Trong cuộc sống, mỗi người cần phải tự chủ và có trách nhiệm với những việc mình làm. Tuy nhiên, hiện tượng ỷ lại đang ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội, đặc biệt ở giới trẻ, khi nhiều người có xu hướng dựa dẫm vào người khác thay vì tự mình đối diện và giải quyết các khó khăn. Vậy, thói ỷ lại là gì và tác động của nó ra sao? Đây là một vấn đề đáng quan tâm và cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc.

Thói ỷ lại là thói quen dựa dẫm, trông cậy vào người khác, thiếu tinh thần tự giác và ý chí tự lập. Người có thói ỷ lại thường không tự mình chủ động giải quyết công việc, mà chờ đợi người khác làm thay hoặc giúp đỡ. Trong học tập, một số học sinh không nỗ lực tự học, tự tìm hiểu mà chỉ mong chờ sự hướng dẫn chi tiết từ thầy cô, hoặc trông đợi vào bạn bè giúp đỡ. Tương tự, trong công việc, có người luôn mong đợi sự hỗ trợ của đồng nghiệp hay gia đình thay vì tự mình đảm đương. Thói ỷ lại tưởng chừng là một vấn đề nhỏ nhặt, nhưng nếu để lâu dài, nó sẽ gây ra những hậu quả không nhỏ.

Trước hết, ỷ lại làm giảm khả năng tự lập và tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân. Khi luôn trông đợi vào người khác, ta sẽ không có cơ hội rèn luyện, phát triển kỹ năng và kinh nghiệm của bản thân. Điều này khiến chúng ta trở nên thiếu tự tin, thiếu bản lĩnh để đương đầu với những thử thách trong cuộc sống. Người có thói quen ỷ lại thường không dám bước ra khỏi "vùng an toàn" của mình, ngại thay đổi và luôn tìm cách né tránh khó khăn. Chính vì vậy, họ dễ bị chùn bước và khó đạt được thành công lâu dài trong cuộc sống.

Bên cạnh đó, thói ỷ lại còn ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội và tinh thần cộng đồng. Những người xung quanh, dù là gia đình, bạn bè hay đồng nghiệp, sẽ cảm thấy áp lực và mệt mỏi khi liên tục phải giúp đỡ, hỗ trợ. Họ có thể dần mất đi sự tin tưởng và quý trọng đối với người ỷ lại. Đồng thời, một xã hội với nhiều người có thói quen ỷ lại sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển bền vững, khi mỗi cá nhân thiếu tinh thần tự lập và ý thức trách nhiệm với cộng đồng.

Vậy, làm thế nào để khắc phục thói ỷ lại? Trước hết, mỗi cá nhân cần nhận thức rõ ràng rằng, không ai có thể sống thay mình hay chịu trách nhiệm thay mình mãi mãi. Học cách tự giải quyết vấn đề và chịu trách nhiệm cho những quyết định của bản thân là bước đầu để vượt qua thói quen ỷ lại. Ngoài ra, rèn luyện tính kỷ luật và ý chí kiên cường, không ngại đối diện với thử thách cũng là cách giúp chúng ta trở nên tự lập hơn. Đặc biệt, trong môi trường học tập và làm việc, cần khuyến khích sự chủ động, sáng tạo và tinh thần tự giác, để mỗi người hiểu được giá trị của việc tự mình làm chủ cuộc sống.

Tóm lại, thói ỷ lại là một trở ngại lớn trên con đường phát triển cá nhân và xã hội. Nó kìm hãm khả năng tự lập và trách nhiệm của con người, đồng thời làm suy yếu mối quan hệ cộng đồng. Để vượt qua thói quen này, mỗi người cần ý thức rõ ràng về trách nhiệm của bản thân, rèn luyện tinh thần tự giác, kỷ luật và không ngừng học hỏi, nâng cao bản lĩnh để sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách trong cuộc sống. Chỉ khi vượt qua được thói ỷ lại, chúng ta mới có thể sống một cách trọn vẹn và tự do nhất.