Hiệu ứng nhà kính khí quyển là một hiện tượng tự nhiên xảy ra khi các khí trong khí quyển của Trái Đất hấp thụ và giữ lại một phần năng lượng bức xạ từ mặt trời, giúp duy trì nhiệt độ ổn định trên bề mặt hành tinh. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp Trái Đất duy trì nhiệt độ phù hợp cho sự sống.

Cơ chế của hiệu ứng nhà kính:
Bức xạ từ Mặt Trời: Năng lượng từ Mặt Trời chủ yếu ở dạng ánh sáng nhìn thấy được và tia cực tím, một phần trong số đó xuyên qua khí quyển và đến bề mặt Trái Đất.
Sự hấp thụ và phản xạ: Một phần năng lượng này bị mặt đất hấp thụ, và sau đó một phần được phản xạ trở lại không gian dưới dạng bức xạ hồng ngoại (nhiệt).
Khí nhà kính: Các khí nhà kính trong khí quyển, như carbon dioxide (CO2), methane (CH4), nitrous oxide (N2O), hơi nước (H2O), và ozon (O3), hấp thụ và tái phát xạ lại bức xạ hồng ngoại này. Điều này giúp giữ lại năng lượng trong khí quyển và ngăn không cho nó thoát ra ngoài không gian.
Kết quả: Quá trình này làm cho nhiệt độ bề mặt Trái Đất tăng lên, duy trì một nhiệt độ vừa phải cho sự sống phát triển. Nếu không có hiệu ứng nhà kính, nhiệt độ trung bình của Trái Đất sẽ lạnh hơn nhiều so với hiện nay, khoảng -18°C thay vì +15°C.
Tác động của hiệu ứng nhà kính:
Tự nhiên: Hiệu ứng nhà kính tự nhiên là điều kiện thiết yếu cho sự sống trên Trái Đất, giúp duy trì một môi trường ấm áp, thích hợp cho sự phát triển của các hệ sinh thái.
Biến đổi khí hậu: Tuy nhiên, do các hoạt động của con người như đốt nhiên liệu hóa thạch, phá rừng, và sản xuất nông nghiệp, lượng khí nhà kính trong khí quyển tăng lên mạnh mẽ, dẫn đến hiệu ứng nhà kính gia tăng. Khi các khí nhà kính tăng lên quá mức, chúng làm tăng nhiệt độ toàn cầu, gây ra biến đổi khí hậu, với các hiện tượng cực đoan như:

Nhiệt độ tăng cao, dẫn đến nóng lên toàn cầu.
Tăng cường hiện tượng thời tiết cực đoan, như bão, lũ lụt, hạn hán.
Tan chảy băng và mực nước biển dâng cao, gây đe dọa cho các vùng ven biển.
Các khí nhà kính chủ yếu và ảnh hưởng của chúng:
Carbon Dioxide (CO2): Là khí nhà kính chính, chủ yếu phát thải từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch (như than, dầu, khí đốt) và việc phá rừng. CO2 có ảnh hưởng lớn nhất đến sự nóng lên toàn cầu.
Methane (CH4): Có khả năng hấp thụ nhiệt mạnh hơn CO2 nhiều lần, chủ yếu phát thải từ hoạt động nông nghiệp, chăn nuôi, và các bãi rác.
Nitrous Oxide (N2O): Phát thải từ hoạt động nông nghiệp và các quá trình công nghiệp.
Hơi nước (H2O): Là một khí nhà kính tự nhiên, nhưng sự gia tăng của hơi nước thường đi đôi với sự tăng trưởng của các khí nhà kính khác, làm tăng hiệu ứng nhà kính.
Giải pháp giảm thiểu tác động của hiệu ứng nhà kính:
Giảm phát thải khí nhà kính: Điều này có thể thực hiện bằng cách chuyển sang sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện thay thế cho năng lượng hóa thạch.
Trồng cây và bảo vệ rừng: Cây xanh hấp thụ CO2, do đó việc tăng cường trồng cây và bảo vệ rừng giúp giảm lượng khí CO2 trong khí quyển.
Thúc đẩy các công nghệ sạch: Đầu tư vào các công nghệ thân thiện với môi trường để giảm thiểu lượng khí nhà kính phát thải từ sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải, và các hoạt động khác.
Tóm lại, hiệu ứng nhà kính là một hiện tượng tự nhiên có lợi, nhưng do sự gia tăng quá mức của các khí nhà kính từ hoạt động của con người, nó đã trở thành một yếu tố góp phần vào biến đổi khí hậu toàn cầu. Giảm thiểu tác động của hiệu ứng nhà kính là một nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ môi trường và duy trì sự sống trên Trái Đất.

Hiệu ứng nhà kính diễn ra khi khí quyển hấp thụ nhiệt từ tia cực quang. Hơi nóng từ mặt trời truyền xuống Trái Đất bị giữ lại ở tầng đối lưu, tạo ra hiệu ứng nhà kính ở bề mặt các hành tinh hoặc các Vệ tinh.[1][2] Cơ cấu hoạt động này không khác nhiều so với một nhà kính (dùng để cho cây trồng) thật, điều khác biệt là nhà kính (cây trồng) có các cơ cấu cách biệt hơi nóng bên trong để giữ ấm không bị mất qua quá trình đối lưu. Hiệu ứng nhà kính được khám phá bởi nhà khoa học Joseph Fourier vào năm 1824, thí nghiệm đầu tiên có thể tin cậy được là bởi nhà khoa học John Tyndall vào năm 1858, và bản báo cáo định lượng kĩ càng được thực hiện bởi nhà khoa học Svante Arrhenius vào năm 1896.[3] Một ví dụ về Hiệu ứng nhà kính làm cho nhiệt độ của không gian bên trong của một nhà trồng cây làm bằng kính tăng lên khi Mặt Trời chiếu vào. Nhờ vào sức ấm này mà cây có thể đâm chồi, ra hoa và kết trái sớm hơn. Ngày nay người ta hiểu khái niệm này rộng hơn, dẫn xuất từ khái niệm này để miêu tả hiện tượng nghẽn nhiệt trong bầu khí quyển của Trái Đất được Mặt Trời chiếu sáng là hiệu ứng nhà kính khí quyển. Trong hiệu ứng nhà kính khí quyển, phần được đoán là do tác động của loài người gây ra được gọi là hiệu ứng nhà kính nhân loại (gia tăng). Hiện nay thế kỷ thứ 21 loài người đang phải đối mặt với tình trạng ấm lên do con người gây ra, tuy nhiên vấn đề vẫn đang được tranh cãi, gây ra nhiều tác hại nguy hiểm.