Tỉ lệ bản đồ (Scale of map)
Tỉ lệ bản đồ là tỷ lệ giữa một đơn vị đo trên bản đồ so với số đơn vị tương ứng trên thực tế. Tỉ lệ này thường được thể hiện dưới dạng phân số, ví dụ: 1/100.000, 1:50.000, v.v. Nó cho biết một đơn vị đo trên bản đồ tương ứng với bao nhiêu đơn vị thực tế ngoài đời.

Công thức tính tỉ lệ bản đồ:
\[ \text{Tỉ lệ bản đồ} = \frac{\text{Độ dài trên bản đồ}}{\text{Độ dài thực tế}} \]

Ví dụ: Tỉ lệ 1:50.000 có nghĩa là 1 đơn vị đo trên bản đồ tương ứng với 50.000 đơn vị thực tế ngoài đời (1 cm trên bản đồ tương ứng với 50.000 cm thực tế).

Tính độ dài thực tế (Actual distance)
Để tính độ dài thực tế, bạn chỉ cần biết tỉ lệ bản đồ và độ dài trên bản đồ. Công thức tính độ dài thực tế như sau:

Công thức tính độ dài thực tế:
\[ \text{Độ dài thực tế} = \text{Độ dài trên bản đồ} \times \text{Tỉ lệ bản đồ} \]

Ví dụ:
Nếu độ dài trên bản đồ là 10 cm và tỉ lệ bản đồ là 1:100.000, ta có:
\[ \text{Độ dài thực tế} = 10 \, \text{cm} \times 100.000 = 1.000.000 \, \text{cm} = 10 \, \text{km} \]
(1.000.000 cm = 10 km)

Tính độ dài trên bản đồ (Map distance)
Khi bạn biết độ dài thực tế và tỉ lệ bản đồ, bạn có thể tính độ dài trên bản đồ. Công thức tính độ dài trên bản đồ như sau:

Công thức tính độ dài trên bản đồ:
\[ \text{Độ dài trên bản đồ} = \frac{\text{Độ dài thực tế}}{\text{Tỉ lệ bản đồ}} \]

Ví dụ:
Nếu độ dài thực tế là 10 km và tỉ lệ bản đồ là 1:50.000, ta có:
\[ \text{Độ dài trên bản đồ} = \frac{10 \, \text{km}}{50.000} = 0,0002 \, \text{km} = 2 \, \text{cm} \]
(10 km = 10.000.000 cm, và 10.000.000 cm ÷ 50.000 = 200 cm = 2 cm trên bản đồ)

Ví dụ minh họa tổng quát

 Ví dụ 1: Tính độ dài thực tế từ tỉ lệ bản đồ
- Tỉ lệ bản đồ: 1:100.000 (1 cm trên bản đồ tương ứng với 100.000 cm ngoài đời)
- Độ dài trên bản đồ: 5 cm

Công thức:
Độ dài thực tế = Độ dài trên bản đồ × Tỉ lệ bản đồ
Độ dài thực tế = 5 cm × 100.000 = 500.000 cm = 5 km

 Ví dụ 2: Tính độ dài trên bản đồ
- Độ dài thực tế: 15 km
- Tỉ lệ bản đồ: 1:200.000

Công thức:
Độ dài trên bản đồ = Độ dài thực tế ÷ Tỉ lệ bản đồ
Độ dài trên bản đồ = 15 km ÷ 200.000 = 0,000075 km = 7,5 cm