Trong cuộc sống hiện đại, khi điều kiện học tập và sinh hoạt ngày càng được cải thiện, một bộ phận học sinh lại nảy sinh thói quen dựa dẫm, ỷ lại vào người khác. Đây là một thực trạng đáng lo ngại bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trưởng thành và khả năng tự lập của thế hệ trẻ. Vì vậy, việc đưa ra những giải pháp thiết thực để hạn chế thói quen này là hết sức cần thiết.

Trước hết, thói quen dựa dẫm, ỷ lại thể hiện ở việc học sinh không chủ động trong học tập, thường xuyên trông chờ vào sự giúp đỡ của thầy cô, bạn bè hoặc gia đình. Khi gặp khó khăn, thay vì tự tìm cách giải quyết, nhiều bạn lại tìm cách né tránh hoặc đẩy trách nhiệm cho người khác. Thói quen này lâu dần sẽ làm mất đi tính tự giác, sáng tạo, khiến học sinh trở nên thụ động và thiếu bản lĩnh trong cuộc sống.

Để khắc phục thói quen dựa dẫm, bản thân mỗi học sinh cần nhận thức rõ vai trò của mình trong việc học tập và rèn luyện. Các em cần chủ động lập kế hoạch học tập, tự tìm tòi, nghiên cứu khi gặp vấn đề khó khăn thay vì chờ đợi sự hỗ trợ từ người khác. Bên cạnh đó, nhà trường và gia đình nên tạo điều kiện để học sinh rèn luyện tính tự lập từ những việc nhỏ nhất, như tự chuẩn bị đồ dùng học tập, tự làm bài tập, tham gia các hoạt động ngoại khóa nhằm phát triển kỹ năng sống.

Ngoài ra, thầy cô cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng kích thích tư duy, khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, tự giải quyết vấn đề. Gia đình cũng nên giáo dục con cái bằng cách cho con tự trải nghiệm, hạn chế việc bao bọc thái quá khiến trẻ mất đi cơ hội tự lập.

Tóm lại, thói quen dựa dẫm, ỷ lại là một trở ngại lớn trên con đường trưởng thành của học sinh. Bằng sự chủ động thay đổi từ bản thân và sự hỗ trợ hợp lý từ gia đình, nhà trường, mỗi học sinh sẽ rèn luyện được ý chí độc lập, tự tin, sẵn sàng đối mặt với những thử thách của cuộc sống.

Trong xã hội hiện đại ngày nay, vấn đề thói quen dự dẫm, ỷ lại của học sinh đang trở thành một hiện tượng phổ biến và đáng báo động. Thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của các em mà còn gây ra những hệ quả tiêu cực cho tương lai của bản thân và xã hội. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp nhằm khắc phục và hình thành cho học sinh ý thức tự lập là điều cần thiết và cấp bách.

Trước tiên, cần nhận thức rõ nguyên nhân của thói quen dự dẫm, ỷ lại của học sinh. Một số nguyên nhân chính có thể kể đến như: môi trường gia đình thiếu sự hướng dẫn, dạy bảo về tính tự lập; nhà trường chưa thực sự coi trọng việc phát triển kỹ năng sống cho học sinh; ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông, mạng xã hội khiến các em dễ dàng dựa dẫm vào công nghệ; và đặc biệt là tâm lý ỷ lại, thiếu tự tin của các em trong cuộc sống hàng ngày. Chính những nguyên nhân này đã hình thành nên thói quen ỷ lại, dựa dẫm vào người khác hoặc vào các vật dụng xung quanh.

Để giải quyết vấn đề này, trước hết, cần bắt đầu từ gia đình. Các bậc phụ huynh cần xây dựng môi trường gia đình hòa thuận, khuyến khích con em tự lập từ những việc nhỏ như tự chăm sóc bản thân, tự dọn dẹp đồ đạc, tự lập trong việc học tập. Cha mẹ nên dành thời gian hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm sống, đồng thời đặt ra những yêu cầu phù hợp với lứa tuổi để các em tự giác thực hiện. Việc này sẽ giúp các em hình thành thói quen tự lập và trách nhiệm từ sớm.

Thứ hai, nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Các nhà trường cần tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hướng dẫn kỹ năng tự lập, giải quyết vấn đề, quản lý thời gian, kỹ năng giao tiếp xã hội. Thay vì chỉ tập trung vào kiến thức học thuật, các thầy cô cần giúp các em phát triển kỹ năng mềm, từ đó hình thành ý thức tự lập, tự tin trong cuộc sống.

Bên cạnh đó, các phương tiện truyền thông, mạng xã hội cần được sử dụng một cách hợp lý, có chọn lọc, tránh để các em tiếp cận những thông tin tiêu cực hoặc quá nhiều sự trợ giúp từ công nghệ khiến các em ỷ lại. Thay vào đó, hãy khuyến khích các em tham gia các hoạt động thể thao, nghệ thuật, tình nguyện để phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và kỹ năng sống.

Ngoài ra, cần tạo điều kiện để các em tự trải nghiệm, đối mặt với thử thách, từ đó hình thành tính tự lập và khả năng giải quyết vấn đề. Việc này có thể bắt đầu từ những hoạt động nhỏ trong cuộc sống hàng ngày hoặc các dự án cộng đồng phù hợp với lứa tuổi.

Tổng kết lại, thói quen dự dẫm, ỷ lại của học sinh hiện nay là một vấn đề cần sự chung tay của toàn xã hội, từ gia đình, nhà trường đến cộng đồng. Chính chúng ta cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống, xây dựng môi trường khuyến khích sự tự lập. Chỉ có như vậy, các em mới có thể trưởng thành một cách tự tin, vững vàng, trở thành những công dân có ích cho xã hội trong tương lai.