Bài luận: Trò chơi điện tử - Nên hay không lo ngại?

Hiện nay, trò chơi điện tử đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Từ những trò chơi đơn giản đến các game phức tạp, từ việc giải trí đến việc học tập, trò chơi điện tử đã có mặt ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà nó mang lại, cũng có rất nhiều lo ngại về tác động tiêu cực của trò chơi điện tử đối với người chơi, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Vậy liệu chúng ta có nên lo ngại về trò chơi điện tử hay không?

Đầu tiên, phải thừa nhận rằng trò chơi điện tử có thể mang lại những lợi ích nhất định. Nó là một công cụ giải trí hiệu quả, giúp người chơi giảm căng thẳng và thư giãn sau những giờ học tập, làm việc mệt mỏi. Một số trò chơi điện tử còn giúp rèn luyện khả năng tư duy, phản xạ nhanh, chiến lược và kỹ năng giải quyết vấn đề. Thậm chí, có những trò chơi giáo dục giúp trẻ em học hỏi và phát triển trí tuệ. Thêm vào đó, các trò chơi điện tử trực tuyến còn là một kênh giao tiếp, kết nối những người chơi từ khắp nơi trên thế giới, tạo ra cộng đồng và cơ hội giao lưu, học hỏi.

Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận rằng trò chơi điện tử cũng mang lại những tác động tiêu cực nếu không được kiểm soát đúng mức. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc nghiện game. Khi người chơi dành quá nhiều thời gian vào trò chơi, bỏ qua các hoạt động học tập, thể thao, hoặc các mối quan hệ xã hội, sẽ dẫn đến ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tinh thần và kết quả học tập. Trẻ em và thanh thiếu niên, đối tượng đang trong quá trình phát triển, rất dễ bị cuốn vào thế giới ảo của game, từ đó quên đi thế giới thực xung quanh.

Ngoài ra, nhiều trò chơi điện tử hiện nay còn có nội dung bạo lực, ảnh hưởng xấu đến tâm lý của người chơi. Những hình ảnh bạo lực, xâm hại, hay thái độ tiêu cực có thể khiến người chơi trở nên thờ ơ với cảm xúc của người khác, hoặc hình thành những suy nghĩ và hành động sai lệch trong cuộc sống thực. Đặc biệt, việc chơi game quá lâu còn có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe như mỏi mắt, đau lưng, béo phì, hay các vấn đề liên quan đến tâm lý như căng thẳng, lo âu.

Vậy, có nên lo ngại về trò chơi điện tử không? Câu trả lời là có, nhưng ở một mức độ vừa phải và có sự kiểm soát. Việc trò chơi điện tử có ảnh hưởng xấu hay không phụ thuộc vào cách người chơi sử dụng nó. Nếu biết cân bằng giữa học tập, vui chơi và nghỉ ngơi, đồng thời chọn lựa các trò chơi lành mạnh, bổ ích, trò chơi điện tử hoàn toàn có thể trở thành một phần tích cực trong cuộc sống.

Do đó, điều quan trọng là mỗi người, đặc biệt là phụ huynh, cần phải chú ý đến việc quản lý thời gian chơi game của trẻ em. Các bậc phụ huynh cũng nên lựa chọn những trò chơi phù hợp, có tính giáo dục cao, và khuyến khích con em tham gia các hoạt động ngoài trời, thể thao, giúp phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Ngoài ra, cũng cần có các biện pháp kiểm soát nội dung game để tránh những trò chơi có yếu tố bạo lực, kích động tiêu cực.

Kết luận: Trò chơi điện tử có thể mang lại những lợi ích nhất định, nhưng cũng có nhiều nguy cơ nếu không được sử dụng đúng cách. Vì vậy, thay vì lo ngại thái quá, chúng ta nên có sự quản lý và kiểm soát hợp lý để tận dụng tối đa những mặt tích cực của trò chơi điện tử, đồng thời giảm thiểu những tác hại mà nó có thể gây ra.

Trong suốt dòng lịch sử con người, đã có những người phải vất vả chống lại tính nghiện ngập (nào là nghiện rượu, nghiện ma tuý) cũng như những thói quen không thể bỏ được, chẳng hạn như bài bạc. Giờ đây, các nhà tâm lý học ở nhiều quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng lại lưu ý đến tình trạng khẩn cấp phải đối phó của một chứng tật ham mê mới, đó là nghiện Game online.

Xã hội càng phát triển thì ngày càng có nhiều trò chơi giải trí ra đời. Bên cạnh nhiều trò giải trí lành mạnh thì không ít những trò chơi bạo lực vẫn tồn tại và không ngừng gia tăng gây nhức nhối cho toàn xã hội. Trên thị trường có nhiều loại Game bạo lực như “Biệt đội thần tốc”, “ Đột kích”, đang làm giới nghiện game lên cơn sốt. Tuy khác nhau về cách chơi nhưng các game trên đều có điểm chung là người chơi nhập vai trực tuyến để chém, bắn và giết người mà không suy nghĩ, chỉ cần giết càng nhiều người càng tốt. Người chơi thắng cảm thấy hả hê vì hạ được nhiều đối thủ, còn kẻ thua thì văng tục chửi thề rồi tìm cách giết lại đối phương. Những hình ảnh “đầu rơi máu chảy” trong trò chơi ăn sâu vào suy nghĩ và nhận thức của nhiều người thuộc giới trẻ. Nên khi đụng chạm thực tế, các bạn ấy dễ hành động như thế giới ảo.

Hiện nay, nạn chơi điện tử hay nói cách khác là những trò chơi game online đang ngốn không ít thời gian học tập của các các cô cậu học trò. Mặc dù một số cơ quan nhà nước đã có nhiều biện pháp mạnh để hạn chế nhưng hình như chưa có cách giải quyết thỏa đáng. Các công ty giải trí vẫn không ngừng cung cấp cho cư dân mạng nhiều trò chơi mới mà đã dính vào thì khó có thể bỏ qua. Dạo một vòng quanh các quán Internet ven đường thì ôi thôi, hình ảnh của những cậu học trò mắt dán lên màn hình, miệng văng tục, tay lia lịa khua trên bàn phím đã tạo nên một bức tranh phản cảm và gây “sốc” cho dư luận bởi vì chỉ ham chơi và quá đà mà họ đã đánh mất đi giá trị của người học sinh. Và rất có thể vì “con ma điện tử” mà họ đánh mất đi tương lai đẹp đẽ của chính mình.

Game online đang là một hình thức giải trí “hot” nhất, ngày càng chứng tỏ một sức hút mạnh mẽ đến cộng đồng và được ví như một thứ “ma tuý” cuốn người chơi vào vòng xoáy ảo. Đằng sau vòng xoáy của những ma lực do game mang lại là nỗi đau của những người thân và cả nhiều người trong cuộc.

Ngoài sự lãng phí quá rõ về thời gian, tiền bạc, chơi game nhiều trên máy tính còn làm hại đôi mắt, làm giảm sút trí lực của những con nghiện. Ngày nay, tỉ lệ trẻ em bị cận thị, nhức đầu, suy giảm trí nhớ, thể lực, tổn thương đôi tay, viêm khớp, béo phì, đang gia tăng mà hậu quả là từ việc ngồi lì bám trụ bên máy tính. Nguy hiểm hơn, các em dễ bị chìm đắm vào thế giới ảo của game. Tuy mọi hành vi là ảo nhưng tác hại của nó lại không hề ảo chút nào. Chơi game không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe, thể chất; nghiện game còn dẫn tới độ sa sút trong việc học hành, hạn chế sự giao tiếp giữa người với người.

Nguy hại nhất là hậu quả xảy ra khi chơi game quá độ với nhiều chấn thương về tinh thần. Có thể nói, các trò chơi game ở hầu hết các điểm cho thuê máy hiện nay là không lành mạnh, là môi trường dễ xảy ra nhiều xung đột. Thời gian vừa qua, trên một số diễn đàn và trang web cũng có nhiều bài viết về những sự việc đáng tiếc xảy ra xung quanh Game Online như: thiệt mạng sau ba ngày chơi game không nghỉ; thiếu tiền chơi game sẵn sàng cướp của giết người, hay những trường hợp đột quỵ vì chơi game quá độ.

Hay như chính trong thực tế, điển hình là N.V.L - học sinh lớp 11 trường THPT T. L là con cả trong gia đình có hai anh em. Suốt chín năm học Tiểu học và THCS, L đều đạt danh hiệu học sinh giỏi, học sinh xuất sắc. Những bức tranh tươi sáng về cậu ta dần chuyển màu sang hướng khác kể từ khi L bắt đầu chơi game online vào đầu năm học lớp 10. L dần nghiện game và bắt đầu bỏ học, nói dối gia đình để xin tiền học thêm Toán, Lý, Hoá. Nhưng thực chất, số tiền mà bố mẹ cho, cậu ta đã “rải” theo bàn phím máy tính. Mỗi ngày L dành bảy đến tám giờ để chơi game. Đến khi phát hiện mọi chuyện, gia đình mới tá hoả. Chưa hết, sau đó vài lần, L còn quát tháo, thậm chí còn dám hành hung mẹ khi bị gia đình quản thúc hoặc không cho cậu ta tiền chơi game.

Game không chỉ làm suy đồi nhân cách mà còn huỷ hoại tương lai của cả một đời người. Học sinh, tuổi trẻ là tương lai đất nước. Những với một số lượng lớn những người trẻ tuổi nghiện game như hiện nay, không biết tương lai đất nước sẽ đi về đâu. Từ “chơi cho vui” đến giai đoạn nghiện nặng, dồn tất cả tiền bạc, sức lực, thời gian, cho game online là một khoảng cách khá mong manh. Nghiện game online đến nỗi có hành vi vi phạm pháp luật, suy nhược cơ thể, tê liệt trí óc, không còn là chuyện hiếm. Khi những giọt nước mắt hối hận rơi ra thì đã quá muộn màng. Song muộn còn hơn không. Liệu khi có một ai đó nghiện game thì họ có thể “cai” được không? Đó là một câu không nhỏ đặt ra cho xã hội.

Vấn đề thanh thiếu niên ngày càng thích bạo lực không thể đổ toàn bộ lỗi cho họ cũng như game. Cuộc sống hiện đại với vòng quay công việc dẫn đến có rất nhiều cha mẹ không không quan tâm tới việc học cũng như tâm tư tình cảm của con, khiến trẻ chán nản, sa đà vào trò chơi game. Vấn đề giáo dục, quản lý con em trước hết phải từ các bậc cha mẹ. Hơn ai hết, những người làm cha làm mẹ cần hiểu rõ con cái. Để từ đó có thể phòng ngừa, phát hiện sớm và ngăn chặn những thói hư tật xấu đang len lỏi, ăn mòn hành vi, nhân cách con mình em mình. Còn nếu như con em đã nghiện game, cha mẹ cần có sự quan tâm nhiều hơn với con cái, kiểm soát những hành động của con trên Internet và nhất là quy định giờ giấc học tập cũng như giải trí trên mạng của con mình. Gia đình hãy quan tâm, chia sẻ với con cái nhiều hơn, có những định hướng tốt cho các em. Gia đình nên đưa ra những mục tiêu hợp lý cho con em nếu như chúng đã “bị nghiện” game. Chẳng hạn một ngày bình thường chơi tám đến mười tiếng thì cứ giảm dần theo từng ngày, từng tuần và tập trung cho những việc có ích khác như tập thể dục thể thao hoặc tham gia vào các hoạt động xã hội vui tươi lành mạnh.

Bên cạnh gia đình, nhà trường và Đoàn thanh niên phải tạo ra nhiều sân chơi bổ ích lành mạnh cho học sinh như: tổ chức ngoại khóa, văn nghệ, thể thao, tuyên truyền giáo dục đạo đức, giúp thanh thiếu niên có nhiều điều kiện thể hiện khả năng, hòa nhập với đời sống thực. Những trường hợp học sinh bỏ học, trốn tiết, nhà trường cần có biện pháp xử lý và nhanh chóng làm việc với gia đình. Giáo dục học sinh ý thức tự giác phát hiện và báo cáo với thầy cô những bạn bỏ học chơi game; đẩy mạnh tuyên truyền mặt trái của game online để học sinh nâng cao nhận thức; động viên, khuyến khích các em “cai nghiện” điện tử.

Không chỉ vậy, theo tôi, cộng đồng xã hội cũng có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp người nghiện game thoát ra khỏi thế giới ảo. Chính quyền các cấp phải mạnh tay hơn với các quán internet đóng ở gần trường học, tạo thói quen xấu cho học sinh sau khi tan học là “tạt” vào chơi game. Các cơ quan chức năng phải tăng cường công tác quản lý, kiểm tra các dịch vụ internet. Giải pháp căn bản nhất để hạn chế nhược điểm của game online là phải xây dựng một môi trường có đầy đủ chất lượng, an ninh và an toàn. Để ngăn chặn và chấm dứt bạo lực học đường, điều cấp thiết nhất là chấm dứt những game mang tính bạo lực. Nhà nước cần phải có biện pháp để các nhà sản xuất game làm ra những trò chơi bổ ích, có tính chất vừa học vừa chơi, vừa thử thách trí tuệ trẻ; khuyến khích phát triển các game có nội dung liên quan đến giáo dục lịch sử, thông tin khoa học, phổ biến văn hoá và rèn luyện một số kĩ năng cho người chơi.

Cũng giống như nghiện rượu hay nghiện ma tuý, nghiện game online đem lại những hậu quả xấu khôn lường về tâm lý, thể xác, trí tuệ và tâm hồn cũng như các mối quan hệ xung quanh. Mỗi thanh thiếu niên học sinh chúng ta cần phát huy sức mạnh của internet, đừng để mặt trái của nó như game online làm hại tới thế hệ công dân.