Câu 1: Xác định điểm nhìn trần thuật của truyện? (0,5 điểm)
Truyện được trần thuật từ ngôi thứ ba với điểm nhìn của người kể chuyện có sự đồng cảm, thấu hiểu sâu sắc với nhân vật, đặc biệt là bác Lê.
Câu 2: Tìm chi tiết cho thấy gia cảnh nghèo khổ của gia đình bác Lê. (0,5 điểm)
Nhà cửa tồi tàn: “Căn nhà cũng lụp xụp như những căn nhà khác.”
Không gian sống chật chội: “Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu.”
Đồ đạc thiếu thốn: “Chỉ có một chiếc giường nan đã gãy nát.”
Cái đói thường trực: “Những ngày không ai mướn làm việc thì cả nhà nhịn đói.”
Cái rét khắc nghiệt: “Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết.”
Câu 3: Theo văn bản, ngoại hình bác Lê được miêu tả như thế nào? (0,5 điểm)
“Bác Lê là một người đàn bà nhà quê chắc chắn và thấp bé.”
“Da mặt và chân tay răn reo như một quả trám khô.”
Câu 4: Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu:
"Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết." (1,0 điểm)

Nhấn mạnh sự khắc nghiệt của cái rét: Hình ảnh trẻ con gầy yếu, xanh xao vì đói và lạnh khiến người đọc cảm nhận rõ sự cơ cực.
Tạo hình ảnh chân thực, ám ảnh: Sự so sánh với “thịt con trâu chết” gợi lên sự nhợt nhạt, thiếu sức sống, làm tăng thêm nỗi xót xa cho số phận của những đứa trẻ nghèo khổ.
Gợi lên cảm xúc thương cảm: Khiến người đọc đồng cảm với những đứa trẻ đáng thương đang vật lộn trong cảnh nghèo đói, rét mướt.
Câu 5: Nội dung bao quát của truyện Nhà mẹ Lê là gì? (1,0 điểm)
Phản ánh cuộc sống nghèo khổ, cùng cực của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, khi họ phải vật lộn với cái đói, cái rét, không có công ăn việc làm ổn định.
Tố cáo xã hội bất công khiến những người lao động nghèo khổ như bác Lê phải sống trong cảnh đói rách, không có lối thoát.
Bộc lộ tình thương xót sâu sắc của nhà văn Thạch Lam đối với những con người bất hạnh trong xã hội.
Câu 6: Nhà văn đã thể hiện tình cảm gì với nhân vật qua đoạn trích trên? (1,0 điểm)
Sự xót thương, đồng cảm: Nhà văn cảm thương sâu sắc trước cảnh nghèo khổ, đói rét của mẹ con bác Lê.
Lòng trắc ẩn, nhân đạo: Ông không chỉ miêu tả hiện thực tàn khốc mà còn bộc lộ sự đồng cảm, chia sẻ với những con người cùng khổ.
Thái độ phê phán xã hội bất công đã đẩy những người lao động nghèo vào cảnh lầm than, cơ cực.
Câu 7: Câu chuyện trên gợi cho anh/chị những suy nghĩ gì về hoàn cảnh của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám? (1,0 điểm)
Sự nghèo khổ và bấp bênh: Người nông dân phải sống trong cảnh nghèo túng, không đủ ăn, không đủ mặc, phụ thuộc vào những công việc bấp bênh.
Không có quyền lợi, bị xã hội coi thường: Bác Lê và những người nghèo bị gọi là "ngụ cư", bị khinh miệt, không được coi trọng.
Cái đói và cái rét ám ảnh: Cuộc sống khốn khổ, bữa ăn không đủ, mùa đông phải chịu lạnh khiến họ luôn trong tình trạng tuyệt vọng.
Sự bất công của xã hội phong kiến, thực dân: Chính quyền không quan tâm đến số phận người nghèo, đẩy họ vào con đường cùng mà không có lối thoát.
⟶ Cần có sự thay đổi, đấu tranh để giành lấy quyền sống và sự công bằng cho người lao động.
Câu 8: Khi chúng ta giờ đây được sống trong thời bình, điều kiện sống tốt hơn rất nhiều, câu chuyện của gia đình bác Lê có ý nghĩa gì với anh/chị? (0,5 điểm)
Nhắc nhở về giá trị của cuộc sống hôm nay: Chúng ta đang được hưởng cuộc sống đầy đủ, ấm no, không còn cảnh đói rét như xưa.
Biết ơn những thế hệ đi trước: Những người đã hy sinh, đấu tranh để có một xã hội công bằng hơn.
Khơi dậy lòng nhân ái: Câu chuyện khiến ta đồng cảm với những hoàn cảnh khó khăn trong xã hội hiện đại, từ đó biết sẻ chia, giúp đỡ những người kém may mắn hơn.
Trân trọng những gì mình đang có: Để sống ý nghĩa hơn, cố gắng học tập, làm việc để không lãng phí cơ hội mà thế hệ trước đã phải đánh đổi bằng máu và nước mắt.

Câu 1: Diễn đạt trần thuật của truyện là ngôi thứ ba (kể từ một người ngoài cuộc).

Câu 2: Gia cảnh nghèo khổ của gia đình bác Lê được thể hiện qua các chi tiết như: căn nhà lụp xụp, chỉ có một chiếc giường nan đã gãy nát, mùa rét cả gia đình phải nằm trên ổ rơm, những đứa trẻ gầy còm, thâm tím vì đói và rét.

Câu 3: Ngoại hình bác Lê được miêu tả là "một người đàn bà nhà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay răn reo như một quả trám khô."

Câu 4: Biện pháp so sánh "như thịt con trâu chết" giúp nhấn mạnh sự gầy còm, xanh xao, đau khổ của những đứa trẻ trong gia đình bác Lê, tạo nên hình ảnh sinh động và cảm động về sự thiếu thốn, đói khổ.

Câu 5: Nội dung bao quát của truyện "Nhà mẹ Lê" là miêu tả cảnh ngộ nghèo khó, vất vả và sự hy sinh của một người mẹ tần tảo nuôi mười một đứa con trong nghèo đói và khổ cực.

Câu 6: Nhà văn thể hiện sự xót xa, cảm thông và trân trọng đối với sự hy sinh của người mẹ nghèo khổ, cũng như sự đồng cảm với nỗi đau của những đứa trẻ trong gia đình bác Lê.

Câu 7: Câu chuyện gợi lên nỗi đau khổ, vất vả của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám khi họ sống trong cảnh nghèo đói, thiếu thốn, phải làm lụng cực nhọc nhưng vẫn không đủ ăn, cuộc sống vô cùng cơ cực.

Câu 8: Câu chuyện của gia đình bác Lê nhắc nhở chúng ta trân trọng cuộc sống hiện tại, cảm nhận sâu sắc giá trị của cuộc sống hòa bình và ấm no, đồng thời không quên những người đã phải chịu nhiều gian khổ để có được cuộc sống tốt đẹp hôm nay.