Lý thuyết Hóa học 8 Bài 6: Đơn chất và hợp chất - Phân tử

1. Đơn chất:

a. Đơn chất là gì?

Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học

Phân loại: dựa trên tính chất của từng nguyên tố

- Đơn chất kim loại: có tính chất dẫn điện, dẫn nhiệt, ánh kim.

VD: nhôm, đồng, kẽm, sắt,…

- Đơn chất phi kim: không có những tính chất như trên

VD: hidro, lưu huỳnh,…

b. Đặc điểm cấu tạo

Đơn chất kim loại: các nguyên tử sắp xếp khít nhau và theo một trật tự xác định.

Đơn chất phi kim: các nguyên tử được liên kết theo một số nhất định và thường là 2.

2. Hợp chất

a. Hợp chất là gì?

Hợp chất là những chất được cấu tạo từ 2 nguyên tố trở lên

Phân loại:

- Hợp chất vô cơ như: nước, muối ăn, axit sunfuric,…

- Hợp chất hữu cơ: metan, đường, xenlulzo,…

b. Đặc điểm cấu tạo:

Trong hợp chất, nguyên tử của các nguyên tố kiên kết với nhau theo một tỉ lệ và một thứ tự nhất định

3. Phân tử

a. Định nghĩa:

Phân tử là hạt đại diện cho chất gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện tính chất hóa học của chất

Với đơn chất kim loại, nguyên tử là hạt hợp thành có vai trò như phân tử

b. Phân tử khối

Là khối lượng cảu phân tử tính bằng đơn vị cacbon

Cách tính: phân tử khối của một chất bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử chất đó.

VD: phân tử khối của nước (H₂O) là 1 x 2 + 16 = 18 đvC

4. Trạng thái của chất

Mỗi chất là một tập hợp vô cùng lớn những nguyên tử hay những phân tử.

Tùy điều kiện về nhiệt độ và áp suất, một chất có thể ở ba trạng thái:

- Rắn: các hạt sắp xếp khít nhau và dao động tại chỗ

- Lỏng: các hạt xếp sát nhau và trượt lên nhau

- Khí: cấc hạt ở rất xa nhau và chuyển động nhanh hơn về nhiều phai

Bài tập tự luyện

Bài 1: Hợp chất là những chất được tạo nên bởi bao nhiêu nguyên tố hóa học

A. nhiều hơn 2

B. 3

C. 4

D. 2

Lời giải: 

Hợp chất là những chất tạo nên từ 2 nguyên tố hóa học trở lên

Đáp án cần chọn là: A

Bài 2: Khí oxi do nguyên tố oxi tạo nên; nước do 2 nguyên tố: oxi và hidro tạo nên; tinh bột do 3 nguyên tố: cacbon, hidro và oxi tạo nên. Nguyên tố nào cho dưới đây là nguyên liệu cấu tạo chung của các chất này?

A. Cacbon

B. hidro.

C. Sắt.

D. Oxi

Lời giải: 

Cả 3 chất đều được cấu tạo chung từ nguyên tố oxi

Đáp án cần chọn là: D

Bài 3: Khí clo do nguyên tố clo tạo nên; muối ăn do kim loại natri và clo tạo nên; muối natri hipoclorơ do 3 nguyên tố: natri, clo và oxi tạo nên. Nguyên tố nào cho dưới đây là nguyên liệu cấu tạo chung của các chất này?                                       

A. Oxi

B. Natri

C.  Sắt.

D. Clo

Lời giải: 

3 chất trên cùng được tạo nên bởi nguyên tố clo

Đáp án cần chọn là: D

Bài 4: Trong các chất sau đây, có bao nhiêu đơn chất và bao nhiêu hợp chất?

a) Axit photphoric (chứa H, P, O). 

b) Axit cacbonic do các nguyên tố cacbon, hiđro, oxi tạo nên. 

c) Kim cương do nguyên tố cacbon tạo nên. 

d) Khí ozon có công thức hóa học là O3. 

e) Kim loại bạc tạo nên từ Ag. 

f) Khí cacbonic tạo nên từ C, 2O. 

g) Axit sunfuric tạo nên từ 2H, S, 4O. 

h) Than chì tạo nên từ C. 

i) Khí axetilen tạo nên từ 2C và 2H.

A. 4 đơn chất và 5 hợp chất.

B. 5 đơn chất và 4 hợp chất.

C. 3 đơn chất và 6 hợp chất. 

D. 6 đơn chất và 3 hợp chất.

Lời giải: 

Những đơn chất là:

c) Kim cương do nguyên tố cacbon tạo nên.

d) Khí ozon có công thức hóa học là O₃.

e) Kim loại bạc tạo nên từ Ag.

h) Than chì tạo nên từ C.

Những hợp chất là:

a) Axit photphoric (chứa H, P, O).

b) Axit cacbonic do các nguyên tố cacbon, hiđro, oxi tạo nên.

f) Khí cacbonic tạo nên từ C, 2O.

g) Axit sunfuric tạo nên từ 2H, S, 4O.

i) Khí axetilen tạo nên từ 2C và 2H.

Vậy có 4 đơn chất và 5 hợp chất.

Đáp án cần chọn là: A

 Bài 5: Cho dãy các chất có CTHH: HCl,H₂, NaOH, KMnO₄, O₂,NaClO. Có bao nhiêu hợp chất?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Lời giải: 

Hợp chất là: HCl, NaOH, KMnO₄,NaClO

Đáp án cần chọn là: D