**Soạn bài ngữ văn: Đăm Săn - Chiến thắng Mtao Mxây**

**I. Giới thiệu chung:**

1. **Tác giả:** Trích từ sử thi “Đăm Săn” của dân tộc Ê Đê.
2. **Thể loại:** Sử thi.
3. **Nội dung:** Ca ngợi tinh thần dũng cảm, tài năng lãnh đạo của nhân vật Đăm Săn trong cuộc chiến đấu chống lại kẻ thù.

**II. Phân tích nội dung:**

1. **Tình huống chiến đấu:**
- Cuộc chiến diễn ra giữa Đăm Săn và Mtao Mxây, một nhân vật mạnh mẽ, biểu tượng cho kẻ thù nguy hiểm.

2. **Hình tượng Đăm Săn:**
- Đăm Săn hiện lên là người anh hùng dũng mãnh, có tài năng lãnh đạo.
- Tính cách quyết đoán, kiên cường, không ngại gian khó.

3. **Chiến thắng Mtao Mxây:**
- Chiến thắng không chỉ là chiến thắng vật chất mà còn mang ý nghĩa tinh thần.
- Đó là sự khẳng định sức mạnh của dân tộc và lòng yêu nước.

**III. Nghệ thuật:**

1. **Ngôn ngữ:**
- Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm.
- Những phép so sánh, ẩn dụ tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.

2. **Kết cấu:**
- Câu chuyện được xây dựng chặt chẽ, mạch lạc với các tình tiết gây cấn.

**IV. Ý nghĩa:**

- Khẳng định giá trị của lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh chống giặc ngoại xâm.
- Tôn vinh vẻ đẹp của con người Ê Đê qua hình tượng Đăm Săn.

**V. Kết luận:**

- Truyện "Đăm Săn" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là bài học về lòng dũng cảm và tình yêu quê hương. Qua chiến thắng Mtao Mxây, tác phẩm nhấn mạnh sức mạnh của đoàn kết và ý chí dân tộc.

Hy vọng những nội dung này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!

Dưới đây là bài soạn văn **"Chiến thắng Mtao Mxây"** trích từ sử thi **"Đăm Săn"**:

### I. **Tìm hiểu chung**

1. **Tác giả**:
- **Sử thi Đăm Săn** thuộc thể loại **sử thi dân gian** của người **Ê-đê**, là một trong những tác phẩm nổi bật của kho tàng văn học dân gian Tây Nguyên.
- Đăm Săn là nhân vật anh hùng nổi bật, thể hiện sức mạnh, tài năng và khát vọng của cộng đồng người Ê-đê thời cổ.

2. **Tác phẩm**:
- **"Chiến thắng Mtao Mxây"** là đoạn trích kể lại cuộc đấu tranh và chiến thắng của Đăm Săn trước Mtao Mxây – kẻ thù đã cướp vợ của anh.
- Thể hiện rõ nét hình tượng người anh hùng sử thi với sức mạnh phi thường và lòng dũng cảm.

### II. **Tóm tắt đoạn trích**

Mtao Mxây, một tù trưởng giàu có và quyền lực, đã bắt cóc vợ của Đăm Săn. Đăm Săn đến thách đấu Mtao Mxây để đòi lại vợ. Trong cuộc đấu, Mtao Mxây tỏ ra yếu kém và khiếp sợ, dù có áo giáp nhưng vẫn không tránh khỏi sự thất bại dưới tay Đăm Săn. Đăm Săn dùng gươm và tài năng chiến đấu của mình để giành chiến thắng. Cuối cùng, anh không chỉ lấy lại được vợ mà còn trở thành một tù trưởng hùng mạnh, được dân làng ngợi ca.

### III. **Phân tích**

1. **Hình tượng anh hùng Đăm Săn**:
- **Dũng cảm, kiên cường**: Đăm Săn không sợ hãi khi đối đầu với Mtao Mxây, một đối thủ mạnh, thể hiện lòng quyết tâm và ý chí cao cả để bảo vệ danh dự và gia đình.
- **Tài năng, mưu lược**: Trong trận chiến, Đăm Săn thể hiện sự khéo léo, linh hoạt và kỹ năng chiến đấu tuyệt vời. Anh biết cách khơi dậy tinh thần đấu tranh của mình qua các giai đoạn chiến đấu khác nhau, không bị nao núng.
- **Tình cảm với gia đình**: Động lực lớn nhất của Đăm Săn là bảo vệ người vợ bị cướp đi, đồng thời khôi phục lại danh dự cho bản thân và cộng đồng. Tình yêu và sự gắn bó với gia đình chính là lý do để anh đối đầu với Mtao Mxây.

2. **Hình tượng Mtao Mxây**:
- **Kiêu ngạo, hèn nhát**: Mtao Mxây là một tù trưởng mạnh về quyền lực và của cải, nhưng lại yếu đuối trong chiến đấu, luôn né tránh đối đầu trực tiếp với Đăm Săn. Điều này thể hiện sự hèn nhát và kiêu căng của nhân vật phản diện, đối lập hoàn toàn với hình ảnh anh hùng của Đăm Săn.
- **Bại trận**: Cuối cùng, sự hèn nhát và yếu đuối của Mtao Mxây đã dẫn đến sự thất bại. Đây là kết quả tất yếu cho những kẻ không đủ chính nghĩa và lòng dũng cảm.

3. **Cuộc chiến**:
- **Biểu tượng sức mạnh**: Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây không chỉ là cuộc đấu tranh cá nhân, mà còn là biểu tượng cho cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa chính nghĩa và phi nghĩa.
- **Lòng kiêu hãnh của người anh hùng**: Đăm Săn chiến đấu không chỉ để giành lại vợ mà còn để bảo vệ danh dự của mình và cộng đồng. Cuộc chiến này khẳng định vai trò lãnh đạo và sức mạnh của người anh hùng trong xã hội.

### IV. **Giá trị nghệ thuật**

1. **Ngôn ngữ sử thi**:
- Ngôn ngữ trong đoạn trích mang tính chất hùng tráng, thể hiện qua những câu văn dài, giàu nhịp điệu, phù hợp với không khí chiến trận.
- Cách miêu tả tỉ mỉ từng động tác chiến đấu và diễn biến tâm lý của nhân vật làm nổi bật sự mạnh mẽ, hào hùng của cuộc chiến.

2. **Hình tượng anh hùng sử thi**:
- Đăm Săn là một hình tượng anh hùng tiêu biểu, thể hiện ước mơ và khát vọng của cộng đồng người Ê-đê về người lãnh đạo tài năng, mạnh mẽ và biết bảo vệ dân làng.
- Qua hình tượng Đăm Săn, tác phẩm ca ngợi tinh thần đoàn kết, lòng dũng cảm và sức mạnh của cộng đồng người Ê-đê.

### V. **Tổng kết**

Đoạn trích **"Chiến thắng Mtao Mxây"** trong sử thi Đăm Săn thể hiện rõ nét hình ảnh người anh hùng sử thi với lòng dũng cảm, trí tuệ và sự quyết tâm bảo vệ danh dự và cộng đồng. Qua đó, tác phẩm không chỉ ca ngợi sức mạnh của con người mà còn gửi gắm những thông điệp về lòng chính nghĩa, sự đoàn kết và tinh thần chiến đấu kiên cường. Hình tượng Đăm Săn đã trở thành biểu tượng cho sự kiên định, lòng trung thành và khát vọng của người dân Tây Nguyên.

Dưới đây là bài soạn văn **"Chiến thắng Mtao Mxây"** trích từ sử thi **"Đăm Săn"**:

### I. **Tìm hiểu chung**

1. **Tác giả**:
- **Sử thi Đăm Săn** thuộc thể loại **sử thi dân gian** của người **Ê-đê**, là một trong những tác phẩm nổi bật của kho tàng văn học dân gian Tây Nguyên.
- Đăm Săn là nhân vật anh hùng nổi bật, thể hiện sức mạnh, tài năng và khát vọng của cộng đồng người Ê-đê thời cổ.

2. **Tác phẩm**:
- **"Chiến thắng Mtao Mxây"** là đoạn trích kể lại cuộc đấu tranh và chiến thắng của Đăm Săn trước Mtao Mxây – kẻ thù đã cướp vợ của anh.
- Thể hiện rõ nét hình tượng người anh hùng sử thi với sức mạnh phi thường và lòng dũng cảm.

### II. **Tóm tắt đoạn trích**

Mtao Mxây, một tù trưởng giàu có và quyền lực, đã bắt cóc vợ của Đăm Săn. Đăm Săn đến thách đấu Mtao Mxây để đòi lại vợ. Trong cuộc đấu, Mtao Mxây tỏ ra yếu kém và khiếp sợ, dù có áo giáp nhưng vẫn không tránh khỏi sự thất bại dưới tay Đăm Săn. Đăm Săn dùng gươm và tài năng chiến đấu của mình để giành chiến thắng. Cuối cùng, anh không chỉ lấy lại được vợ mà còn trở thành một tù trưởng hùng mạnh, được dân làng ngợi ca.

### III. **Phân tích**

1. **Hình tượng anh hùng Đăm Săn**:
- **Dũng cảm, kiên cường**: Đăm Săn không sợ hãi khi đối đầu với Mtao Mxây, một đối thủ mạnh, thể hiện lòng quyết tâm và ý chí cao cả để bảo vệ danh dự và gia đình.
- **Tài năng, mưu lược**: Trong trận chiến, Đăm Săn thể hiện sự khéo léo, linh hoạt và kỹ năng chiến đấu tuyệt vời. Anh biết cách khơi dậy tinh thần đấu tranh của mình qua các giai đoạn chiến đấu khác nhau, không bị nao núng.
- **Tình cảm với gia đình**: Động lực lớn nhất của Đăm Săn là bảo vệ người vợ bị cướp đi, đồng thời khôi phục lại danh dự cho bản thân và cộng đồng. Tình yêu và sự gắn bó với gia đình chính là lý do để anh đối đầu với Mtao Mxây.

2. **Hình tượng Mtao Mxây**:
- **Kiêu ngạo, hèn nhát**: Mtao Mxây là một tù trưởng mạnh về quyền lực và của cải, nhưng lại yếu đuối trong chiến đấu, luôn né tránh đối đầu trực tiếp với Đăm Săn. Điều này thể hiện sự hèn nhát và kiêu căng của nhân vật phản diện, đối lập hoàn toàn với hình ảnh anh hùng của Đăm Săn.
- **Bại trận**: Cuối cùng, sự hèn nhát và yếu đuối của Mtao Mxây đã dẫn đến sự thất bại. Đây là kết quả tất yếu cho những kẻ không đủ chính nghĩa và lòng dũng cảm.

3. **Cuộc chiến**:
- **Biểu tượng sức mạnh**: Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây không chỉ là cuộc đấu tranh cá nhân, mà còn là biểu tượng cho cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa chính nghĩa và phi nghĩa.
- **Lòng kiêu hãnh của người anh hùng**: Đăm Săn chiến đấu không chỉ để giành lại vợ mà còn để bảo vệ danh dự của mình và cộng đồng. Cuộc chiến này khẳng định vai trò lãnh đạo và sức mạnh của người anh hùng trong xã hội.

### IV. **Giá trị nghệ thuật**

1. **Ngôn ngữ sử thi**:
- Ngôn ngữ trong đoạn trích mang tính chất hùng tráng, thể hiện qua những câu văn dài, giàu nhịp điệu, phù hợp với không khí chiến trận.
- Cách miêu tả tỉ mỉ từng động tác chiến đấu và diễn biến tâm lý của nhân vật làm nổi bật sự mạnh mẽ, hào hùng của cuộc chiến.

2. **Hình tượng anh hùng sử thi**:
- Đăm Săn là một hình tượng anh hùng tiêu biểu, thể hiện ước mơ và khát vọng của cộng đồng người Ê-đê về người lãnh đạo tài năng, mạnh mẽ và biết bảo vệ dân làng.
- Qua hình tượng Đăm Săn, tác phẩm ca ngợi tinh thần đoàn kết, lòng dũng cảm và sức mạnh của cộng đồng người Ê-đê.

### V. **Tổng kết**

Đoạn trích **"Chiến thắng Mtao Mxây"** trong sử thi Đăm Săn thể hiện rõ nét hình ảnh người anh hùng sử thi với lòng dũng cảm, trí tuệ và sự quyết tâm bảo vệ danh dự và cộng đồng. Qua đó, tác phẩm không chỉ ca ngợi sức mạnh của con người mà còn gửi gắm những thông điệp về lòng chính nghĩa, sự đoàn kết và tinh thần chiến đấu kiên cường. Hình tượng Đăm Săn đã trở thành biểu tượng cho sự kiên định, lòng trung thành và khát vọng của người dân Tây Nguyên.