Chủ đề của truyện "Tản Viên từ phán sự lục" (thuộc tác phẩm "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ) xoay quanh cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, qua đó khẳng định sự chiến thắng của công lý và chính nghĩa. Truyện kể về Ngô Tử Văn, một người cương trực, dũng cảm đã đứng lên trừ khử hồn ma của tên tướng giặc gian ác, từ đó được minh oan và tưởng thưởng xứng đáng.

Một trong những thông điệp cốt lõi của câu chuyện là niềm tin vào chính nghĩa: người chính trực dù phải đối diện với những thế lực hắc ám, gian trá vẫn có thể chiến thắng nhờ vào sự dũng cảm và lòng tin vào công lý. Tử Văn không sợ hãi trước những thế lực siêu nhiên hay những mưu đồ ác ý, bởi anh đại diện cho tiếng nói của sự thật và chính nghĩa. Đồng thời, câu chuyện cũng phản ánh niềm tin vào sự phân định rõ ràng giữa thiện và ác trong xã hội, rằng cái ác dù có tạm thời lộng hành nhưng cuối cùng cũng bị trừng trị.

Bên cạnh đó, "Tản Viên từ phán sự lục" còn phản ánh niềm tin dân gian và tín ngưỡng về thần linh, ma quỷ, và sự can thiệp của thần linh vào đời sống con người. Tuy nhiên, Nguyễn Dữ cũng nhấn mạnh vào sự tự quyết của con người trước số phận, không hoàn toàn phụ thuộc vào thần linh mà chính bản thân phải đấu tranh để bảo vệ lẽ phải.

Chủ đề của tác phẩm không chỉ là cuộc đối đầu giữa thiện và ác, mà còn khẳng định giá trị của sự dũng cảm, chính trực và lòng tin vào công lý trong cuộc sống.