"Tắt đèn" của Ngô Tất Tố được sáng tác vào những năm 1939-1940, trong bối cảnh xã hội Việt Nam dưới sự cai trị của thực dân Pháp và các tầng lớp thống trị phong kiến. Thời kỳ này, nông dân Việt Nam sống trong cảnh đói nghèo, bị bóc lột nặng nề bởi các thế lực phong kiến, cường hào, ác bá và chính quyền thực dân. Người dân, đặc biệt là nông dân, phải chịu đựng những chính sách thuế khóa nặng nề, trong khi quyền lợi của họ không được bảo vệ. Ngô Tất Tố viết "Tắt đèn" như một tiếng kêu đanh thép, phản ánh nỗi khổ của người dân trong xã hội phong kiến và thực dân.

Tác phẩm tập trung vào hình ảnh chị Dậu, một người phụ nữ nghèo khổ, bị áp bức, bức bách phải chống chọi với các thế lực vô nhân đạo. Câu chuyện là bức tranh hiện thực về cảnh nghèo đói, sự bất công và những cuộc đấu tranh không ngừng của những con người bị đẩy vào đường cùng. Thông qua tác phẩm, Ngô Tất Tố đã lên án gay gắt chế độ cũ và khẳng định khát vọng công bằng, tự do cho người dân.