Trong nền văn học Việt Nam, Nguyễn Tuân nổi bật với tài năng miêu tả và tôn vinh cái đẹp, đặc biệt là vẻ đẹp của con người và nghệ thuật. Truyện ngắn Chữ người tử tù là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của ông, khi kết hợp giữa vẻ đẹp tâm hồn và nghệ thuật thư pháp truyền thống. Qua câu chuyện về Huấn Cao – một người tù tử tội nhưng có tài viết chữ đẹp, Nguyễn Tuân đã xây dựng hình tượng nhân vật không chỉ mang tầm vóc của một con người lý tưởng mà còn thể hiện một sự tôn vinh sâu sắc đối với cái đẹp, đặc biệt là cái đẹp của nghệ thuật và nhân cách con người. Nhân vật Huấn Cao là hình tượng tiêu biểu cho sự hội tụ giữa cái đẹp của tâm hồn và tài năng nghệ thuật. Ông là một con người có khí phách, cốt cách anh hùng, sẵn sàng đứng lên chống lại cường quyền, không khuất phục trước sự bạo lực hay uy quyền của triều đình phong kiến. Điều này được thể hiện rõ qua việc Huấn Cao dám đối đầu với chính quyền áp bức, và dù bị giam cầm, ông vẫn giữ vững tư thế ung dung, tự tại, không hề tỏ ra run sợ trước cái chết. Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất ở Huấn Cao chính là tài năng viết chữ đẹp – một tài năng được xã hội kính trọng. Nghệ thuật viết chữ trong Chữ người tử tù không chỉ đơn thuần là một hoạt động văn hóa, mà còn được nâng tầm thành một biểu tượng cho cái đẹp lý tưởng, cái đẹp của sự thanh cao và trong sáng. Chữ của Huấn Cao không chỉ đẹp về hình thức, mà còn là sự thể hiện của tinh thần tự do và sự cao thượng trong tâm hồn. Đây chính là lý do viên quản ngục, một người thuộc hệ thống cai trị, vẫn kính phục và mong muốn có được chữ của ông để treo trong nhà, như một biểu tượng của sự thanh tao và cao quý. Mối quan hệ giữa Huấn Cao và viên quản ngục trong truyện ngắn là một trong những điểm sáng quan trọng để Nguyễn Tuân tôn vinh cái đẹp. Viên quản ngục, dù làm việc trong môi trường tù đày, nơi cái ác và sự bạo lực ngự trị, lại là một con người biết yêu cái đẹp và kính trọng người tài. Ông không hề coi Huấn Cao là một kẻ tử tù đơn thuần, mà nhìn nhận ông như một nghệ sĩ tài hoa, một con người có phẩm chất cao quý. Viên quản ngục đã bất chấp cả địa vị và nghề nghiệp của mình để có được chữ của Huấn Cao, điều đó thể hiện sự khao khát và tôn trọng đối với cái đẹp của nghệ thuật và tâm hồn con người. Cảnh Huấn Cao viết chữ trong nhà lao là một trong những cảnh tượng mang đậm tính biểu tượng và thẩm mỹ cao. Dưới ánh đuốc bập bùng trong căn phòng tù tối tăm, hình ảnh Huấn Cao ung dung viết chữ được Nguyễn Tuân miêu tả như một hành động thiêng liêng. Những nét chữ không chỉ đẹp về mặt hình thức mà còn mang trong đó tinh thần cao cả, biểu trưng cho sự thanh sạch của tâm hồn và tư tưởng. Trong khoảnh khắc ấy, cái đẹp đã vượt lên trên mọi rào cản của không gian và hoàn cảnh, khiến nhà tù – nơi vốn gắn liền với tội lỗi và bạo lực – trở thành nơi tỏa sáng của nghệ thuật và con người. Qua hình tượng Huấn Cao và viên quản ngục, Nguyễn Tuân đã gửi gắm thông điệp về sự vĩnh cửu và bất khả xâm phạm của cái đẹp. Cái đẹp không chỉ tồn tại ở ngoại hình hay hình thức, mà còn trong nhân cách và tư tưởng của con người. Nghệ thuật thư pháp trong truyện là biểu tượng cho sự thanh cao, trí tuệ và tinh thần tự do. Đồng thời, Nguyễn Tuân cũng tôn vinh sự tri ân và khao khát của con người đối với cái đẹp. Viên quản ngục, một con người của cái ác và bạo lực, đã tìm thấy sự thanh sạch và cao quý trong nghệ thuật và nhân cách của Huấn Cao. Điều này thể hiện rằng cái đẹp, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn luôn được trân trọng và tôn vinh. Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân không chỉ là một câu chuyện về sự đối đầu giữa cái ác và cái đẹp, mà còn là một sự tôn vinh sâu sắc đối với nghệ thuật và nhân cách con người. Qua hình tượng Huấn Cao và cảnh viết chữ trong ngục, Nguyễn Tuân đã khẳng định rằng cái đẹp không bao giờ bị hủy diệt, ngay cả trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất. Cái đẹp của nghệ thuật và tâm hồn con người không chỉ vượt lên trên mọi rào cản của xã hội, mà còn có khả năng cảm hóa, truyền cảm hứng cho những người xung quanh. Đây chính là giá trị sâu sắc và trường tồn của tác phẩm.