1. Hiểu rõ yêu cầu của đề bài
Trước khi bắt tay vào viết bài nhận định, bạn cần phân tích đề bài một cách kỹ lưỡng để hiểu rõ yêu cầu. Đề bài thường yêu cầu bạn nhận xét, phân tích một tác phẩm, một đoạn trích, một nhân vật, một ý nghĩa chủ đạo hoặc một khía cạnh nào đó của văn bản.

2. Xây dựng bố cục bài viết rõ ràng
Bài nhận định văn học thường có bố cục gồm ba phần chính: Mở bài, Thân bài, và Kết bài.

Mở bài:

Giới thiệu tác giả và tác phẩm.
Nêu rõ vấn đề mà bài nhận định sẽ tập trung phân tích (chủ đề, nhân vật, tác dụng của một yếu tố văn học trong tác phẩm).
Thân bài:

Phân tích các yếu tố văn học một cách chi tiết, ví dụ như:Ý nghĩa của tác phẩm: Bạn cần nêu rõ thông điệp mà tác giả muốn truyền tải qua tác phẩm.
Tình huống tác phẩm: Phân tích bối cảnh, thời gian, không gian, hoàn cảnh mà các nhân vật sống.
Nhân vật: Cách xây dựng nhân vật, đặc điểm, tính cách, và mối quan hệ giữa các nhân vật.
Cách sử dụng ngôn ngữ và nghệ thuật: Phân tích các biện pháp nghệ thuật như hình ảnh, biểu tượng, ẩn dụ, cấu trúc câu, v.v.
Chủ đề của tác phẩm: Tập trung vào chủ đề trung tâm mà tác giả muốn nhấn mạnh qua các sự kiện trong tác phẩm.
Kết bài:

Tóm tắt những điểm chính đã phân tích.
Đưa ra đánh giá về tác phẩm: Đánh giá tổng quan về giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm, đồng thời có thể nêu cảm nhận cá nhân của bạn về tác phẩm đó.
3. Sử dụng dẫn chứng và phân tích chặt chẽ
Khi nhận định một tác phẩm, bạn nên đưa ra các dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm để minh họa cho các lập luận của mình.
Ví dụ: Nếu bạn đang phân tích một nhân vật, hãy trích dẫn một số câu nói hoặc hành động của nhân vật đó để chứng minh cho nhận định của bạn.
Phân tích các dẫn chứng một cách chi tiết để làm rõ lập luận, không chỉ trích dẫn mà còn giải thích tại sao bạn đưa dẫn chứng đó vào bài.
4. Tránh lan man, giữ mạch lạc và súc tích
Bài nhận định nên rõ ràng, dễ hiểu, tránh dài dòng và lan man.
Mỗi đoạn văn trong thân bài nên tập trung vào một điểm cụ thể để tránh gây loãng và giúp bài viết mạch lạc.
5. Cảm nhận cá nhân
Sau khi phân tích và nhận định, bạn có thể kết hợp những cảm nhận cá nhân về tác phẩm. Điều này không chỉ giúp bài viết trở nên sinh động mà còn thể hiện góc nhìn sâu sắc của bạn về văn học.
Bạn có thể nêu cảm xúc hoặc suy nghĩ của mình sau khi đọc tác phẩm, từ đó khẳng định giá trị của tác phẩm đối với bản thân và xã hội.
6. Kiểm tra lại bài viết
Sau khi viết xong, hãy đọc lại bài để kiểm tra xem bài viết có logic, mạch lạc và trình bày rõ ràng không.
Kiểm tra ngữ pháp, chính tả để đảm bảo bài viết không có sai sót.
Ví dụ về cách viết một nhận định ngắn:
Đề bài: Nhận định về nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao.

Mở bài:

Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao không chỉ là một bi kịch của một con người mà còn là bi kịch của xã hội phong kiến với những mâu thuẫn nội tại. Chí Phèo, nhân vật chính của tác phẩm, là hình mẫu cho những con người bị đẩy vào bước đường cùng trong xã hội.
Thân bài:

Hoàn cảnh xã hội và sự biến đổi của nhân vật: Chí Phèo là một nạn nhân của xã hội phong kiến với những bất công và áp bức. Bị đẩy vào con đường tha hóa, Chí trở thành con quái vật của xã hội.
Phân tích hành động và tâm lý: Dù là một kẻ giết người, Chí Phèo lại mang trong mình khát khao được làm người, khát khao được yêu thương, điều này thể hiện qua mối quan hệ với Thị Nở.
Tác dụng của nghệ thuật: Nam Cao đã sử dụng các biện pháp như ngôn ngữ đối thoại và hình ảnh ẩn dụ để khắc họa số phận đau thương của Chí Phèo.
Kết bài:

Nhân vật Chí Phèo là biểu tượng của sự tha hóa, nhưng cũng là biểu hiện của khát vọng tìm lại bản tính lương thiện. Chí Phèo không chỉ phê phán xã hội phong kiến mà còn là lời cảnh tỉnh về sự tàn phá con người dưới áp bức xã hội.

hiểu rõ nhận định:

Đọc kỹ nhận định, xác định từ khóa quan trọng.
Hiểu ý nghĩa sâu xa của nhận định để tránh lạc đề.
Lập dàn ý chi tiết:

Mở bài: Giới thiệu nhận định, nêu vấn đề nghị luận.
Thân bài:Giải thích nhận định: Làm rõ khái niệm, ý nghĩa các từ khóa.
Chứng minh nhận định: Dùng dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm.
Bình luận, mở rộng: Đánh giá nhận định, nêu quan điểm cá nhân.
Kết bài: Khẳng định lại giá trị nhận định, liên hệ bản thân hoặc đời sống.
Chọn dẫn chứng hợp lý:

Dẫn chứng cần tiêu biểu, sát với ý muốn chứng minh.
Phân tích kỹ dẫn chứng để làm sáng tỏ nhận định.
Bình luận sâu sắc:

So sánh, liên hệ các tác phẩm khác nếu phù hợp.
Nhấn mạnh ý nghĩa nhận định trong văn học và đời sống.
Diễn đạt mạch lạc:

Dùng câu văn trong sáng, logic.
Tránh lan man, tập trung vào chủ đề chính.
Kiểm tra lại bài viết:

Đảm bảo không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp.
Đọc lại để kiểm tra tính liên kết giữa các phần.