Phương trình 1: FeCO₃ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂O + CO₂ + H₂O

- Fe (trong FeCO₃) có số oxi hóa là +2 (Fe²⁺).
- Fe (trong Fe(NO₃)₃) có số oxi hóa là +3 (Fe³⁺).
- Nitơ (N) trong HNO₃ có số oxi hóa là +5 (NO₃⁻) và trong N₂O có số oxi hóa là +1 (N₂O).

Bán phương trình oxi hóa (Fe²⁺ → Fe³⁺):
Fe²⁺ → Fe³⁺ + e⁻

Bán phương trình khử (N+5 → N+1):
2 NO₃⁻ + 8 H⁺ + 6 e⁻ → N₂O + 4 H₂O

Cân bằng số electron giữa bán phương trình oxi hóa và khử:

- Fe²⁺ → Fe³⁺ + e⁻ (x 6)
- 2 NO₃⁻ + 8 H⁺ + 6 e⁻ → N₂O + 4 H₂O

Bây giờ số electron là bằng nhau (6 e⁻).

- Cân bằng nguyên tố Fe: FeCO₃ + 6 HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 2 N₂O + CO₂ + H₂O
- Cân bằng nguyên tố N: 6 HNO₃ → 2 N₂O + 4 H₂O
- Cân bằng nguyên tố C: FeCO₃ → CO₂
- Cân bằng nguyên tố O và H: 6 HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 2 N₂O + CO₂ + H₂O

\[ 3 FeCO₃ + 8 HNO₃ → 3 Fe(NO₃)₃ + 2 N₂O + 3 CO₂ + 4 H₂O \]

---

 Phương trình 2: P + HNO₃ → H₃PO₄ + NO + H₂O

- Phốt pho (P) trong phản ứng này có số oxi hóa là 0 (P) và trong H₃PO₄ có số oxi hóa là +5.
- Nitơ (N) trong HNO₃ có số oxi hóa là +5 (NO₃⁻) và trong NO có số oxi hóa là +2.

Bán phương trình oxi hóa (P → H₃PO₄):
P → H₃PO₄ + 5 e⁻

Bán phương trình khử (N+5 → N+2):
NO₃⁻ + 3 H⁺ + 3 e⁻ → NO + 2 H₂O

Cân bằng số electron giữa bán phương trình oxi hóa và khử:

- P → H₃PO₄ + 5 e⁻ (x 3)
- NO₃⁻ + 3 H⁺ + 3 e⁻ → NO + 2 H₂O (x 5)

Bây giờ số electron là bằng nhau (15 e⁻).

- Cân bằng nguyên tố P: P + 5 HNO₃ → H₃PO₄ + NO + H₂O
- Cân bằng nguyên tố N: HNO₃ → NO + H₂O
- Cân bằng nguyên tố O và H: 5 HNO₃ → H₃PO₄ + NO + H₂O

\[ 4 P + 5 HNO₃ → 4 H₃PO₄ + 2 NO + 2 H₂O \]

Phương trình 1: \( 3 FeCO₃ + 8 HNO₃ → 3 Fe(NO₃)₃ + 2 N₂O + 3 CO₂ + 4 H₂O \)
Phương trình 2: \( 4 P + 5 HNO₃ → 4 H₃PO₄ + 2 NO + 2 H₂O \)