Lý thuyết Hóa học 8 Bài 22: Tính theo phương trình hóa học

1. Tìm khối lượng chất tham gia và chất sản phẩm

Cách làm:

- Bước 1: Viết phương trình

- Bước 2: tính số mol các chất

- Bước 3: dựa vào phương trình tính được số mol chất cần tìm

- Bước 4: tính khối lượng

Thí dụ 1: cho 4g NaOH tác dụng với CuSO₄ tạo ra Cu(OH)₂ kết tủa và Na₂SO₄. Tính khối lượng Na₂SO₄

Các bước tiến hành

- Viết PTHH và cân bằng

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

Tính số mol NaOH tham gia phản ứng

n_NaOH =  = 0,1 mol

Tính số mol Na₂SO₄ thu được

Theo PTHH: 1 mol NaOH phản ứng thu được 0,5 mol Na₂SO₄

Vậy: 0,1 mol NaOH…………………0,05 mol Na₂SO₄

Tìm khối lương Na₂SO₄ thu được

m_Na2SO4 = n×M = 0,05×142 = 7,1g

Thí dụ 2: Tính khối lương NaOH cần dùng để điều chế 7,1g Na₂SO₄

Viết PTHH:

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

Tính số mol Na₂SO₄ sinh ra sau phản ứng

n_Na2SO4 =  = 0,05 mol

Tìm số mol NaOH tham gia phản ứng

Theo PTHH: để điều chế 1 mol Na₂SO₄ cần dùng 2 mol NaOH

Vậy muốn điều chế 0,05 mol Na₂SO₄ cần dùng 0,1 mol NaOH

Tính khối lương NaOH cần dùng

m_NaOH = n×M = 0,1×40 = 4(g)

2. Tìm thể tích chất khí tham gia và sản phẩm

Cách làm:

- Bước 1: Viết PTHH

- Bước 2: Tìm số mol khí

- Bước 3: thông qua PTHH, tìm số mol chất cần tính

- Bước 4: Tìm thể tích khí

Thí dụ 1: Lưu huỳnh cháy trong oxi hoặc trong không khí sinh ra lưu huỳnh đioxit SO₂. Hãy tính thể tích (đktc) sinh ra, nếu có 4g khí O₂ tham gia phản ứng

- Viết PTHH

S + O₂ −^to→ SO₂

- Tìm số mol O₂ sinh ra sau phản ứng:

n_O2 =  = 0,125 mol

- Tìm số mol SO₂ sinh ra sau phản ứng

Theo PTHH: 1 mol O₂ tham gia phản ứng sinh ra 1 mol SO₂

Vậy : 0,125 mol O₂ …………………………. 0,125 mol SO₂

- Tìm thể tích khí SO₂(đktc) sinh ra sau phản ứng

V_SO2 = n×22,4 = 2,24(l)

Thí dụ 2: tìm thể tích khí oxi (đktc) cần dùng để đốt cháy hoàn toàn 64g lưu huỳnh

- Viết PTHH:

S + O₂ −^to→ SO₂

- Tính số mol lưu huỳnh tham gia phản ứng

n_S =  = 2 mol

- Tính số mol O₂ tham gia phản ứng

Theo PTHH: đốt cháy 1 mol S cần dùng 1 mol O₂

Vậy : đốt cháy 2 mol S cần 2 mol O₂

- Tính thể tích O₂ cần dùng:

V_O2 = 22,4 × n = 44,8 (l)

Bài tập tự luyện

Bài 1: Trong phòng thí nghiệm người ta có thể điều chế oxi bằng cách nhiệt phân kali clorat theo sơ đồ phản ứng:  KClO₃ KCl + O₂

A. 24,5 gam.       

B. 12,25 gam.       

C. 36,75 gam.     

D. 49,0 gam.

Lời giải:

Số mol O₂ thu được là:  n_O2= 

PTHH:               2KClO₃  2KCl + 3O₂

Tỉ lệ theo PT:   2 mol           2 mol       3 mol

                           ?mol             ?mol       0,3 mol

Từ PTHH, ta có: n_KClO3=23. n_O2=23.0,3=0,2 mol

=> Khối lượng của KClO₃ cần dùng là:m_KClO3= n . M = 0,2.122,5 = 24,5 gam

Đáp án cần chọn là: A

Bài 2: Cho phương trình hóa học sau: CaCO3  CaO + CO2

A. 0,1 mol.          

B. 0,3 mol.          

C. 0,2 mol.          

D. 0,4 mol.      

Lời giải:

Số mol CaO là :  n_CaO= =0,2 mol

PTHH:                CaCO₃  to   CaO   +   CO₂

Tỉ lệ theo PT:    1mol              1mol 

                            ?mol             0,2mol

Từ PTHH, ta có:  n_CaCO3=n_CaO=0,2 mol

Vậy cần dùng 0,2 mol CaCO₃ để điều chế CaO

Đáp án cần chọn là: C

Bài 3: Khử 48 gam đồng (II) oxit bằng hiđro được 36,48 gam đồng sau phản ứng. Hiệu suất của phản ứng trên là:

A. 95%.

B. 90%.    

C. 94%.

D. 85%.

Lời giải:

CuO + H₂ Cu + H₂O

n_Cu = 36,48 /64 = 0,57 (mol)

n_CuO = 48/ 80 = 0,6 (mol)

Đáp án cần chọn là: A

Bài 4: Hãy tìm thể tích khí oxi đủ để đốt cháy hết 11,2 lít khí A. Biết rằng: – Khí A có tỉ lệ khối đối với không khí là 0,552 – Thành phần theo khối lượng của khí A là: 75% C và 25% H Các thể tích khí đo ở đktc

A. 11,2 lít.

B. 6,72 lít.

C. 22,4 lít.

D. 15,68 lít.

Lời giải:

Khối lượng mol khí A tham gia phản ứng là:

d_A/kk = 0,552 => M_A = 29 . 0,552 = 16 gam

m_C = = 12 ; m_H =  = 4

Đặt công thức hóa học của khí A là C_xH_y, ta có:

12 . x = 12 => x = 1

1 . y = 4 => y = 4

Công thức hóa học của khí A là CH₄

Phương trình phản ứng : CH₄ + 2O₂CO₂ + 2H₂O

Theo phương trình phản ứng, thể tích oxi bằng hai lần thể tích khí CH₄ nên thể tích khí oxi đủ để đốt cháy hết 11,2 lít khí A là:

VO2=2.V_CH4V_O2=2.V_CH4 = 11,2 . 2 = 22,4 lít

Đáp án cần chọn là: C

Bài 5: 

A,Biết rằng 2,3 gam một kim loại R (có hoá trị I) tác dụng vừa đủ với 1,12 lít khí clo (ở đktc) theo sơ đồ phản ứng:   

R + Cl2 RCl

Kim loại R là:

A. K

B. Li

C. Cu

D. Na

Lời giải:

Số mol Cl₂ cần dùng là: n_Cl2= =  = 0,05 mol

PTHH:               2R   +  Cl₂2RCl

Tỉ lệ theo PT:   2mol    1mol    2 mol

                           ?mol    0,05mol

Từ PTHH, ta có: n_R=2.n_Cl2=2.0,05=0,1 mol

=> Khối lượng mol nguyên tử của R là:

M_R=  ==23g/mol

=> R là natri (Na)

Đáp án cần chọn là: D

B, Biết rằng 2,3 gam một kim loại R (có hoá trị I) tác dụng vừa đủ với 1,12 lít khí clo (ở đktc) theo sơ đồ phản ứng:   R + Cl₂ RCl

A. 5,85 gam.       

B. 11,7 gam.

C. 7,02 gam.       

D. 8,19 gam.

Cách 1:

PTHH:      2Na  +  Cl₂ 2NaCl

Theo pt:   2mol     1mol     2mol

                             0,05mol   ?mol

Từ PTHH, ta có:  n_NaCl=2n_Cl2=2.0,05=0,1 mol

=> khối lượng của sản phẩm là: m_NaCl = n.M = 0,1.58,5 = 5,85 gam

Cách 2: Theo định luật bảo toàn khối lượng: 

m_NaCl=m_Na+m_Cl2 = 2,3+0,05.71=5,85 gam

Đáp án cần chọn là: A