Chọn đề tài "Sọ Dừa" để viết báo cáo nghiên cứu về văn học dân gian là một lựa chọn rất hợp lý và có tính chất nghiên cứu sâu sắc vì các lý do sau:

1. "Sọ Dừa" là một tác phẩm tiêu biểu trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam
"Sọ Dừa" là một trong những truyện cổ tích nổi tiếng của dân tộc Việt Nam, thuộc thể loại cổ tích thần kỳ. Đây là một trong những tác phẩm điển hình trong thể loại văn học dân gian, giúp phản ánh thế giới quan, ước mơ, khát vọng của con người trong xã hội phong kiến xưa.
Tác phẩm được truyền miệng qua nhiều thế hệ, thể hiện sự sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú và sự giàu có của văn hóa dân gian. Việc nghiên cứu về "Sọ Dừa" không chỉ giúp ta hiểu thêm về câu chuyện mà còn khám phá sâu sắc hơn về đặc điểm văn hóa, tư tưởng, tín ngưỡng trong dân gian.
2. Tác phẩm phản ánh tư tưởng nhân văn sâu sắc
Tư tưởng nhân văn là một trong những điểm sáng của "Sọ Dừa". Truyện phản ánh những ước mơ về công bằng, sự trả thù xứng đáng và sự vươn lên của con người, dù xuất phát từ nghèo khó hay bất hạnh. Những yếu tố như sự phát triển của nhân vật chính từ một đứa trẻ mồ côi bị bỏ rơi đến lúc trở thành một người giàu có, tài giỏi và có phẩm hạnh, đã truyền tải một thông điệp nhân văn sâu sắc về lòng kiên trì, sự nỗ lực vươn lên, khẳng định giá trị bản thân.
Đây là một khía cạnh quan trọng mà nghiên cứu văn học dân gian có thể làm rõ hơn, giúp hiểu sâu hơn về nhân sinh quan trong xã hội xưa.
3. Câu chuyện thể hiện rõ các yếu tố văn hóa dân gian
Sọ Dừa không chỉ đơn thuần là một câu chuyện giải trí mà còn là một hình thức phản ánh sâu sắc các giá trị văn hóa truyền thống của người Việt. Truyện chứa đựng nhiều yếu tố tín ngưỡng dân gian, như những phép màu, sự tương trợ từ thần linh và vai trò của những người anh hùng vượt qua gian khổ để thay đổi số phận.
Câu chuyện cũng thể hiện rõ tư tưởng dân gian về lòng trung hiếu, sự gắn bó với gia đình, với cộng đồng, và tình yêu thương không phân biệt giai cấp.
4. Sự phổ biến của "Sọ Dừa" trong văn hóa dân gian
Truyện "Sọ Dừa" không chỉ được biết đến trong các sách giáo khoa hay các tác phẩm văn học, mà còn xuất hiện trong nhiều hình thức truyền thông khác nhau, như truyền hình, sân khấu, phim ảnh, v.v. Điều này cho thấy tác phẩm có sức sống lâu bền và sức hấp dẫn lớn đối với nhiều thế hệ người đọc.
Việc nghiên cứu tác phẩm này sẽ giúp làm rõ nguồn gốc, sự lan truyền và sự tiếp nhận của nó qua các thế hệ, đồng thời nắm bắt được cách thức mà văn học dân gian có thể ảnh hưởng đến văn hóa xã hội.
5. Khả năng phân tích, đánh giá nội dung và hình thức nghệ thuật
Truyện "Sọ Dừa" có thể được phân tích từ hai mặt nội dung và hình thức nghệ thuật. Về nội dung, ta có thể tìm hiểu các yếu tố như tình huống truyện, mâu thuẫn trong truyện, sự phát triển của nhân vật và các bài học đạo đức mà tác phẩm muốn truyền tải.
Về hình thức nghệ thuật, truyện mang đậm những yếu tố của thể loại truyền thuyết, cổ tích, như các phép thần kỳ, sự hóa thân của nhân vật, và kết thúc có hậu. Việc nghiên cứu hình thức nghệ thuật sẽ giúp hiểu rõ hơn về cách thức mà dân gian xây dựng các câu chuyện nhằm giáo dục con người về đạo đức, nhân cách.
6. Tính giáo dục cao
"Sọ Dừa" là một câu chuyện mang tính giáo dục mạnh mẽ, thể hiện ý chí kiên cường, sự hiếu thảo và lòng nhân ái của con người. Nhân vật chính, dù xuất phát từ hoàn cảnh khó khăn, vẫn có thể thay đổi số phận nhờ vào sự chăm chỉ, lòng trung thành và nhân nghĩa. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc nghiên cứu và tìm hiểu văn học dân gian, vì nó phản ánh giá trị đạo đức của một xã hội.
7. Tạo cơ sở cho việc nghiên cứu các tác phẩm dân gian khác
Việc nghiên cứu "Sọ Dừa" cũng tạo nền tảng cho việc nghiên cứu các tác phẩm văn học dân gian khác của Việt Nam. Từ đó, ta có thể rút ra các đặc điểm chung của các câu chuyện cổ tích, thần thoại, truyền thuyết trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, đồng thời tìm hiểu về ảnh hưởng của các câu chuyện này đối với đời sống xã hội.

Việc chọn "Sọ Dừa" làm đề tài nghiên cứu về văn học dân gian là một sự lựa chọn hợp lý và có ý nghĩa sâu sắc. Câu chuyện không chỉ đơn thuần là một tác phẩm văn học mà còn là một bức tranh phản ánh những giá trị văn hóa, đạo đức, và tín ngưỡng của người Việt. Nghiên cứu "Sọ Dừa" giúp hiểu thêm về xã hội xưa, về các tư tưởng nhân văn, và cung cấp những bài học quý giá cho thế hệ hôm nay.