúc động: một người ăn mày, nghèo đói, lang thang. Người ấy không có gì ngoài “hai bàn tay trắng” và “một thân hình tiều tụy”. Nhưng điều đặc biệt là ở chỗ: dù sống ở tận đáy của xã hội, người ăn mày ấy vẫn có một thứ để cho đi – một tấm lòng, một nụ cười, một lời cảm ơn. Cái "của" mà bài thơ nói đến, tưởng như là không có, nhưng hóa ra lại là điều quý giá nhất: lòng nhân.

Người ăn mày không còn gì để cho đi ngoài sự biết ơn. Mỗi khi nhận được sự giúp đỡ, họ không im lặng, không lặng lẽ quay đi, mà trao lại ánh mắt biết ơn, đôi bàn tay chắp lại thành lời cảm tạ. Đó là hành động giản đơn, nhưng chứa đựng chiều sâu của đạo lý làm người: dù ở trong hoàn cảnh khốn cùng nhất, con người vẫn có thể giữ lại cho mình phẩm giá và lòng tử tế. Chính điều ấy khiến hình ảnh người ăn mày trong bài thơ không đáng thương hại, mà trở nên đáng kính trọng.

Qua việc khắc họa chân dung người ăn mày, bài thơ đặt ra một câu hỏi lớn cho mỗi chúng ta: con người là gì khi không còn của cải, địa vị, danh tiếng? Câu trả lời mà bài thơ gợi ra thật rõ ràng: con người vẫn còn là người khi còn biết giữ lấy lòng nhân, còn biết cảm ơn và trao đi yêu thương, dù chỉ là những điều rất nhỏ bé. Đó chính là “của” – không phải là vật chất, mà là đạo đức, là tình người.

Giọng thơ nhẹ nhàng, chân thành, không bi lụy. Ngôn ngữ trong sáng, gần gũi với đời sống, giúp người đọc dễ đồng cảm với nhân vật trong bài. Tác giả không sử dụng thủ pháp tu từ phức tạp mà để cảm xúc tự nhiên dẫn dắt, khiến bài thơ mang vẻ đẹp giản dị nhưng đầy sức lay động.

Bài thơ cũng là lời nhắc nhở mỗi chúng ta trong cuộc sống hiện đại, nơi mà sự vô cảm ngày càng phổ biến. Khi ta vội vã lướt qua những mảnh đời bất hạnh, có khi nào ta dừng lại và nghĩ về “của” mà họ đang trao tặng? Có khi nào ta nhận ra rằng, trong ánh mắt biết ơn ấy là cả một thế giới nhân hậu mà ta cần gìn giữ?

Tóm lại, “Của con người ăn mày” không chỉ là một bài thơ về người nghèo. Đó là một áng thơ nhân văn sâu sắc, nhắc nhở chúng ta về giá trị cốt lõi của con người – đó là lòng nhân ái, là sự sẻ chia, là phẩm giá không thể mất đi trong bất cứ hoàn cảnh nào. Chính điều đó khiến bài thơ trở nên xúc động và có sức sống bền lâu trong lòng người đọc.