Nhà tôi ở thành phố còn ông bà tôi lại ở quê. Mười mấy tuổi đầu mà chưa một lần về quê thăm ông bà và quê hương một lần. Thỉnh thoảng, ông bà có lên thăm chúng tôi nhưng chỉ ở lại mấy ngày. Nhiều lần chúng em đòi về quê, bố mẹ em đều bảo chờ dịp, vì đường xa lắm. Rồi một ngày ở quê làm giỗ Tổ, thế là cả nhà em có dịp về quê.

Nói đến việc về quê, lòng tôi vô cùng háo hức. Thật kì lạ, có cái gì đó cứ nôn nao thôi thúc trong người dù tôi đã hết sức lí giải và trán an mình. Cả lúc ngủ, tôi cũng nằm mơ đang đi trên đường quê. Tôi hình dung quê hương là những bà con thỉnh thoảng ghé thăm cho em nào nếp, nào lạc.

Chuyến về quê năm ấy, cả nhà đi xe lửa. Đó thực sự là một hành trình gian nan. Sau một đêm ngủ trên tàu thì đi xe lam, qua đò và cuối cùng đi bộ. Mẹ tôi bảo, về nhà ông chỉ còn một cây số thôi, đi bộ mà xem cho biết. Làng ở dưới chân núi. Xung quanh làng, cánh đồng lúa trải rộng tít tắp. Nhìn về làng, tôi thấy rặng tre xanh xanh bao quanh những ngôi nhà nhỏ nhắn, ẩn khuất trong hàng cây xanh. Con đường thẳng tắp dẫn vào làng mùa này hoa gạo nở đỏ. Qua cánh đồng đến những mương nước, máy bơm đang xả nước rào rào, bọt bắn tung tóe, dòng nước cuồn cuộn chạy về phía trước. Vượt qua cổng làng là những ngôi nhà ngói, có cổng và vườn bao bọc.

Đi vào quá giữa làng là đến nhà ông bà tôi. Biết chúng tôi sắp về, cô bác nhiều nơi đã về, tay bắt mặt mừng, hỏi thăm rối rít. Bác ba xoa đầu tôi khen tôi mau lớn. Ba tôi hỏi chuyện cúng giỗ đã chuẩn bị đến đâu, còn mẹ đem các thứ đã chuẩn bị xuống bếp cùng bác gái và các tím nấu nướng làm cơm trưa.

Hôm sau, tảo mộ tổ tiên, ông và ba đưa chúng tôi đi thăm mộ các cụ, thắp hương, rồi về thăm nhà thờ họ. Sau khi bái lễ, ông và ba về trước còn chúng tôi cùng mấy chị ra xem dòng sông, xem cây cổ thụ ở đầu làng. làng quê thật yên bình chứ không ồn ào tất bật như ở phố. Mọi vật đều tĩnh lặng, êm đềm như một bức tranh. Tôi thấy nhẹ nhõm khi đón làn gió mắt thổi vào mặt, hất tung mái tốc dài. Thằng Tuấn cũng thích thú nhìn mấy con cá nhỏ lội ở dưới mương con rồi vội đuổi theo làm đàn cá sợ quá lẩn trốn trong đám cỏ không dám ra nữa.

Mấy ngày ở quê tôi học hỏi được không biết bao điều hay. Chị Loan con bác ba dẫn chúng tôi đi chơi khắp mọi nơi. Hết đi tắm sông, bắt hến ở đầu sông lại lên đồi hái hạt dẻ. Mùa này dẻ bắt đầu chín vàng. Tuy không nhiều nhưng tôi vẫn hái được mấy chùm thật ngọt. Chú năm còn dẫn thằng Tuấn đi bẫy chim cuốc. Buổi trưa đi, buổi chiều về, thằng Tuấn cầm mấy con chim cuốc cười nức nẻ khoe chiến công. Bữa đó, chúng tôi được thím năm đãi cho bữa sôi chim cuốc ngon nức mũi, đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ mùi thơm của nó.

Trở về thành phố, hình ảnh miền quê thân thiết in đậm trong lòng tôi. Quê hương đẹp quá, thân thương quá. Ước gì, năm nào, vào ngày giỗ kỵ tổ tiên, ba mẹ đều đưa chúng tôi về thăm quê. Ba mẹ còn vất vả, công việc hãy còn nhiều, tôi chỉ dám hi vọng chứ không dám đòi hỏi điều đó.

Quê nội em ở rất xa thành phố nên chẳng mấy khi em được về thăm. Năm nay dù đã mười ba tuổi nhưng em cũng mới chỉ được về thăm ông bà nội có một lần. Lần ấy lâu lắm rồi, từ khi em còn nhỏ lắm nên hầu như em chẳng nhớ điều gì nữa. Thế nhưng tuần vừa qua, cảm ơn những ngày nghỉ của bố, em đã được về quê nội.

Bố báo tin mừng trước ba ngày. Ba ngày là khoảng thời gian quá lâu để hâm nóng niềm vui và chờ đợi. Thế rồi cuối cùng em cũng chờ được đến lúc lên tàu. Chuyên tàu hôm ấy đông đúc và ồn ã lắm. Dường như em có cảm giác ai cũng về quê thì phải. Con tàu lăn bánh rồi khỏi sân ga trong một niềm vui mừng bâng khuâng khó tả. Tàu chạy gần cả một ngày nhưng em không muốn ngủ. Cảnh vật bên đường mới thích mắt làm sao? Hết làng mạc lại đến cánh đồng, rồi đồi bãi bát ngát mênh mông. Hai bên đường lúc thì rợp một màu xanh, lúc lại nhộn nhịp vô cùng khi tàu đi qua phố chợ. Em đang miên man suy nghĩ thì tàu đến sân ga.
Nhà nội cách sân ga chưa đầy nửa cây số nên bố quyết định cả nhà đi bộ. Bước trên con đường mà dưới chân sỏi và đá cứ kêu lạo xạo, em thấy có một cái gi đó lạ vô cùng. Một cảm giác em chưa từng được trải qua. Loáng cái đã đến cổng nhà ông bà nội. Chiếc cổng bằng tre cũ kỹ, che một phần giàn mướp sai trĩu quả ở bên trong. Thấy cả nhà đã về tới cổng, ông bà nội vui mừng ra đón. Em vứt ngay túi đồ xuống đất sà vào lòng bà nội. Buổi tối hôm ấy qua đi trong một giấc ngủ ngon lành cùng ông bà nội.

Sáng hôm sau bà gọi em dậy sớm và hình như em cũng không muốn ngủ lười như ở trên thành phố. Bây giờ em mới kịp quan sát kỹ ngôi nhà của ông bà nội. Ngôi nhà ba gian lâu ngày đã bị gió sương làm chuyển sang màu nâu bạc. Nhưng nên trong vẫn toát lên vẻ ấm cúng, thiêng liêng và gần gũi vô cùng. Trong bữa cơm buổi sáng, em cố khớp những hình ảnh đã hình dung với hình ảnh thực của ông bà nội. Ông bà trẻ hơn so với suy nghĩ của em. Dù đã ngoài bảy mươi nhưng ông vẫn khoẻ mạnh và quắc thước. Bà nội tóc có bạc hơn nhưng bà vẫn còn nhanh nhẹn lắm.

Bữa cơm vừa xong là lúc em bắt đầu được thưởng thức những cảm giác thú vị của đồng quê. Trong khi ông bà miệng bỏm bẻm nhai trầu cùng bố mẹ em và các chú bàn công chuyện thì em được các anh chị họ rủ ra đồng chơi. Hôm nay em là nhân vật trung tâm nên anh chị nào cũng giành phần để chăm chút cho cậu em từ thành phố mới về. Ôi! Những ngày ở quê, các anh chị đã cho em biết thêm bao điều thú vị. Và có lẽ điều vui mừng hơn cả là những trò chơi của tụi nhỏ ở nông thôn. Lần đầu tiên em biết thế nào là một con diều sáo. Và lại còn được anh hai cho cầm dây mới thích chứ. Rồi còn biết thêm trò chơi chọi dế, đánh cỏ gà, đá bóng bằng trái bưởi phơi khô... lại còn cả những buổi được đi chăn trâu thật là ngộ nghĩnh. Chỉ vài ngày mà em quen thêm bao nhiêu người bạn mới. Điều lạ là ai cũng dễ gần, cũng dễ chơi và nhanh thân thiết lắm chẳng như trên thành phố.

Những ngày ở quê vội vã qua đi trong sự nuôi tiếc của em vì hầu hết những cuộc chơi còn đang dang dở. Ngày trở về thành phố ông bà còn cho rất nhiều quà. Bà ôm em vào lòng khóc nhưng không rơi nước mắt. Bà nói: Cháu bà ngoan! về thành phố nhớ chăm chỉ học hành, lần sau trở lại chắc cháu bà lớn lắm. Ở trong lòng bà em cảm thấy quê nội ấm áp, thiêng liêng, cao quý mà gần gũi xiết bao