Đông Nam Á là môt khu vực lịch sử - văn hóa đặc biệt, có nền tảng chung được sản sinh trong điều kiện tự nhiên thuận lợi ở khu vực, đồng thời nơi đây là cái nôi của nền nông nghiệp lúa nước từ lâu đời, trải dài từ phía Nam sông Dương Tử đến vùng Đông Bắc Ấn Độ và thậm chí sang cả châu Đại Dương. Trong lịch sử phát triển của mình, người dân các nước Đông Nam Á đã không ngừng củng cố văn hóa bản địa, tăng cường tiếp thu nền văn hóa bên ngoài, trong đó có văn hóa Ấn Độ, tạo điều kiện để văn hóa này giao thoa với Đông Nam Á và để lại những dấu ấn văn hóa rất riêng, đậm chất Ấn Độ ở khu vực Đông Nam Á. Chính việc giao thoa giữa Ấn Độ với Đông Nam Á đã hình thành nhiều nền văn hóa khác nhau trên vùng đất này. Tất cả đã tạo nên sự thống nhất và đa dạng của văn hóa khu vực Đông Nam Á ngày nay. Trong tham luận này, chúng tôi không có tham vọng trình bày hết về những dấu ấn tiêu biểu của Ấn Độ trong giao thoa văn hóa với Đông Nam Á, mà chỉ muốn trình bày những đặc trưng tiêu biểu của văn hóa Ấn Độ trong việc giao thoa, tạo dấu ấn riêng biệt ở Đông Nam Á về một số lĩnh vực chủ yếu, từ đó giúp người đọc có cái nhìn toàn cục về những dấu ấn của văn hóa Ấn Độ trong văn hóa Đông Nam Á, từ đó giúp củng cố và phát triển quan hệ Việt Nam - Ấn Độ ngày càng bền vững và lâu dài.