VÀI NÉT VỀ NGUYỄN TRƯỜNG TỘ

Câu 1: Nội dung nào sau đây không đúng về Nguyễn Trường Tộ?

A. Ông là người thông minh, học giỏi.

B. Ông thông thạo cả Hán học và Tây học nên có tri thức rộng rãi, tầm nhìn xa rộng hơn nhiều trí thức nho sĩ đương thời

C. Cha Nguyễn Trường Tộ là một thầy thuốc.

D. Thơ văn ông bộc lộ thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến trì trệ, bảo thủ và chứa đựng tư tưởng khai sáng có tính chất tự phát, phán ánh nhu cầu của xã hội Việt Nam trong giai đoạn giữa thế kỉ 19.

Đáp án:

Nội dung sai: Thơ văn ông bộc lộ thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến trì trệ, bảo thủ và chứa đựng tư tưởng khai sáng có tính chất tự phát, phán ánh nhu cầu của xã hội Việt Nam trong giai đoạn giữa thế kỉ 19.

=> Đây là nội dung thơ văn của Cao Bá Quát.

Đáp án cần chọn là: D

Câu 2: Đáp án không phải nội dung những bản điều trần của Nguyễn Trường Tộ gửi lên triều đình ?

A. Những bản điều trần thể hiện kiến thức uyên bác, sâu rộng, mới mẻ về tình hình Việt Nam.

B. Những bản điều trần thấm đượm tinh thần yêu nước của tác giả.

C. Bản điều trần bộc lộ thái độ coi thường danh lợi của tác giả.

D. Văn phong sáng rõ, chặt chẽ.

Đáp án:

Những bản điều trần này không chỉ thể hiện kiến thức sâu rộng, uyên bác, mới mẻ về tình hình Việt Nam và thế giới khi ấy mà còn thấm đượm tinh thần yêu nước của Nguyễn Trường Tộ, được viết bằng một văn phong sáng rõ, chặt chẽ.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 3: Nội dung dưới đây đúng hay sai? “Triều đình Tự Đức tích cực thực thi những tư tưởng đổi mới trong bản điều trần của Nguyễn Trường Tộ”.

A. Đúng

B. Sai

Đáp án:

Triều đình Tự Đức tuy có tiếp nhận điều trần của Nguyễn Trường Tộ nhưng đã không tích cực thực thi những tư tưởng đối mới này.

Câu 4: Điều trần được hiểu là:

A. Trình bày theo từng điều, từng mục

B. Báo cáo về một vấn đề đã được giao phó

C. Truyền đạt các mục tiêu cụ thể

D. Tất cả đều sai

Đáp án:

Điều trần: trình bày theo từng điều, từng mục.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 5: Nguyễn Trường Tộ còn được gọi là:

A. Thầy Trường

B. Thầy Lân

C. Thầy Tộ

D. Thầy Lam

Đáp án:

Nguyễn Trường Tộ (1830 – 1871) còn được gọi là Thầy Lân

Đáp án cần chọn là: B

Câu 6: Địa danh nào sau đây là quê hương của Nguyễn Trường Tộ?

A. Làng Bùi Chu, xã Hưng Trung, huyện Hưng Nguyên, tỉnh nghệ An

B. Làng Và, xã Yên Đổ, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

C. Làng Vị Xuyên, huyện Mĩ Lộc, tỉnh Nam Định.

D. Làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

Đáp án:

Nguyễn Trường Tộ quê ở làng Bùi Chu, xã Hưng Trung, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Nguyễn Trường Tộ xuất thân trong một gia đình như thế nào?

A. Gia đình Nho giáo

B. Gia đình sĩ phu yêu nước

C. Gia đình nông dân

D. Gia đình theo Công giáo Rôma

Đáp án:

Nguyễn Trường Tộ xuất thân trong một gia đình theo Công giáo Rôma

Đáp án cần chọn là: D

Câu 8: Nội dung nào dưới đây đúng về tiểu sử của Nguyễn Trường Tộ?

A. Ông là một danh sĩ, kiến trúc sư và là nhà cải cách xã hội ở Việt Nam ở thế kỉ 19

B. Ông là người có đóng góp tích cực cho phong tào Tây Sơn

C. Ông về Gia Định mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân

D. Ông là người có tài năng và nhiệt huyết trên nhiều lĩnh vực hoạt động xã hội, từ văn hóa, kinh tế đến quân sự. Nhưng con đường làm quan của ông lại không bằng phẳng.

Đáp án:

Nguyễn Trường Tộ còn được gọi là Thầy Lân, là một danh sĩ, kiến trúc sư và nhà cải cách xã hội Việt Nam ở thế kỉ 19.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Nguyễn Trường Tộ sang Pháp năm bao nhiêu?

A. 1858

B. 1859

C. 1860

D. 1861

Đáp án:

Nguyễn Trường Tộ sang Pháp năm 1860.

Đáp án cần chọn là: C

TÌM HIỂU CHUNG XIN LẬP KHOA LUẬT

Câu 1: Tác phẩm nào dưới đây thể hiện tư tưởng canh tân đất nước?

A. Chiếu cầu hiền

B. Xin lập khoa luật

C. Bài ca ngắn đi trên bãi cát

D. Chạy giặc

Đáp án:

Tác phẩm Xin lập khoa luật thể hiện tư tưởng canh tân đất nước

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Giá trị nội dung của tác phẩm Xin lập khoa luật là:

A. Với cái nhìn tiến bộ và đầy trách nhiệm, tác giả đã chỉ rõ vai trò của luật pháp đối với sự ổn định của xã hội. Tư tưởng ấy của ông dù được nói đến cách đây hàng trăm năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị

B. Tác giả đã vẽ lại một bức tranh sinh động về cuộc sống xa hoa, quyền quý của phủ chúa Trịnh, đồng thời cũng bộc lộ thái độ coi thường danh lợi

C. Khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc.

D. Tất cả đều đúng.

Đáp án:

Với cai nhìn tiến bộ và tinh thần trách nhiệm, Nguyễn Trường Tộ đã chỉ rõ vai trò của pháp luật đối với sự ổn định của xã hội. Tư tưởng ấy của ông dù được nói đến cách đây hàng trăm năm nhưng đến nay vẫn có nguyên giá trị.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 3: Đáp án không phải giá trị nghệ thuật của bài Xin lập khoa luật?

A. Lập luận chặt chẽ

B. Dẫn chứng thuyết phục

C. Lời lẽ mềm dẻo, có sức thuyết phục

D. Ngôn ngữ táo bạo mà tinh tế

Đáp án:

Giá trị nghệ thuật:

- Dẫn chứng thuyết phục

- Lời lẽ mềm dẻo, có sức thuyết phục

- Ngôn ngữ táo bạo mà tinh tế

Đáp án cần chọn là: D

Câu 4: Nội dung dưới đây đúng hay sai? “ Tư tưởng về vai trò của luật pháp đối với sự ổn định của xã hội của Nguyễn Trườ

ng Tộ đến nay vẫn còn nguyên giá trị”

A. Đúng

B. Sai

Đáp án:

- Đúng

- Với cái nhìn tiến bộ và đầy trách nhiệm, Nguyễn Trường Tộ đã chỉ rõ vai trò của luật pháp đối với sự ổn định của xã hội. Tư tưởng ấy của ông dù được nói đến cách đây hàng trăm năm nhưng đến nay vẫn còn nguyên giá trị

Câu 5: Xin lập khoa luật có xuất xứ từ đâu?

A. Được trích từ Hải Thượng y tông tâm lĩnh

B. Được trích từ bản điều trần số 27: Tế cấp bát điều

C. Được trích từ bản điều trần số 27: Tế cấp luận

D. Được trích từ bản điều trần số 28: Tế cấp bát điều

Đáp án:

Bài Xin lập khoa luật trích từ bản điều trần số 27: Tế cấp bát điều

Đáp án cần chọn là: B

Câu 6: Mục đích của Xin lập khoa luật là:

A. Thuyết phục triều đình cho mở khoa Luật

B. Thuyết phục triều đình cho mở khoa thi về Luật

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Đáp án:

Xin lập khoa luật bàn về sự cần thiết của luật pháp đối với xã hội nhằm mục đích thuyết phục triều đình cho mở khoa Luật.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: Nối cột A với cột B sao cho thích hợp:

A. “Bất luận quan hay dân, mọi người đều phải học luật nước...Bởi vì nếu có tội phải giết thì đó là quốc dân giết

B. “Biết rằng đạo làm người không gì lớn bằng trung hiếu...những người quê mùa chất phác”

C. “Nếu bảo luật chỉ tốt cho việc cai trị...bất tất phải đi tìm cái gì khác”

1. Mối quan hệ luật pháp với đạo đức.
2. Nêu trách nhiệm, vị trí của pháp luật với xã hội
3. Mối quan hệ của luật Pháp với Nho giáo

Đáp án:

Bố cục tác phẩm:

- Phần 1 (từ đầu…quốc dân giết): Nêu trách nhiệm, vị trí của pháp luật với xã hội

- Phần 2 (tiếp…chất phác): Mối quan hệ của luật Pháp với Nho giáo

- Phần 3 (còn lại): Mối quan hệ luật pháp với đạo đức.

PHÂN TÍCH XIN LẬP KHOA LUẬT

Câu 1: Chi tiết nào dưới đây thể hiện Nho học không tôn trọng pháp luật?

A. “Biết rằng đạo làm người không gì lớn bằng trung hiếu, không gì cần thiết bằng lễ nghĩa”

B. “Các sách Nho chỉ nói xuông trên giấy, không làm cũng chẳng bị ai phạt, có làm cũng chẳng được ai thưởng”

C. “Từ xưa đến này các vua chúa nắm quyền thống trị cứu nước giúp đời đều nhờ hiểu luật, còn các sách vở khác cũng chỉ là phụ thuộc

D. “Nếu bảo luật chỉ tốt cho việc cai trị chứ không có đạo đức tinh vi, thế là không biết rằng trái luật là tội, giữ đúng luật là đức”

Đáp án:

Nho học không có truyền thống tôn trọng pháp luật:

- Chỉ nói suông trên giấy, ghi chép sách vở, chỉ làm rối trí thêm chẳng được tích sự gì

- Không làm cũng chẳng bị ai phạt, có làm cũng chẳng được ai thưởng

=> Luật có vai trò biến lí thuyết của sách nho trở thành hiện thực

Đáp án cần chọn là: B

Câu 2: Nguyễn Trường Tộ dùng lập luận để bác bỏ quan điểm nào sau đây?

A. “Luật lệ chỉ tốt chỉ tốt cho việc cai trị chứ không có đạo đức tinh vi”

B. “Trái luật là tội, giữ đúng luật là đức”

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Đáp án:

Ông dùng lập luận để bác bỏ quan điểm “Luật lệ chỉ tốt cho việc cai trị chứ không có đạo đức tinh vi”

=> Ông khẳng định “trái luật là tội, giữ đúng luật là đức”

Đáp án cần chọn là: A

Câu 3: Tích vào đáp án không thể hiện mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức?

A. Trái luật là tội, giữ đúng luật là đức

B. Luật lệ tốt cho việc cai trị, trong luật không có đạo đức thì mới nghiêm minh, công bằng

C. Tận dụng cái lẽ công bằng trong luật mà xử sự thì mọi quyền, pháp đều là đạo đức

D. Đạo đức lớn nhất là chí công vô tư, trong luật cũng vậy

E. Làm đúng luật là đã chọn vẹn đạo làm người.

Đáp án:

Mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức:

- Trái luật là tội, giữ đúng luật là đức

- Tận dụng cái lẽ công bằng trong luật mà xử sự thì mọi quyền, pháp đều là đạo đức

- Đạo đức lớn nhất là chí công vô tư, trong luật cũng vậy

- Làm đúng luật là đã chọn vẹn đạo làm người.

Câu 4: Việc Nguyễn Trường Tộ nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng gì đối với nghệ thuật biện luận trong đoạn trích?

A. Tác giả trích dẫn lời Khổng Tử bởi chính Khổng Tử cũng nhận ra hạn chế của giáo lý, đạo đức Nho giáo

B. Biện pháp lập luận “gậy ông đập lưng ông” để tác động trực tiếp lên tâm lí người nghe

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Đáp án:

Tác giả đưa ra quan niệm đạo luật của đạo Nho: “Từ tam cường ngũ thường cho đến việc hành chính của sáu bộ đều đầy đủ”: 

- Tam cương ngũ thường là luật bao trùm xã hội và gia đình dưới chế độ phong kiến, đó là trụ cột giữ kỉ cương của chế độ phong kiến

- Tác giả phê phán đạo Nho ở tính chất vô tích sự, nói suông không có tác dụng

- Vì vậy cần có luật và luật phải gắn với thực tiễn hành động của con người, là làm theo luật

 => Tác giả trích dẫn lời nói của Khổng Tử bởi chính Khổng Tử cũng nhận ra hạn chế của giáo lý, đạo đức Nho giáo

Đây chính là biện pháp lập luận “gậy ông đập lưng ông” để tác động trực tiếp lên tâm lý của người nghe

Đáp án cần chọn là: C

Câu 5: Bộ luật nào được Nguyễn Trường Tộ nhắc đến trong tác phẩm?

A. Luật Hồng Đức

B. Luật Đại Việt

C. Luật Gia LongD. Luật Hình thư

Đáp án:

Bộ luật được nhắc đến đến : Luật Gia Long.

Thời Gia Long, chỉ từ năm 1802 đến 1819. Năm 1802, Nguyễn Ánh lập ra triều Nguyễn, lên ngôi vua, đặt niên hiệu là Gia Long. Luật nước ở đây chỉ “Hoàng Việt luật lệ (vẫn được gọi vắn tắt là luật Gia Long), bộ luật được soạn dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Gia Long, hoàn thành năm 1811.

Đáp án cần chọn là: C

Câu 6: Theo Nguyễn Trường Tộ, luật bao gồm những lĩnh vực nào?

A. Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, đi từ phạm trù đạo đức đến việc hành chính

B. Tam cương ngũ thường

C. Chính trị

D. Việc hành chính của sáu bộ

Đáp án:

Pháp luật bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau: kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, đi từ phạm trù đạo đức đến phạm trù hành chính.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 7: “ Luật bao trùm cả vấn đề đạo đức và trách nhiệm”

A. Đúng

B. Sai

Đáp án:

- Đúng

- “Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh của quốc gia, trong đó tam cương ngũ thường cho đến việc hành chính của sáu bộ đều đầy đủ”

=> Luật bao trùm cả vấn đề đạo đức và trách nhiệm

Câu 8: Theo Nguyễn Trường Tộ, pháp luật có vai trò như thế nào trong xã hội?

A. Pháp luật đảm bảo cân bằng xã hội

B. Pháp luật đảm bảo an toàn xã hội

C. Pháp luật đảm bảo phát triển xã hội

D. Tất cả đều đúng

Đáp án:

Pháp luật đảm bảo cân bằng xã hội

Đáp án cần chọn là: A

Câu 9: Câu văn nào nhấn mạnh vai trò của luật đối với việc trị dân của vua?

A. “Vua cũng không được đoán phạt một người nào theo ý mình mà không có chữ kí của các quan trong bộ ấy”

B. “Vua không dự vào những việc ngũ hình để tỏ đạo nhân ái”

C. “Quan dùng luật để trị dân, dân theo luật mà giữ gìn”

D. Tất cả các đáp án trên

Đáp án:

- “Quan dùng luật để trị dân, dân theo luật mà giữ gìn”

=> Nhấn mạnh vai trò của luật đối việc trị dân của vua

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: Nội dung dưới đây đúng hay sai?

"Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống có tôn trọng pháp luật"

A. Đúng

B. Sai

Đáp án:

- Không

- Nho học truyền thống không tôn trọng pháp luật, đến Khổng Tử cũng không nhận ra điều này.