Lý thuyết Hóa học 8 Bài 37: Axit - Bazơ - Muối

1. Axit

a. Khái niệm

Phân tử axit gồm có một hay nhiều nguyên tử hihdro liên kết với gốc axit, các nguyên tử hidro này có thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại

b. CTHH: gồm một hay nhiều nguyên tử H và gốc axit

c. Phân loại: 2 loại

- Axit không có oxi: HCl, H₂S,….

- Axit có oxi: H₂SO₄, H₂CO₃,…

d. Tên gọi

- Axit không có oxi

Tên axit = axit + tên phi kim + hidric

VD: HCl: axit clohidric. Gốc axit tương ứng là clorua

H₂S: axit sunfuhidric. Gốc axit tương ứng là sunfua

- Axit có oxi

+ Axit có nhiều oxi:

Tên axit = axit + tên phi kim + ic

VD: H₂SO₄ : axit sunfuric. Gốc axit: sunfat

HNO₃: axit nitric. Gốc axit: nitrat

+ Axit có ít oxi:

Tên axit = axit + tên phi kim + ơ

VD: H₂SO₃ : axit sunfuro. Gốc axit sunfit

2. Bazơ

a. Khai niệm:

Phân tử bazo gồm có môt nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hidroxit (-OH).

b. CTHH: M(OH)_n , n: số hóa trị của kim loại

c. Tên gọi:

Tên bazo = tên kim loại ( kèm hóa trị nếu có nhiều hóa trị) + hidroxit

VD: Fe(OH)₂: sắt (II) hidroxit

KOH: kali hidroxit

d. Phân loại

Bazơ tan trong nước gọi là kiềm. VD: NaOH, KOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂.

Bazơ không tan trong nước. VD: Cu(OH)₂, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃,…

3. Muối

a. Khái niệm

Phân tử muối có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với môht hay nhiều gốc axit

b. CTHH: gồm 2 phần: kim loại và gốc axit

VD: Na₂SO₄, CaCO₃,…

c. Tên gọi

Tên muối = tên kim loại (kèm hóa trị nếu có nhiều hóa trị) + tên gốc axit

VD: Na₂SO₄ : natri sunfat

CaCO₃: canxi cacbonat

FeSO₄: sắt (II) sunfat

d. Phân loại

- Muối trung hòa: là muối mà trong gốc axit không có nguyên tử hidro có thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại

VD: Na₂SO₄, CaCO₃,…

- Muối axit: là muối trong đó gốc axit còn nguyên tử hidro H chưa được thay thế bằng nguyên tử kim loại. Hóa trị của gốc axit bằng số nguyên tử hidro đã được thay thế bằng các nguyên tử kim loại.

VD: NaHSO₄, NaHS, NaHSO₃,…

Bài tập tự luyện

Bài 1: Khối lượng muối thu được khi cho 9,75 gam kẽm tác dụng với 9,8 gam axit sunfuric (H2SO4) là  

A. 24,15 gam 

B. 19,32 gam 

C. 16,1 gam                 

D. 17,71 gam

Lời giải:

Số mol kẽm là: n_Zn= =0,15mol

Số mol H₂SO₄ là: n_H2SO4= =0,1mol

PTHH:      Zn   +   H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

Xét tỉ lệ:  => Zn dư, H₂SO₄ phản ứng hết

=> tính số mol muối ZnSO₄ theo số mol H₂SO₄

PTHH:      Zn   +   H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

Tỉ lệ PT:  1mol      1mol         1mol

P/ứng:                   0,1mol  → 0,1mol

=> Khối lượng ZnSO₄ là: m_ZnSO4=0,1.161=16,1gam

 Đáp án cần chọn là: C

Bài 2: Dãy dung dịch nào dưới đây làm đổi màu quỳ tím thành xanh?  

A. NaOH, BaCl₂, H₃PO₄, KOH.

B. NaOH, Na₂SO₄, KCl, KOH.

C. NaOH, Ba(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH.

D. NaOH, Ca(NO₃)₂, KOH, H₂SO₄.

Lời giải:

Dãy dung dịch làm đổi màu quỳ tím thành xanh là dãy gồm các dung dịch bazơ: NaOH, Ba(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH

Đáp án cần chọn là: C

Bài 3: Tên gọi của Al(OH)3 là:

A. Nhôm (III) hidroxit.

B. Nhôm hidroxit.

C. Nhôm (III) oxit.          

D. Nhôm oxit.

Lời giải:

Al(OH)₃: nhôm hidroxit

Đáp án cần chọn là: B

Chú ý: Không gọi là Nhôm (III) hidroxit vì nhôm chỉ có 1 hóa trị III. Cách gọi này chỉ ứng với kim loại có nhiều hóa trị

Bài 4: Cho 0,1 mol NaOH tác dụng với 0,2 mol HCl, sản phẩm sinh ra sau phản ứng là muối NaCl và nước. Khối lượng muối NaCl thu được là  

A. 11,7 gam. 

B. 5,85 gam. 

C. 4,68 gam.                

Lời giải:

PTHH: NaOH + HCl → NaCl + H₂O

Xét tỉ lệ:  => HCl dư, NaOH phản ứng hết

=> tính số mol NaCl theo NaOH

PTHH:     NaOH   +   HCl → NaCl + H₂O

Tỉ lệ PT:  1mol          1mol      1mol

P/ứng:      0,1mol        →         0,1mol

=> Khối lượng muối NaCl thu được là: m_NaCl = 0,1.58,5 = 5,85 gam

 Đáp án cần chọn là: B

Bài 5: Oxit tương ứng với axit H₂SO₃ là  

A. SO₂. 

B. SO₃. 

C. SO.                         

D. CO₂.

Lời giải:

Oxit tương ứng với axit H₂SO₃ là SO₂

Đáp án cần chọn là: A

Bài 6: Cho các chất sau: H₂SO4, HCl, NaCl, CuSO₄, NaOH, Mg(OH)₂. Số chất thuộc loại axit là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải:

Các chất thuộc loại axit là: H₂SO₄, HCl →→ có 2 chất

Đáp án cần chọn là: B