Tình hình thời Trần (1225-1400):

Vị trí chính trị:

Nhà Trần lên ngôi thay nhà Lý vào năm 1225, sau khi Trần Cảnh (Trần Thái Tông) trở thành hoàng đế.
Nhà Trần duy trì quyền lực trong gần 200 năm (1225–1400), với 14 đời vua, bắt đầu từ Trần Thái Tông và kết thúc với Trần Thiếu Đế.
Kinh tế:

Nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương mại.
Thương mại nội địa phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là giao thương với các nước láng giềng, như Trung Quốc, Champa.
Quốc phòng và chiến tranh:

Nhà Trần nổi bật trong việc bảo vệ đất nước qua ba lần chiến thắng quân Mông - Nguyên (1258, 1285, 1287-1288), thể hiện sự lãnh đạo tài ba của các vua Trần và sức mạnh quân sự của đất nước.
Lực lượng quân đội được tổ chức mạnh mẽ, nhất là đội quân "phòng tuyến" và đội quân nhân dân.
Văn hóa và giáo dục:

Thời Trần phát triển mạnh mẽ về văn học, nghệ thuật, và khoa cử.
Các học giả như Trần Thái Tông, Trần Nhân Tông đã đóng góp nhiều vào sự phát triển văn hóa, tư tưởng, và phong trào thi cử.
Kinh tế và xã hội:

Thực hiện cải cách ruộng đất, giúp giảm thiểu nạn đói và phát triển nông nghiệp.
Các quan lại, nông dân và tầng lớp thương nhân phát triển, song vẫn tồn tại sự phân hóa giàu nghèo.
Kết thúc:

Nhà Trần suy yếu vào cuối thế kỷ 14, với sự lộng quyền của nhóm quyền thần và các cuộc đấu tranh trong nội bộ hoàng tộc.
Trần Thiếu Đế (1399-1400) bị lật đổ bởi Hồ Quý Ly, mở đầu cho sự sụp đổ của triều đại Trần và sự lên ngôi của nhà Hồ.
Tóm lại, thời Trần là một giai đoạn huy hoàng trong lịch sử Việt Nam với những chiến công vĩ đại và phát triển về nhiều mặt, đặc biệt là văn hóa và quân sự, nhưng cũng đối mặt với những yếu kém trong quản lý và nội bộ nhà nước vào cuối triều đại.

Nhà Trần (1225–1400) là một triều đại quan trọng trong lịch sử Việt Nam, với những đặc điểm chính sau:

Chính trị:

Bộ máy nhà nước: Đứng đầu là vua; đặc biệt, các vua Trần thường truyền ngôi sớm cho con và xưng là Thái thượng hoàng, cùng quản lý đất nước. 
Hệ thống quan lại: Các chức vụ quan trọng trong triều đình chủ yếu do người trong hoàng tộc đảm nhiệm. 
Pháp luật: Ban hành bộ "Quốc triều hình luật" để quản lý xã hội. 
Quân đội: Gồm quân triều đình, quân các lộ, phủ, quân biên ải và dân binh ở làng xã; được xây dựng theo chủ trương "binh lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông". 
Kinh tế:

Nông nghiệp: Khuyến khích khai hoang, mở rộng diện tích canh tác; xây dựng hệ thống đê điều và thủy lợi để phòng chống lụt lội.
Thủ công nghiệp: Phát triển với nhiều ngành nghề như dệt tơ lụa, đóng thuyền, chế tạo súng; hình thành các làng nghề truyền thống. 
Thương nghiệp: Buôn bán sầm uất; Thăng Long là trung tâm kinh tế lớn; cảng Vân Đồn là nơi giao thương với thương nhân nước ngoài.
Xã hội:

Tầng lớp xã hội: Bao gồm vương hầu, quý tộc, địa chủ, nông dân, thợ thủ công, thương nhân và nô tì. 
Phân hóa xã hội: Sau các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược, xã hội ngày càng phân hóa sâu sắc với nhiều giai cấp, tầng lớp khác nhau. 
Văn hóa và giáo dục:

Giáo dục: Nho học phát triển; mở các khoa thi để tuyển chọn nhân tài; lập Quốc Tử Giám và Quốc Học Viện để giảng dạy. 
Văn hóa: Văn học, khoa học và nghệ thuật đạt nhiều thành tựu; xuất hiện nhiều tác phẩm văn học mang đậm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
Quân sự:

Nhà Trần nổi tiếng với ba lần đánh bại quân xâm lược Mông - Nguyên vào các năm 1258, 1285 và 1287–1288, bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ Đại Việt.
Tuy nhiên, từ giữa thế kỷ XIV, nhà Trần bắt đầu suy yếu do nội bộ lục đục và sự nổi lên của các thế lực khác, dẫn đến việc Hồ Quý Ly lên ngôi, chấm dứt triều đại này vào năm 1400.

Nhà Trần (1225–1400) nổi tiếng với ba lần đánh bại quân xâm lược Mông - Nguyên vào các năm 1258, 1285 và 1287–1288, bảo vệ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ Đại Việt.

Chiến lược và nghệ thuật quân sự:

Hội nghị Bình Than và Diên Hồng: Triệu tập các tướng lĩnh và bô lão để bàn kế đánh giặc, thể hiện tinh thần đoàn kết toàn dân.

Vườn không nhà trống: Khi thế giặc mạnh, nhà Trần chủ động rút lui khỏi kinh thành Thăng Long, thực hiện chiến lược "vườn không nhà trống" để làm suy yếu địch.

Mặt Trận
Trận Bạch Đằng (1288): Dưới sự chỉ huy của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, quân dân nhà Trần đã bố trí trận địa cọc ngầm trên sông Bạch Đằng, tiêu diệt hoàn toàn thủy quân địch, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến.

Nguyên nhân thắng lợi:

Đoàn kết toàn dân: Sự tham gia của tất cả các tầng lớp nhân dân, tạo thành khối đại đoàn kết chống giặc ngoại xâm.

Lãnh đạo tài tình: Sự chỉ huy xuất sắc của các vua Trần và danh tướng như Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư.

Chiến lược linh hoạt: Áp dụng các chiến thuật phù hợp, như "vườn không nhà trống", phục kích, và đánh vào điểm yếu của địch.

Ý nghĩa lịch sử:

Bảo vệ độc lập dân tộc, khẳng định sức mạnh và ý chí quật cường của Đại Việt.
Góp phần xây dựng truyền thống quân sự và tinh thần yêu nước cho các thế hệ sau.
Ngăn chặn sự bành trướng của đế quốc Mông - Nguyên xuống Đông Nam Á.
Những chiến thắng này đã để lại mốc son chói lọi trong lịch sử Việt Nam và cả thế giới, thể hiện tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của dân tộc.