Trả lời:

Những yếu tố chính trong trồng trọt có ảnh hưởng đến cây trồng được minh họa trong Hình 3.1:

Nhiệt độ, ánh sáng, nước, độ ẩm, đất trồng, dinh dưỡng, giống cây trồng, kĩ thuật canh tác.

1. Nhiệt độ

Câu hỏi 1 trang 12 Công nghệ 10: Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quang hợp và hô hấp của cây trồng?

Trả lời:

Nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình quang hợp và hô hấp của cây trồng:

- Nhiệt độ cao làm giảm hiệu suất quang hợp, tăng hiệu suất hô hấp, thúc đẩy sự già hóa, ức chế sự xuân hóa

- Nhiệt độ thấp làm giảm hiệu suất quang hợp và hô hấp, kích thích xuân hóa.

Câu hỏi 2 trang 12 Công nghệ 10: Em hãy quan sát Hình 3.2 và cho biết phạm vi nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng của cây khoai tây.

Trả lời:

Phạm vi nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng của cây khoai tây: 20 - 32oC

Luyện tập 1 trang 13 Công nghệ 10: Em hãy phân tích tác động của nhiệt độ đối với cây trồng.

Trả lời:

Tác động của nhiệt độ đối với cây trồng:

- Nhiệt độ cao làm hạt mất sức sống; rễ, thân lá sinh trưởng kém; ra hoa, đậu quả và kết hạt kém; rút ngắn thời gian sinh trưởng; nhiều loại cây trồng khó tạo củ (khoai tây, hành tây, cải củ,..), khó cuốn bắp (cải bắp, xà lách..)

- Nhiệt độ thấp làm hạt khó nảy mầm, cây còi chậm phát triển; ra hoa, đậu quả và kết hạt kém. Nhiệt độ quá cao và quá thấp làm giảm khả năng chống chịu sâu, bệnh hại và điều kiện ngoại cảnh bất lợi của cây trồng; giảm năng suất, chất lượng và khả năng bảo quản nông sản.

Luyện tập 2 trang 13 Công nghệ 10: Quan sát Hình 3.3 và cho biết nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến sự ra hoa của cây phong lữ thảo.

Trả lời:

Nhiệt độ ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây phong lữ thảo:

Nhiệt độ 17oC: số ngày từ trồng đến ra hoa kéo dài 73 ngày

Nhiệt độ 20oC: số ngày từ trồng đến ra hoa kéo dài 59 ngày

Nhiệt độ 23oC: số ngày từ trồng đến ra hoa kéo dài 50 ngày

Nhiệt độ 26oC: số ngày từ trồng đến ra hoa kéo dài 42 ngày

2. Ánh sáng

Câu hỏi trang 13 Công nghệ 10: Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào đến cây trồng?

Trả lời:

Ánh sáng ảnh hưởng đến cây trồng: hiệu quả quang hợp;hình thái; khả năng sinh trưởng của thân, lá; khả năng phân cành; khả năng phân hóa mầm hoa; giới tính (hoa đực, hoa cái) của cây trồng..

Luyện tập trang 14 Công nghệ 10: Dựa vào các Hình 3.4 đến 3.6, em hãy phân tích mối quan hệ giữa ánh sáng với cây trồng.

Trả lời:

Dựa vào các Hình 3.4 đến 3.6, mối quan hệ giữa ánh sáng với cây trồng:

- Hình 3.4: cường độ chiếu sáng ảnh hưởng đến cây xà lách 21 ngày tuổi.

- Hình 3.5: Chất lượng ánh sáng ảnh hưởng đến sự nảy mầm và sinh trưởng của cây con thiết đinh.

- Hình 3.6: Phản ứng của cây hoa cúc và hoa lily với thời gian chiếu sáng

Vận dụng trang 14 Công nghệ 10: Trong trồng trọt, người ta thường thắp đèn cho cây thanh long, cây hoa cúc nhằm mục đích gì? Vì sao?

Trả lời:

Trong trồng trọt, người ta thường thắp đèn cho cây thanh long, cây hoa cúc nhằm mục đích:

- Giúp cây hoa cúc tập trung đủ dinh dưỡng nuôi các nụ chính và kích hoa nở đồng đều, to và đẹp hơn, từ đó làm tăng giá trị của chậu hoa.

- Giúp cây thanh long tăng năng suất , cây sinh trưởng và phát triển tốt, thu hoạch sớm.

3. Nước

Câu hỏi trang 15 Công nghệ 10: Em hãy cho biết việc thiếu hoặc thừa nước ảnh hưởng đến cây trồng như thế nào?

Trả lời:

Việc thiếu hoặc thừa nước ảnh hưởng đến cây trồng:

Việc thiếu hoặc thừa nước có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Rễ: Rễ là cơ quan thực hiện chức năng hút nước và chất khoáng nuôi cây. Nếu hệ thống rễ gặp vấn đề như thối hỏng, kém phát triển thì hoạt động hấp thu và vận chuyển dinh dưỡng sẽ bị ảnh hưởng. Cây trồng thừa hoặc thiếu nước lâu ngày có thể bị chết.

4. Đất

Luyện tập trang 15 Công nghệ 10: Dựa vào Hình 3.7, em hãy chỉ rõ mối quan hệ giữa đất với cây trồng.

Trả lời:

Mối quan hệ giữa đất với cây trồng:

Đất có ảnh hưởng rất lớn đến cây trồng. Đất là nơi dự trữ và cung cấp nước, dinh dưỡng cho cây trồng.

Đất giúp trao đổi khí giữa rễ cây và môi trường; giữ cho cây đứng vững.

5. Dinh dưỡng

Câu hỏi trang 16 Công nghệ 10: Trong 14 nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng, nguyên tố nào là đa lượng, trung lượng và vi lượng?

Trả lời:

Nguyên tố đa lượng: N, P, K

Nguyên tố trung lượng: S, Ca, Mg, Si

Nguyên tố vi lượng: MN, Cu, B, Zn, Fe, Mo, Cl

Luyện tập trang 16 Công nghệ 10: Em hãy mô tả triệu chứng thiết dinh dưỡng trên lá ngô trong Hình 3.8

Trả lời:

Triệu chứng thiếu dinh dưỡng trên lá ngô trong Hình 3.8:

- Thiếu N: Lá cây bị vàng đi ở chóp lá và lan dần dọc theo gân lá chính

- Thiếu P: Lá cây có màu tím hoặc đỏ tím, thường xuất hiện đầu tiên trên mép lá già.

- Thiếu K: màu xanh của của lá thường bị giảm đáng kể, lá vàng tái sau đó chuyển qua hai bép mép của lá ngô; các sọc màu đỏ thường xuất hiện phần thân dưới và trên bẹ lá ngô

- Thiếu Mg: lá chuyển thành màu xanh tái với vết màu nâu rỉ sắt ở lá gân gốc

Vận dụng trang 16 Công nghệ 10: Em hãy tìm hiểu yêu cầu về nhiệt độ, ánh sáng, nước (độ ẩm), đất và dinh dưỡng của một số loại cây trồng phổ biến ở địa phương.

Trả lời:

6. Giống cây trồng

Luyện tập trang 17 Công nghệ 10: Quan sát Hình 3.9 và chỉ ra sự khác biệt về hình thái quả của các giống dưa thơm.

Trả lời:

Sự khác biệt về hình thái quả của các giống dưa thơm:

- Giống Santa Claus: vỏ ngoài dày, sọc xanh lá và thịt bên trong từ xanh nhạt đến trắng

- Giống Galia: vỏ màu vàng, ruột xanh nhạt

- Giống Charentais: vỏ dày, có khía, ruột màu nghệ

- Giống Persian: vỏ dày, sần sùi, ruột vàng

- Giống Gugar kiss: vỏ dày, sần sùi, ruột vàng nhạt

- Giống Tuscan: vỏ dày, có khía, ruột vàng đậm

7. Kĩ thuật canh tác

Câu hỏi trang 17 Công nghệ 10: Để cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt, cần áp dụng những biện pháp kĩ thuật canh tác nào? Vì sao?

Trả lời:

- Để cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, cần áp dụng những biện pháp kĩ thuật canh tác:

+ Kỹ thuật làm đất: cày, bừa, san phẳng, đập nhỏ và lên luống (Tuỳ vào từng loại đất và đặc điểm của thực vật khác nhau mà kỹ thuật, cách thức và chế độ dinh dưỡng đất cũng sẽ khác nhau): sản sinh nhiều dinh dưỡng tốt nuôi cây trồng và tạo điều kiện môi trường sinh sống thuận lợi cho nhiều loại sinh vật, nâng cao tính đa dạng sinh học.

+ Luân canh cây trồng: luân phiên thay đổi các loại cây trồng khác nhau trên cùng một khu đất nhằm sử dụng nguồn nước, các chất dinh dưỡng có trong đất và nguồn phân bón đưa vào đất một cách hợp lý nhằm mục đích nâng cao năng suất cây trồng đồng thời có thể tạo ra một môi trường bất lợi cho sự tích luỹ sâu bệnh ở các vụ mùa hoặc năm tiếp theo trong chu kỳ luân canh.

+ Bố trí thời vụ gieo trồng hợp lí dựa vào những yếu tố thời tiết, khí hậu, đặc điểm phát sinh của các mầm sâu bệnh, tập quán, kinh nghiệm trồng trọt của nông dân tại chính địa phương đó.

+ Mật độ gieo trồng thích hợp được xác định căn cứ vào các yếu tố chính như: loại đất, loại giống cây trồng, mùa vụ và đặc biệt là tình hình sâu bệnh, cỏ dại phụ thuộc vào từng địa phương.

- Giải thích:

Áp dụng các biện pháp kĩ thuật canh tác hợp lí, chăm sóc tốt giúp cho cây trồng:

+ sinh trưởng, phát triển tốt.

+ phòng tránh sâu bệnh hại, ngăn ngừa sự phát sinh, lây lan mầm bệnh của dịch hại.